https://sputnik.tj/20220714/adam-raqib-gharb-mushkil-putin-1049997606.html
Адами рақиб дар Ғарб - мушкили Путин
Адами рақиб дар Ғарб - мушкили Путин
Sputnik Тоҷикистон
Як рӯз нахуствазири пешини Ҷопонро дар ин кишвар ба хок супурданд ва дирӯз муҳофизакорони бритониёӣ ба раванди интихобот барои раҳбари нави ҳизбро оғоз карданд
2022-07-14T17:30+0500
2022-07-14T17:30+0500
2022-07-14T17:30+0500
ғарб
путин
синдзо абэ
ҷо байден
оятуллоҳ хоманаӣ
эрдуғон
олаф шолтс
эммануэл макрон
буҳрон
раҳбар
https://cdnn1.img.sputnik.tj/img/07e6/07/07/1049831247_0:571:2387:1913_1920x0_80_0_0_5995fbc50e66c078da3acbcb495d527e.jpg
ДУШАНБЕ, 14 июл — Sputnik, Петр Акопов. Истеъфои Борис Ҷонсон ва куштори Шинзо Абэ муҳимтарин мушкили Ғарб - рақиби геополитикии мо буд, ки мо дар ҳолати маҷозии ҷанги ниёбатӣ бо он рӯ ба рӯ ҳастем. Ин буҳрони роҳбарӣ аст. Агар дар замони муқаррарӣ ҳам нақши шахс бузург бошад, пас дар бораи давраи ҳозира бо таваҷҷуҳ ба ин вазъи доғ чӣ гуфтан мумкин аст?Ҷонсон ва Абэ на танҳо бонуфузтарин, балки қавитарин сиёсатмадорони кишварҳои худ буданд - сарфи назар аз он ки Британияи Кабир ва Ҷопон на танҳо аъзои "Ҳафтгонаи бузург", балки муҳимтарин бозигарони сатҳи ҷаҳонӣ мебошанд.Абэ дигар раҳбари Ҳукумати Ҷопон набуд, балки бузургтарин фраксияи ҳизби ҳокими либерал-демократиро раҳбарӣ мекард, ки таҷриба ва сифатҳои шахсии ӯ ӯро ба сиёсатмадори рақами яки Ҷопон табдил дода буд. Ба ӯ лозим набуд, ки дубора курсии сарвазирро ишғол кунад, то дар сиёсати кишвараш нуфузи азим (ва бартарӣ аз дигарон) касб кунад.Ҷонсон на танҳо сиёсатмадори ҷадидтарин ва донотарин Бритониё, балки шуҳратпарасттарин низ мебошад. Ва ӯ, бешубҳа, ба Даунинг Стрит бармегардад, аммо барои муддате таъсири ӯ ночиз хоҳад буд ва ӯ бояд аз паҳлу он чиро, ки рӯй медиҳад, бояд тамошо кунад.Ҳарчанд куштори Абэ кори як фанати танҳо ва барканории Ҷонсон натиҷаи норозигии ҳукумату шарикони ҳизби ӯ буд, онҳо як чизи умумӣ доранд: раҳбарони қавӣ буданд, ки аз байн рафтанд. Бале, ҳар ду монархия ба кишварҳое тааллуқ надоранд, ки анъанаи раҳбарияти инфиродӣ доранд, аммо ин кишварҳо низ доштани шахсиятҳои қудратманд дар садри сиёсатро низ истисно намекунанд.Аммо шояд рафтани Ҷонсон ва куштори Абэ таърихан тасодуфӣ набошад? Ба ин маъно, ки онҳо рамзи анҷоми як давраи том - замони ҳукмронии Ғарб мебошанд. Рӯзи 24 феврал ниҳоят ба даврони Ғарб хотима гузошта шуд ва вокуниши кишварҳои G7 ба амалиёти вижаи мо дар Украина танҳо инро тасдиқ кард.Гап на танҳо дар он аст, ки тамоми ҷаҳони ғайриғарбӣ аз гирифтани тарафи Ғарб даст кашид, балки сухан аз бумеранги таҳримҳои ғарбӣ ба худи онҳо меравад.Маълум аст, ки ҳар яке аз кишварҳои G7 мушкилоти дохилии сиёсии худро дошт ва буҳрони энержӣ танҳо ба он илова шуд, аммо мушоҳида кардан душвор аст, ки панҷ моҳ нагузаштааст ва дар аксари кишварҳои пешрафтаи ғарбӣ мақомот аллакай дар мушкилоти хеле калон қарор доранд.Рейтинги Байден то 30 дарсад поин рафтааст ва ин амалан шикасти демократҳои ҳокимро дар интихоботи миёндавраии моҳи ноябр, яъне ба роҳ мондани қудрати дугонаи ҳизбӣ ва низоъ дар сатҳи Кохи Сафеду Конгрессро бозгӯ мекунад.Эммануэл Макрон дар интихоботи президентӣ пирӯз шуд, аммо дар интихоботи парлумонӣ мағлуб гашт ва акнун ҳукумати ӯ наметавонад ба аксарияти парлумон такя кунад.Ҳизби асосии эътилофи хукмрони Италия аз ҳам ҷудо шуд — вазири корхои хориҷӣ Ди Майо аз эътилофи "Панҷ ситора" баромада, боз шаш нафар вакили парлумонро бо худ гирифт. Ва гарчанде ки ҳич чиз ба ҳукумати Конти то ҳол таҳдид намекунад, масъалаи интиқоли силоҳ ба Украина сабаби тақсимшавӣ шудааст.Ҳамин мушкилот кобинаи Олмонро низ ба ларза меорад: гарчанде ки танҳо мухолифон бо роҳбарии раҳбари нави ИМД Фридрих Мертс ба он барои суст будани интиқол ба таври оммавӣ ҳамла мекунанд, садри аъзам Шолтс бояд аллакай аз амнияти эътилофи "чароғакӣ" нигарон бошад. Сабзҳо азм доранд, ки Украинаро бештар дастгирӣ кунанд ва демократҳои либералӣ мехоҳанд оташи худро бо гузариш ба энергияи тоза сард кунанд.Буҳрони дар хокимияти Англия бо истеъфои Ҷонсон ба охир намерасад, баръакс дар ду сол то интихоботи навбатии парламентӣ боқӣ мондааст, ки ҳатто ҷаҳиши сарвазиронро бо услуби куҳнаи итолёию ҷопонӣ интизор шудан мумкин аст.Яъне маълум мешавад, ки мавқеи ҳукуматҳои ҳамаи кишварҳои калидии G7 хатарноктар шудааст ва муборизаи онҳо барои Украина дар ин ҷо нақши муҳим бозидааст. На худи мубориза, балки оқибатҳои он. Аммо барои мо танҳо як чиз муҳим аст: ин ба мавқеи онҳо дар бораи Украина чӣ гуна таъсир мерасонад? Оё онҳо бо умеди шикаст додани Русия дар майдони набард ва афзоиши интиқоли силоҳро идома медиҳанд ё тамоюлҳои манфии сиёсии дохилӣ онҳоро бештар эҳтиёткор мекунанд? Дар шакли қабеҳ гӯем, ин вазъ онҳоро пухта мегардонад ё не?Ҷавоб манфӣ аст. Зеро дар он тараф бозигарони пурқувватро намебинем. Бале, на ҳама раҳбарони Ғарб ба пирӯзӣ бар Русия исрор мекунанд, ин танҳо мавқеи англосаксонҳо, яъне ИМА, Британияи Кабир ва Канада аст. Сифатҳои шахсии Байден ва Ҷонсон дар ин ҷо нақши махсус намебозанд. Ва раҳбарони Аврупои континенталӣ - Макрон, Шолс, Драги аз шиддат ва "ҷанг то пирӯзӣ" ҷонибдорӣ намекунанд, аммо дар асл онҳо худро дар ҳолати роҳбарии англосаксонҳо қарор медиҳанд. Муқовимати суст мекунанд, аммо онҳо ба "роҳи аврупоие", ки англосаксонҳо ба онҳо нишон додаанд, яъне шикасти стратегии Русия Аврупоро бештар ба ҷанги Украина ворид менамояд ва ҳамин тавр имкони барқарор кардани муносибатҳо бо кишвари мо на танҳо дар кӯтоҳмуддат, балки дар миёнамуҳлатро низ коҳиш медиҳад.Ин як интихоби таърихӣ барои худи Аврупо аст, ки дар ниҳоят ҳам Украина ва ҳам равобит бо Русияро аз даст медиҳад. Аммо кӣ онро сохтааст? Олаф Шолтс? Марио Драги? Эммануэл Макрон? Миқёси ин рақамҳо ба мушкилоте, ки дар назди Аврупо истодаанд, мувофиқат намекунад.Ин буҳрони роҳбарият заъфи элитаи миллӣ аст. Сухан дар бораи он нест, ки агар де Голл дар ҷойи Макрон мебуд, он гоҳ ҳама чиз дигар хел мегашт. Гап дар он аст, ки дар байни раҳбарони Аврупои Ғарбӣ касе набуд, ки ҳатто ба Виктор Орбан монанд бошад. Яъне бо шахсе, ки манфиати халқу давлати худро аз бозии геополитикии як шарики калон болотар мегузорад. Бале, Орбан танҳо барои Венгрияи худ масъул аст, дар ҳоле ки Макрон, Шолтс ва Драги худро барои тамоми Аврупо, ки дар он лобби ошкорои русофобӣ нуфуз дорад, масъул медонанд. Аммо ҳанӯз маълум нест, ки Макрон ё Шолтс чӣ гуна метавонанд Аврупоро раҳбарӣ кунанд, агар онҳо барои кишварҳои худ масъулият эҳсос накунанд.Не, албатта, хис мекунанд, ба мо мегӯянд, вале онҳо ҳукмронии такнафарӣ надоранд, роҳбарияти коллективӣ, парламент ва умуман интихоботи демократӣ ва ҳокимияти ивазшаванда доранд. Аз ин рӯ, шумо бояд пайваста эътилофҳоро эҷод кунед. Ҳамин тавр масъулият норӯшан аст, пешвоёни сиёсӣ хурдтар мешаванд.Аммо ин ҳама ихтирои баҳона аст. Дар Ғарб бештар аз сад сол боз чунин системаи ташкили қудрат вуҷуд дорад. Интихоби манфӣ дар асри 19 ва 20 буд. Аммо солҳои буҳронии қаблӣ ҳамеша шахсиятҳои қавиро пешдаро мекард, зеро фурсат дар гузар буд, Ватанро наҷот додан даркор буд. Не, он вуҷуд дорад. Қувваи чандинасра ва нуфузи глобалияшон ба сари онҳо найрангҳоеро овард: онҳо чунон бовар доштанд, ки ҳамеша ҷаҳонро пешбарӣ мекунанд.Вақте ки ҳамаи ин ба буҳрони умумӣ, яъне фурӯпошии модели англосаксонии ҷаҳонишавӣ меанҷомад, мо он чизеро ба даст меорем, ки ҳоло дорем: Путин воқеан дар Ғарб касе надорад, ки бо ӯ суҳбат кунад. Ҳамин тавр инчунин Абэ кушта шуд, Ҷонсон (новобаста аз он ки ӯ чӣ гуна душмани Путин буд) аз ҳукумат хориҷ шуд.Ягона раҳбари касбии Ғарб Ҷо Байден аст, ки ним аср боз ба сиёсати ҷаҳонӣ машғул мебашад, вале воқеияти нави геополитикиро қабул карда наметавонад. Роҳбарони боқимондаи Ғарб даҳсолаҳоро фикр намекунанд — аниқтараш, масъулияти худро барои ин гуна даврахо ҳис намекунанд. Аз ин рӯ Путин чизе барои гуфтугӯ ва музокира бо Си Ҷинпин, Моди, Эрдуғон, Хоманаӣ дорад ва гап дар ин ҷо на замони дар қудрат будан ва ё хоҳанд буд, балки сатҳи дарки мушкилот, дараҷа ва ҳисси масъулияти таърихӣ меравад.
https://sputnik.tj/20220710/boris-jonson-istefo-siyosat-kanor-guzorad-1049891949.html
https://sputnik.tj/20220713/bayden-arabiston-saudi-parvoz-putin-eron-1049967781.html
https://sputnik.tj/20220708/marg-fojiabor-aks-jolib-abe-1049865477.html
https://sputnik.tj/20220617/makron-sholts-dragi-zelenskiy-rusia-1049276047.html
https://sputnik.tj/20220708/charo-gharb-mutavajjeh-i-bozori-siyohi-silohi-nato-dar-ukraina-shud-1049868359.html
аврупо
Sputnik Тоҷикистон
info@sputnik.tj
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
2022
Sputnik Тоҷикистон
info@sputnik.tj
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
Хабарҳо
tg_TJ
Sputnik Тоҷикистон
info@sputnik.tj
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
Sputnik Тоҷикистон
info@sputnik.tj
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
путин, абэ, ҷонсон, байден, хоманаӣ, эрдуғон, буҳрон, сарвар
путин, абэ, ҷонсон, байден, хоманаӣ, эрдуғон, буҳрон, сарвар
Адами рақиб дар Ғарб - мушкили Путин
Як рӯз нахуствазири пешини Ҷопонро дар ин кишвар ба хок супурданд ва дирӯз муҳофизакорони бритониёӣ ба раванди интихобот барои раҳбари нави ҳизбро оғоз карданд
ДУШАНБЕ, 14 июл — Sputnik, Петр Акопов. Истеъфои Борис Ҷонсон ва куштори Шинзо Абэ муҳимтарин мушкили Ғарб - рақиби геополитикии мо буд, ки мо дар ҳолати маҷозии ҷанги ниёбатӣ бо он рӯ ба рӯ ҳастем. Ин буҳрони роҳбарӣ аст. Агар дар замони муқаррарӣ ҳам нақши шахс бузург бошад, пас дар бораи давраи ҳозира бо таваҷҷуҳ ба ин вазъи доғ чӣ гуфтан мумкин аст?
Ҷонсон ва Абэ на танҳо бонуфузтарин, балки қавитарин сиёсатмадорони кишварҳои худ буданд - сарфи назар аз он ки Британияи Кабир ва Ҷопон на танҳо аъзои "Ҳафтгонаи бузург", балки муҳимтарин бозигарони сатҳи ҷаҳонӣ мебошанд.
Абэ дигар раҳбари Ҳукумати Ҷопон набуд, балки бузургтарин фраксияи ҳизби ҳокими либерал-демократиро раҳбарӣ мекард, ки таҷриба ва сифатҳои шахсии ӯ ӯро ба сиёсатмадори рақами яки Ҷопон табдил дода буд. Ба ӯ лозим набуд, ки дубора курсии сарвазирро ишғол кунад, то дар сиёсати кишвараш нуфузи азим (ва бартарӣ аз дигарон) касб кунад.
Ҷонсон на танҳо сиёсатмадори ҷадидтарин ва донотарин Бритониё, балки шуҳратпарасттарин низ мебошад. Ва ӯ, бешубҳа, ба Даунинг Стрит бармегардад, аммо барои муддате таъсири ӯ ночиз хоҳад буд ва ӯ бояд аз паҳлу он чиро, ки рӯй медиҳад, бояд тамошо кунад.
Ҳарчанд куштори Абэ кори як фанати танҳо ва барканории Ҷонсон натиҷаи норозигии ҳукумату шарикони ҳизби ӯ буд, онҳо як чизи умумӣ доранд: раҳбарони қавӣ буданд, ки аз байн рафтанд. Бале, ҳар ду монархия ба кишварҳое тааллуқ надоранд, ки анъанаи раҳбарияти инфиродӣ доранд, аммо ин кишварҳо низ доштани шахсиятҳои қудратманд дар садри сиёсатро низ истисно намекунанд.
Аммо шояд рафтани Ҷонсон ва куштори Абэ таърихан тасодуфӣ набошад? Ба ин маъно, ки онҳо рамзи анҷоми як давраи том - замони ҳукмронии Ғарб мебошанд. Рӯзи 24 феврал ниҳоят ба даврони Ғарб хотима гузошта шуд ва вокуниши кишварҳои G7 ба амалиёти вижаи мо дар Украина танҳо инро тасдиқ кард.
Гап на танҳо дар он аст, ки тамоми ҷаҳони ғайриғарбӣ аз гирифтани тарафи Ғарб даст кашид, балки сухан аз бумеранги таҳримҳои ғарбӣ ба худи онҳо меравад.
Маълум аст, ки ҳар яке аз кишварҳои G7 мушкилоти дохилии сиёсии худро дошт ва буҳрони энержӣ танҳо ба он илова шуд, аммо мушоҳида кардан душвор аст, ки панҷ моҳ нагузаштааст ва дар аксари кишварҳои пешрафтаи ғарбӣ мақомот аллакай дар мушкилоти хеле калон қарор доранд.
Рейтинги Байден то 30 дарсад поин рафтааст ва ин амалан шикасти демократҳои ҳокимро дар интихоботи миёндавраии моҳи ноябр, яъне ба роҳ мондани қудрати дугонаи ҳизбӣ ва низоъ дар сатҳи Кохи Сафеду Конгрессро бозгӯ мекунад.
Эммануэл Макрон дар интихоботи президентӣ пирӯз шуд, аммо дар интихоботи парлумонӣ мағлуб гашт ва акнун ҳукумати ӯ наметавонад ба аксарияти парлумон такя кунад.
Ҳизби асосии эътилофи хукмрони Италия аз ҳам ҷудо шуд — вазири корхои хориҷӣ Ди Майо аз эътилофи "Панҷ ситора" баромада, боз шаш нафар вакили парлумонро бо худ гирифт. Ва гарчанде ки ҳич чиз ба ҳукумати Конти то ҳол таҳдид намекунад, масъалаи интиқоли силоҳ ба Украина сабаби тақсимшавӣ шудааст.
Ҳамин мушкилот кобинаи Олмонро низ ба ларза меорад: гарчанде ки танҳо мухолифон бо роҳбарии раҳбари нави ИМД Фридрих Мертс ба он барои суст будани интиқол ба таври оммавӣ ҳамла мекунанд, садри аъзам Шолтс бояд аллакай аз амнияти эътилофи "чароғакӣ" нигарон бошад. Сабзҳо азм доранд, ки Украинаро бештар дастгирӣ кунанд ва демократҳои либералӣ мехоҳанд оташи худро бо гузариш ба энергияи тоза сард кунанд.
Буҳрони дар хокимияти Англия бо истеъфои Ҷонсон ба охир намерасад, баръакс дар ду сол то интихоботи навбатии парламентӣ боқӣ мондааст, ки ҳатто ҷаҳиши сарвазиронро бо услуби куҳнаи итолёию ҷопонӣ интизор шудан мумкин аст.
Яъне маълум мешавад, ки мавқеи ҳукуматҳои ҳамаи кишварҳои калидии G7 хатарноктар шудааст ва муборизаи онҳо барои Украина дар ин ҷо нақши муҳим бозидааст. На худи мубориза, балки оқибатҳои он. Аммо барои мо танҳо як чиз муҳим аст: ин ба мавқеи онҳо дар бораи Украина чӣ гуна таъсир мерасонад? Оё онҳо бо умеди шикаст додани Русия дар майдони набард ва афзоиши интиқоли силоҳро идома медиҳанд ё тамоюлҳои манфии сиёсии дохилӣ онҳоро бештар эҳтиёткор мекунанд? Дар шакли қабеҳ гӯем, ин вазъ онҳоро пухта мегардонад ё не?
Ҷавоб манфӣ аст. Зеро дар он тараф бозигарони пурқувватро намебинем. Бале, на ҳама раҳбарони Ғарб ба пирӯзӣ бар Русия исрор мекунанд, ин танҳо мавқеи англосаксонҳо, яъне ИМА, Британияи Кабир ва Канада аст. Сифатҳои шахсии Байден ва Ҷонсон дар ин ҷо нақши махсус намебозанд. Ва раҳбарони Аврупои континенталӣ - Макрон, Шолс, Драги аз шиддат ва "ҷанг то пирӯзӣ" ҷонибдорӣ намекунанд, аммо дар асл онҳо худро дар ҳолати роҳбарии англосаксонҳо қарор медиҳанд. Муқовимати суст мекунанд, аммо онҳо ба "роҳи аврупоие", ки англосаксонҳо ба онҳо нишон додаанд, яъне шикасти стратегии Русия Аврупоро бештар ба ҷанги Украина ворид менамояд ва ҳамин тавр имкони барқарор кардани муносибатҳо бо кишвари мо на танҳо дар кӯтоҳмуддат, балки дар миёнамуҳлатро низ коҳиш медиҳад.
Ин як интихоби таърихӣ барои худи Аврупо аст, ки дар ниҳоят ҳам Украина ва ҳам равобит бо Русияро аз даст медиҳад. Аммо кӣ онро сохтааст? Олаф Шолтс? Марио Драги? Эммануэл Макрон? Миқёси ин рақамҳо ба мушкилоте, ки дар назди Аврупо истодаанд, мувофиқат намекунад.
Ин буҳрони роҳбарият заъфи элитаи миллӣ аст. Сухан дар бораи он нест, ки агар де Голл дар ҷойи Макрон мебуд, он гоҳ ҳама чиз дигар хел мегашт. Гап дар он аст, ки дар байни раҳбарони Аврупои Ғарбӣ касе набуд, ки ҳатто ба Виктор Орбан монанд бошад. Яъне бо шахсе, ки манфиати халқу давлати худро аз бозии геополитикии як шарики калон болотар мегузорад. Бале, Орбан танҳо барои Венгрияи худ масъул аст, дар ҳоле ки Макрон, Шолтс ва Драги худро барои тамоми Аврупо, ки дар он лобби ошкорои русофобӣ нуфуз дорад, масъул медонанд. Аммо ҳанӯз маълум нест, ки Макрон ё Шолтс чӣ гуна метавонанд Аврупоро раҳбарӣ кунанд, агар онҳо барои кишварҳои худ масъулият эҳсос накунанд.
Не, албатта, хис мекунанд, ба мо мегӯянд, вале онҳо ҳукмронии такнафарӣ надоранд, роҳбарияти коллективӣ, парламент ва умуман интихоботи демократӣ ва ҳокимияти ивазшаванда доранд. Аз ин рӯ, шумо бояд пайваста эътилофҳоро эҷод кунед. Ҳамин тавр масъулият норӯшан аст, пешвоёни сиёсӣ хурдтар мешаванд.
Аммо ин ҳама ихтирои баҳона аст. Дар Ғарб бештар аз сад сол боз чунин системаи ташкили қудрат вуҷуд дорад. Интихоби манфӣ дар асри 19 ва 20 буд. Аммо солҳои буҳронии қаблӣ ҳамеша шахсиятҳои қавиро пешдаро мекард, зеро фурсат дар гузар буд, Ватанро наҷот додан даркор буд. Не, он вуҷуд дорад. Қувваи чандинасра ва нуфузи глобалияшон ба сари онҳо найрангҳоеро овард: онҳо чунон бовар доштанд, ки ҳамеша ҷаҳонро пешбарӣ мекунанд.
Вақте ки ҳамаи ин ба буҳрони умумӣ, яъне фурӯпошии модели англосаксонии ҷаҳонишавӣ меанҷомад, мо он чизеро ба даст меорем, ки ҳоло дорем: Путин воқеан дар Ғарб касе надорад, ки бо ӯ суҳбат кунад. Ҳамин тавр инчунин Абэ кушта шуд, Ҷонсон (новобаста аз он ки ӯ чӣ гуна душмани Путин буд) аз ҳукумат хориҷ шуд.
Ягона раҳбари касбии Ғарб Ҷо Байден аст, ки ним аср боз ба сиёсати ҷаҳонӣ машғул мебашад, вале воқеияти нави геополитикиро қабул карда наметавонад. Роҳбарони боқимондаи Ғарб даҳсолаҳоро фикр намекунанд — аниқтараш, масъулияти худро барои ин гуна даврахо ҳис намекунанд. Аз ин рӯ Путин чизе барои гуфтугӯ ва музокира бо Си Ҷинпин, Моди, Эрдуғон, Хоманаӣ дорад ва гап дар ин ҷо на замони дар қудрат будан ва ё хоҳанд буд, балки сатҳи дарки мушкилот, дараҷа ва ҳисси масъулияти таърихӣ меравад.
