Андоза накӯст: чаро Русия қарзҳои давлатии ИМА-ро фурӯхт?

© Sputnik / Владимир ТрефиловДенежные купюры США
Денежные купюры США - Sputnik Тоҷикистон, 1920, 21.01.2022
Обуна шудан
Бонки марказӣ маблағгузориро ба авроқи қарзаи давлатии ИМА-ро боз кам кард
ДУШАНБЕ, 21 янв - Sputnik, Наталя Дембинская. Маскав аз соли 2014 ба таври мунтазам аз ин коғазҳои қиматнок халос мешавад ва таҳдидҳои охирини таҳримӣ ин равандро танҳо суръат мебахшанд. Ҳоло саҳми хазинаҳо дар захираҳои байналмилалӣ камтар аз як дарсад аст. Чаро Русия қариб тамоми қарзи миллии Амрикоро фурӯхт ва маблағҳои озодшуда ба куҷо фиристода шуданд?

Ба ҳадди ақал расондан

Вазорати молияи ИМА хабар медиҳад, ки Русия дар моҳи ноябр сармоягузорӣ ба коғазҳои қиматноки давлатии ИМА-ро то 2,4 миллиард доллар коҳиш додааст. Он дар моҳи октябр 3,72, дар моҳи сентябр 3,91 буд.
Монеты номиналом один рубль - Sputnik Тоҷикистон, 1920, 21.01.2022
Поён ва боз поёнтар: уфти дигарбораи рубл дар Тоҷикистон
Ин вомбаргҳо яке аз воситаҳои асосии молии Кохи Сафед буда, барои ҷуброн кардани касри буҷет кумак мекунанд. Бо вуҷуди ин Русияро дар ин ҷо ҳисоб кардан мумкин нест: хазинаҳо қариб пурра фурӯхта шудаанд.
Ҳанӯз дар солҳои 2010-2013 сармоягузории Русия ба қарзи ИМА аз 140 миллиард доллар гузашт. Аммо пас аз эълони таҳримҳо дар моҳи апрели соли 2014 онҳо аз ин ҳуҷҷатҳо халос шудан гирифтанд. Дар соли 2018 Бонки марказӣ як фурӯши азимро анҷом дод, сандуқи хазинадории ИМА-ро якбора ду баробар коҳиш дод ва он ба 13,2 миллиард доллар расид.

Сабади мутавозин

Ба гузашти вақт сармоягузориҳо каме зиёд мешаванд. Ин барои мувозинати сабад зарур аст, аммо дар маҷмуъ онҳо пайваста кам карда мешаванд. Ҳоло коғази амрикоӣ камтар аз як фоизи захираҳои байналхалқӣ мебошад. Маблағҳои озодшуда ба тило, инчунин евро ва юан гузаронида шуданд.
Ин натиҷаи мантиқии сиёсате мебошад, ки муддати дароз пеш гирифта шуда буд. Эдуард Бугров, шарики мудири ширкати сармоягузории GLS “Invest” мегӯяд, аз моҳи октябр Вазорати молия фурӯшро идома дод ва дороиҳои доллар ба сатҳи рекордӣ коҳиш ёфт.
Доллары  - Sputnik Тоҷикистон, 1920, 19.10.2021
Вазири иқтисоди Русия ояндаи долларро пешгӯӣ кард
Дар ин ҷо якчанд омилҳо мавҷуданд. Якум, дедолларизатсия сурат мегирад, ки вобастагии иқтисоди Русияро аз пули ИМА коҳиш медиҳад. Дуюм, захираҳои байналхалқӣ бояд диверсификатсия карда шаванд.
Ба гуфтаи Михаил Коган, роҳбари шуъбаи тадқиқоти таҳлилии Мактаби олии менеҷменти молиявӣ, тавозуни муҷаддад як раванди муқаррарӣ барои ҳама сабадҳост: аз як сармоягузори навкор то тамоми давлат. Тибқи пешгӯии ӯ, дар моҳи декабр динамикаи хазинаҳо (ҳанӯз чунин маълумот вуҷуд надорад) низ манфӣ буд. Ин як баррасии муқаррарии таваҷҷуҳ ба як объекти сармоягузории мушаххас аст.

Муҳосибаи хатарот

Ташаккули захираҳо на танҳо ба мақсад мувофиқ будани бозор аст. Диверсификатсия (евро, юан, франки Швейтсария, инчунин асъори захиравии дараҷаи дуюм) устувории системаи молиро ба фишори беруна зиёд мекунад. Яъне Русия аз қарзи давлатии Амрико халос шуда, пеш аз ҳама таҳримҳо ва хатарҳои геополитикиро ба ҳадди ақал мерасонад.
Ҳамакнун маълум аст, ки таниш дар равобити ду кишвар дубора авҷ гирифтааст ва Вашингтон Маскавро бо маҳдудиятҳои нав таҳдид мекунад. Русия ё аз SWIFT "канда шудааст" ё ба онҳо ваъда дода мешавад, ки алайҳи бонкҳо таҳримҳои мақсаднок ҷорӣ кунанд. Вариантҳои бадтар вуҷуд доранд.
Экономический рост, архивное фото - Sputnik Тоҷикистон, 1920, 22.04.2021
Бонки рушди АвруОсиё: Русия метавонад барои рушди иқтисоди Тоҷикистон кумак намояд
"Инро истисно кардан мумкин нест, ки давлатҳо тасмим мегиранд, дороиҳои доллари Русияро боздоранд ва аз ҷавобгарӣ барои ӯҳдадориҳои қарз худдорӣ кунанд. Албатта, дар пасманзари чунин изҳорот нигоҳ доштани пул дар захираҳои таҳти назорати рақиб ғайриманқул аст", - гуфт Эдуард Бугров.

Муносибати оқилона

Дар баробари ин, гарчанде ҳиссаи вомбаргҳои давлатии ИМА дар захираҳои тило сирф рамзӣ шудааст, аммо ин маънои онро надорад, ки ҳама чиз бояд фурӯхта шавад. Хазинадор дороии хеле ликвид мебошанд, ки онҳо метавонанд зуд ва ба миқдори калон ба асъори асосии ҷаҳонӣ табдил дода, дар вақти дилхоҳ фурӯхта шаванд. Илова бар ин, он воситаи қулай барои таъмини ӯҳдадориҳо, масалан, барои муомилот бо дороиҳои дигар мебошад.
Илова бар ин аксарияти кулли ҳисоббаробаркуниҳои байналмилалӣ ҳоло ҳам бо асъори амрикоӣ анҷом дода мешаванд, маҳз доллар дар гардиши асосии молӣ ва молӣ хидмат мекунад.
Дигар ин ки Русия дидаву дониста аз хатари системавӣ дур мешавад ва ин танҳо барои геополитика ва таҳримҳо нест. Вазъияти молии ИМА дар байни бисёре аз сармоягузорон суолҳоро ба миён меорад. Пеш аз ҳама, қарзи калон, қариб 30 триллион доллар, ки идора карданаш торафт душвортар шуда истодааст.
Визит главы МИД РФ С. Лаврова в Стокгольм - Sputnik Тоҷикистон, 1920, 21.01.2022
Лавров бо Блинкен музокирот мекунад: ИМА интизориҳояшро гуфт
Дар моҳи августи соли гузашта амрикоиҳо бори дигар бар зидди ҳадди ниҳоии қарзи давлатӣ муқовимат карданд. Аз чиҳати техникӣ ин қарз гирифтани мамлакатро номумкин мегардонд. То он вақт векселҳои хазинавӣ аллакай аз ҳаҷми иқтисоди ИМА - 28,5 триллион доллар зиёдтар буданд. Дар натиҷа Вазорати молия боз лимитро боло бурд ва як қатор ҷойгиркунии вомбаргҳои давлатиро оғоз кард. Ба Вашингтон пул қарз доданро идома медиҳанд, аммо ҳарос бештар мешавад, ки оё онҳо баргардонида мешаванд.

Захираҳои қавӣ

Дар охири соли 2021 захираҳои байналмилалии Русия ба 630,5 миллиард доллар расид. Ин дороиҳои хориҷӣ ликвиди баланд аз ҷониби Бонки марказӣ ва ҳукумат идора карда мешаванд.
Тилои монетарӣ, ҳуқуқи махсуси қарз (SDR), мавқеи захиравӣ дар ХБА ва маблағҳо бо асъори хориҷӣ мавҷуданд. Ҳамаи ин барои пӯшонидани касри тавозуни пардохт, таъсир расондан ба қурби рубл тавассути интервенсия, пардохти қарзҳои беруна, муомилоти ҳисоббаробаркунӣ бо давлатҳои дигар, иҷрои ухдадориҳои иҷтимоӣ истифода мешавад.
Дар солҳои охир тило бартарӣ дорад. Дар охири моҳи июни соли 2020 ҳиссаи металлҳои қиматбаҳо бори аввал аз доллар боло рафт - 23% дар муқобили 22%. Тақрибан сеяки дороиҳо евро, 12% юан мебошанд.
Денежные переводы с помощью Золотой Короны  - Sputnik Тоҷикистон, 1920, 24.12.2020
Омори Бонки миллии Тоҷикистон ва Бонки марказии Русия дар бораи интиқоли пул
То охири соли 2021 Бонки марказии Русия захираи тилои худро ба 2,3 ҳазор тонна (74 миллион унсия) расонд. Ин тақрибан 133 миллиард доллар, 21,3 дарсади захираи тилоро ташкил медиҳад. Чунин суръати баланд устувории иловагӣ медиҳад, эътимоднокӣ, диверсификатсия ва афзоиши арзишро таъмин мекунад. Ҳоло тақрибан сеяки захираҳои кишварҳои пешрафта дар шакли тило нигоҳ дошта мешаванд.
Лентаи хабарҳо
0