https://sputnik.tj/20241128/badi-nokomi-ukraina-ima-osiyoi-markazi-hukmroni-1065291149.html
Баъди нокомӣ дар Украина, ИМА нақша дорад дар Осиёи Марказӣ "ҳукмронӣ" кунад
Баъди нокомӣ дар Украина, ИМА нақша дорад дар Осиёи Марказӣ "ҳукмронӣ" кунад
Sputnik Тоҷикистон
Пас аз нокомӣ нақшаҳои мустамликагардонии сиёсӣ ва иқтисодии Украина аз тарафи ғарб, нуқтаи назари манфиатҳои ИМА ба самти шарқ, - ба Осиёи Марказӣ "кӯчид"
2024-11-28T10:49+0500
2024-11-28T10:49+0500
2024-11-28T10:49+0500
русия
дар русия
ғарб
има
осиёи марказӣ
сиёсат
сутуннигор
https://cdnn1.img.sputnik.tj/img/102468/06/1024680640_0:41:2820:1627_1920x0_80_0_0_1b530717bdbb801e22832b9f06cbe570.jpg
ДУШАНБЕ, 28 окт – Sputnik, Александр Хроленко. Равиши нави амрикоиҳо дар ояндаи наздик пешниҳоди "ҳадяҳои ширин" ва дар ниҳоят "афғонсозӣ" ё "украинасозии"-и минтақаро дар назар дорад. Барои сокинони таҳҷоии тамоми кишварҳои Осиё, Африқо ва Аврупо (аз ҷумла аъзоёни НАТО) ғамхориҳои Вашингтон ба таври анъанавӣ ба мушкилоти иқтисодӣ, бесуботӣ, фалокатҳо ва ҷангҳо табдил меёбанд.Иёлоти Муттаҳида кишварҳои Осиёи Марказиро як минтақаи манфиатҳои миллии худ ва ҳамзамон минтақаи осебпазир барои Русия ва Чин медонад. Чеҳраҳои калидии маъмурияти нави Кохи Сафед ҳанӯз мушаххас нашудааст, аммо Доналд Трамп, раисҷумҳури тозаинтихоби ИМА, алакай “барномаи амнияти миллӣ”-ро барои “барқарор кардани мавқеи стратегии ИМА дар Осиёи Марказӣ” таҳия мекунад.Эҳтимол меравад, ки суханронии таҷовузкорона ва сиёсати берунии Вашингтон дар чор соли оянда тағйир намеёбад. Чанде пеш аз таъин шуданаш ба мақоми мушовири амнияти миллии Трамп, вакили конгресси ИМА Майк Уолз даъват мекард, ки алайҳи Русия - "нуқтаи сӯзишворӣ бо силоҳи ҳастаӣ" "таҳримҳои шадид" ҷорӣ карда шаванд, то ба ҷанг дар Украина хотима ёбад. Ин равиш барои ҷаҳон ҳеҷ чизи хуберо пешгӯӣ намекунад.Вашингтон ният дорад ҳамкориҳои Русияву Чинро аз байн барад ва кишварҳои Осиёи Марказиро дар ҷанг бо Русия ва Чин истифода кунад. Дар хотир доред, ки мубориза бо Чин авлавияти стратегии Вашингтон аст. Ҳадафи ИМА барқарор кардани нақши "бозингари асосӣ" дар минтақа, истифода аз Осиёи Марказӣ ҳамчун фишанги таъсир ба Маскав ва Пекин дар ҳалли мушкилоти стратегӣ дар Украина, Ховари Миёна ва Тайван аст.Амрикоиҳо аз манфиатҳои панҷ кишвари Осиёи Марказӣ, ки “дар байни Русия ва Чин қарор доранд”, ягон нигаронӣ надорад. Ягона чизе, ки барояшон нороҳаткунанда аст, муносибатҳои иттифоқӣ бо Федератсияи Русия ва долони транзитӣ будани онҳо барои молҳои таҳримӣ мебошанд. Масалан, "афзоиши бесобиқаи воридот аз Иттиҳоди Аврупо ба андозаи 1026 фоиз" дар Қирғизистон.Барояшон боз аламовар он аст, ки Иёлоти Муттаҳида аз пойгоҳи низомии Манас то соли 2014 истифода мекард ва Қирғизистонро “маркази демократияи минтақавӣ” меномид. Дафтари назорати дороиҳои хориҷии Вазорати молияи ИМА дар соли 2023 алайҳи чанд ширкати қирғизӣ таҳримҳо ҷорӣ кард.Ва имрӯз амрикоиҳо "мавҷи таҳримҳои дуввумдараҷа" ваъда медиҳанд ва Бишкекро бо бунбасти молиявӣ дар бозори ҷаҳонии молӣ таҳдид мекунанд. Маҷаллаи “The Diplomat” рӯзи 21 ноябр як манзараи даҳшатнокро тасвир кард: Иёлоти Муттаҳида дар Қирғизистон ҳеҷ пешравие ба даст наовард.АрғамчинкашӣАз сӯи дигар, Қазоқистон ба назари Вашингтон мусоидтарин платформа барои “эҳёсозии” гегемонияи Амрико дар Осиёи Марказӣ ба назар мерасад. Ҳатто узвият дар Созмони Паймони Амнияти Дастаҷамъӣ барои Остона монеъ нест, ки бо раҳбарони ҳукумат ва сохторҳои мухталифи кишварҳои НАТО – Олмон, Фаронса, Эстония, Хорватия ва ғайра ҳамкорӣ дошта бошад. Вашингтон бар ин назар аст, ки "ҳадафҳои сиёсати хориҷии Қазоқистон як имконияти таърихӣ барои Иёлоти Муттаҳида аст ва онро аз даст додан мумкин нест".Нашрияи таҳлилии амрикоии "The National Interest" пешниҳод мекунад, ки пойгоҳи стратегии ИМА дар Осиёи Марказӣ "бо пешниҳоди ҳавасмандкунии иқтисодӣ, ки бо “ҳадяҳои” Пекин ва Маскав рақобат мекунанд ва ҳамзамон таҳкими ҳамкориҳои амниятӣ" барқарор карда шавад.Аммо дар асл сармоягузории мустақими Амрико ба Қазоқистон, Қирғизистон, Тоҷикистон, Туркманистон ва Узбекистон ночиз аст ва аз 435 миллион доллари соли 2012 ба 226 миллион доллар дар соли 2023 ва ба 63 миллион дар соли 2024 доллар коҳиш ёфтааст. Барои муқоиса, Чин дар ҳамин давра дар чаҳорчӯби ташаббуси худ ”Як камарбанд - як роҳ” ба минтақа миллиардҳо доллар равон кардааст.Русия тарҳҳои чандинмиллиарддолларии энержии худро дар минтақа афзоиш медиҳад (интиқоли газ, содироти нерӯи барқ, сохтмони нерӯгоҳи ҳастаӣ дар Узбекистон). Дар баъзе кишварҳои Осиёи Марказӣ маблағи интиқоли муҳоҷирони корӣ аз Федератсияи Русия то 50 дарсади ММД-ро ташкил медиҳад (маълумоти “ The National Interest”).Маскав бо ҳузури пойгоҳҳои низомии худ дар Қазоқистон, Қирғизистон ва Тоҷикистон амнияти дастаҷамъиро тақвият дода, минтақаро бо беҳтарин силоҳҳои худ таъмин мекунад. Амалиёти вижаи низомӣ дар Украина ҳам нуфузи Маскавро дар Осиёи Марказӣ заъиф накард.Амрикоиҳо бар ин боваранд, ки калиди муваффақият ин таҳкими шарикӣ бо яке аз "қудратҳои миёна дар минтақа", ки ба ҳамкорӣ майл доранд, мебошад.Бо дарки он, ки Иёлоти Муттаҳида саъй дорад Осиёи Марказиро дар бозиҳои қудратӣ бо Федератсияи Русия ва Чин истифода барад, бо назардошти хатарҳои афзоянда, баъзе бозигарони минтақавӣ кӯшиш мекунанд, ки мувозинати "байни ҳамкорӣ ва муқобилият" -ро барои пешбурди манфиатҳои худ нигоҳ доранд.Эҳтимол, интизор меравад, ки Доналд Трампи тозаинтихобшуда "Стратегияи ИМА барои Осиёи Марказӣ барои солҳои 2019-2025"-и қаблан қабулшуда, ки ба "шукуфоии иқтисодии минтақа" нигаронида шудааст, идома медиҳад. Он чизе, ки мо мебинем, воқеан, интихоби таърихӣ дар чорроҳа нест, балки кӯшиши такмил додани “стратегияи Янукович”, ки дар ниҳоят Украинаро ба як фалокат дар миқёси ҷаҳонӣ бурд.
https://sputnik.tj/20241126/narishkin-gharb-nizo-ukraina-nokom-meshavand-1065275603.html
https://sputnik.tj/20241122/hushdori-putin-gharb-ozmoishi-mushaki-navi-farosavtii-oreshnik-1065222891.html
https://sputnik.tj/20241026/jahonro-dikta-gharb-raho-andesha-korshinoson-tojik-briks-1064868889.html
русия
ғарб
има
Sputnik Тоҷикистон
info@sputnik.tj
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2024
Sputnik Тоҷикистон
info@sputnik.tj
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Хабарҳо
tg_TJ
Sputnik Тоҷикистон
info@sputnik.tj
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
https://cdnn1.img.sputnik.tj/img/102468/06/1024680640_129:0:2637:1881_1920x0_80_0_0_e403e98d2208ce9d42b13475d8ac0b81.jpgSputnik Тоҷикистон
info@sputnik.tj
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
русия, украина, има, ғарб, осиёи марказӣ, нокомӣ, сиёсат, ҳукмронӣ
русия, украина, има, ғарб, осиёи марказӣ, нокомӣ, сиёсат, ҳукмронӣ
Баъди нокомӣ дар Украина, ИМА нақша дорад дар Осиёи Марказӣ "ҳукмронӣ" кунад
Пас аз нокомӣ нақшаҳои мустамликагардонии сиёсӣ ва иқтисодии Украина аз тарафи ғарб, нуқтаи назари манфиатҳои ИМА ба самти шарқ, - ба Осиёи Марказӣ "кӯчид"
ДУШАНБЕ, 28 окт – Sputnik, Александр Хроленко. Равиши нави амрикоиҳо дар ояндаи наздик пешниҳоди "ҳадяҳои ширин" ва дар ниҳоят "афғонсозӣ" ё "украинасозии"-и минтақаро дар назар дорад. Барои сокинони таҳҷоии тамоми кишварҳои Осиё, Африқо ва Аврупо (аз ҷумла аъзоёни НАТО) ғамхориҳои Вашингтон ба таври анъанавӣ ба мушкилоти иқтисодӣ, бесуботӣ, фалокатҳо ва ҷангҳо табдил меёбанд.
Иёлоти Муттаҳида кишварҳои Осиёи Марказиро як минтақаи манфиатҳои миллии худ ва ҳамзамон минтақаи осебпазир барои Русия ва Чин медонад. Чеҳраҳои калидии маъмурияти нави Кохи Сафед ҳанӯз мушаххас нашудааст, аммо Доналд Трамп, раисҷумҳури тозаинтихоби ИМА, алакай “барномаи амнияти миллӣ”-ро барои “барқарор кардани мавқеи стратегии ИМА дар Осиёи Марказӣ” таҳия мекунад.
Эҳтимол меравад, ки суханронии таҷовузкорона ва сиёсати берунии Вашингтон дар чор соли оянда тағйир намеёбад. Чанде пеш аз таъин шуданаш ба мақоми мушовири амнияти миллии Трамп, вакили конгресси ИМА Майк Уолз даъват мекард, ки алайҳи Русия - "нуқтаи сӯзишворӣ бо силоҳи ҳастаӣ" "таҳримҳои шадид" ҷорӣ карда шаванд, то ба ҷанг дар Украина хотима ёбад. Ин равиш барои ҷаҳон ҳеҷ чизи хуберо пешгӯӣ намекунад.
Вашингтон ният дорад ҳамкориҳои Русияву Чинро аз байн барад ва кишварҳои Осиёи Марказиро дар ҷанг бо Русия ва Чин истифода кунад. Дар хотир доред, ки мубориза бо Чин авлавияти стратегии Вашингтон аст. Ҳадафи ИМА барқарор кардани нақши "бозингари асосӣ" дар минтақа, истифода аз Осиёи Марказӣ ҳамчун фишанги таъсир ба Маскав ва Пекин дар ҳалли мушкилоти стратегӣ дар Украина, Ховари Миёна ва Тайван аст.
Амрикоиҳо аз манфиатҳои панҷ кишвари Осиёи Марказӣ, ки “дар байни Русия ва Чин қарор доранд”, ягон нигаронӣ надорад. Ягона чизе, ки барояшон нороҳаткунанда аст, муносибатҳои иттифоқӣ бо Федератсияи Русия ва долони транзитӣ будани онҳо барои молҳои таҳримӣ мебошанд. Масалан, "афзоиши бесобиқаи воридот аз Иттиҳоди Аврупо ба андозаи 1026 фоиз" дар Қирғизистон.
Барояшон боз аламовар он аст, ки Иёлоти Муттаҳида аз пойгоҳи низомии Манас то соли 2014 истифода мекард ва Қирғизистонро “маркази демократияи минтақавӣ” меномид. Дафтари назорати дороиҳои хориҷии Вазорати молияи ИМА дар соли 2023 алайҳи чанд ширкати қирғизӣ таҳримҳо ҷорӣ кард.
Ва имрӯз амрикоиҳо "мавҷи таҳримҳои дуввумдараҷа" ваъда медиҳанд ва Бишкекро бо бунбасти молиявӣ дар бозори ҷаҳонии молӣ таҳдид мекунанд. Маҷаллаи “The Diplomat” рӯзи 21 ноябр як манзараи даҳшатнокро тасвир кард: Иёлоти Муттаҳида дар Қирғизистон ҳеҷ пешравие ба даст наовард.
Аз сӯи дигар, Қазоқистон ба назари Вашингтон мусоидтарин платформа барои “эҳёсозии” гегемонияи Амрико дар Осиёи Марказӣ ба назар мерасад. Ҳатто узвият дар Созмони Паймони Амнияти Дастаҷамъӣ барои Остона монеъ нест, ки бо раҳбарони ҳукумат ва сохторҳои мухталифи кишварҳои НАТО – Олмон, Фаронса, Эстония, Хорватия ва ғайра ҳамкорӣ дошта бошад. Вашингтон бар ин назар аст, ки "ҳадафҳои сиёсати хориҷии Қазоқистон як имконияти таърихӣ барои Иёлоти Муттаҳида аст ва онро аз даст додан мумкин нест".
Нашрияи таҳлилии амрикоии "The National Interest" пешниҳод мекунад, ки пойгоҳи стратегии ИМА дар Осиёи Марказӣ "бо пешниҳоди ҳавасмандкунии иқтисодӣ, ки бо “ҳадяҳои” Пекин ва Маскав рақобат мекунанд ва ҳамзамон таҳкими ҳамкориҳои амниятӣ" барқарор карда шавад.
Аммо дар асл сармоягузории мустақими Амрико ба Қазоқистон, Қирғизистон, Тоҷикистон, Туркманистон ва Узбекистон ночиз аст ва аз 435 миллион доллари соли 2012 ба 226 миллион доллар дар соли 2023 ва ба 63 миллион дар соли 2024 доллар коҳиш ёфтааст. Барои муқоиса, Чин дар ҳамин давра дар чаҳорчӯби ташаббуси худ ”Як камарбанд - як роҳ” ба минтақа миллиардҳо доллар равон кардааст.
Русия тарҳҳои чандинмиллиарддолларии энержии худро дар минтақа афзоиш медиҳад (интиқоли газ, содироти нерӯи барқ, сохтмони нерӯгоҳи ҳастаӣ дар Узбекистон). Дар баъзе кишварҳои Осиёи Марказӣ маблағи интиқоли муҳоҷирони корӣ аз Федератсияи Русия то 50 дарсади ММД-ро ташкил медиҳад (маълумоти “ The National Interest”).
Маскав бо ҳузури пойгоҳҳои низомии худ дар Қазоқистон, Қирғизистон ва Тоҷикистон амнияти дастаҷамъиро тақвият дода, минтақаро бо беҳтарин силоҳҳои худ таъмин мекунад. Амалиёти вижаи низомӣ дар Украина ҳам нуфузи Маскавро дар Осиёи Марказӣ заъиф накард.
Амрикоиҳо бар ин боваранд, ки калиди муваффақият ин таҳкими шарикӣ бо яке аз "қудратҳои миёна дар минтақа", ки ба ҳамкорӣ майл доранд, мебошад.
Бо дарки он, ки Иёлоти Муттаҳида саъй дорад Осиёи Марказиро дар бозиҳои қудратӣ бо Федератсияи Русия ва Чин истифода барад, бо назардошти хатарҳои афзоянда, баъзе бозигарони минтақавӣ кӯшиш мекунанд, ки мувозинати "байни ҳамкорӣ ва муқобилият" -ро барои пешбурди манфиатҳои худ нигоҳ доранд.
Эҳтимол, интизор меравад, ки Доналд Трампи тозаинтихобшуда "Стратегияи ИМА барои Осиёи Марказӣ барои солҳои 2019-2025"-и қаблан қабулшуда, ки ба "шукуфоии иқтисодии минтақа" нигаронида шудааст, идома медиҳад. Он чизе, ки мо мебинем, воқеан, интихоби таърихӣ дар чорроҳа нест, балки кӯшиши такмил додани “стратегияи Янукович”, ки дар ниҳоят Украинаро ба як фалокат дар миқёси ҷаҳонӣ бурд.