https://sputnik.tj/20211216/ima-maskav-pekin-dars-ibrat-dod-1044197852.html
ИМА Маскаву Пекинро дарси ибрат дод
ИМА Маскаву Пекинро дарси ибрат дод
Sputnik Тоҷикистон
Си Ҷинпин дар мулоқоти дирӯзаш бо Владимир Путин гуфт, равобити Русия ва Чин аз сатҳи иттифоқчӣ болотар аст
2021-12-16T16:20+0500
2021-12-16T16:20+0500
2021-12-16T16:20+0500
дар ҷаҳон
сиёсат
има
чин
иттиҳод
дар русия
https://cdnn1.img.sputnik.tj/img/102059/41/1020594163_0:0:3334:1876_1920x0_80_0_0_4496acb6e97d04e4fa23ae7f8f2e053c.jpg
ДУШАНБЕ, 16 дек — Sputnik, Петр Акопов. Ҳарчанд мулоқот дар шакли видеоконфронс баргузор шуда бошад ҳам, он як конфронси мукаммал ҳисобида мешавад, бинобар ин раҳбари Чин таъкид кард, ки ин 37-умин мулоқоти шахсии ду раҳбар аз соли 2013 (яъне аз замони ба қудрат расидани Си Ҷинпин) аст.Агар коронавирус намебуд, ҳисоб кайҳо ба панҷоҳ мерасид, зеро бори охир Си ва Путин моҳи ноябри соли 2019 дастфишорӣ карда буданд ва қаблан онҳо дар як сол чанд бор мулоқот менамуданд. Бо вуҷуди ин ба зудӣ ду раҳбар ҳамдигарро шахсан хоҳанд дид: дар аввали феврал Путин ба Пекин парвоз мекунад. Ҳам гуфтушунид ва ҳам маросими кушодашавии олимпиада, ки ИМА ва дигар мамлакатҳои англо-саксонӣ дар сатхи дипломатӣ онро бойкот мекунанд. Аммо маҳз Бозиҳои тобистонаи олимпии Пекин дар соли 2008 ягона бозиҳои хориҷие гардид, ки раисҷумҳури Амрико дар он ширкат дошт. Ва на танҳо Ҷорҷ Буш, балки аксари элитаи Амрико то ҳол бовар доштанд, ки Чин ба нақши дувумдараҷа дар ҷаҳонишавӣ розӣ хоҳад шуд ва Русия як қудрати ногувор, вале минтақаӣ ва муҳимтар аз ҳама равобити Маскав – Вашингтон - секунҷаи Пекин пеш аз ҳама дар зери таъсири Амрико ташкил хоҳад шуд. Аммо пас аз 13 сол мо манзараи тамоман дигари чаҳонро мебинем.Не, Русия ва Чин ба як иттиҳоди расмии низомию сиёсӣ ворид нашуданд, аммо муносибатҳои онҳо воқеан аз муносибатҳои иттифоқчӣ боло рафтанд, агар мо муносибатҳои мавҷуди дохили блоки Ғарбро дарк кунем. Зеро ахирӣ ба вобастагии шарикони ҷавон аз калонсол, англосаксонӣ асос ёфтааст ва дар муносибатҳои байни Русия ва Чин баробарӣ ва манфиатҳои умумӣ нақши муҳим доранд. Гузашта аз ин манфиат ҳам миллӣ ва глобалӣ - бунёди тартиботи нави ҷаҳонӣ, системаи навест, ки дар харобаҳои лоиҳаи Атлантика бунёд мешавад.Маҳз барои он ки харобаҳо ба маънии аслӣ табдил наёбанд, яъне ба суқути гегемонияи англосаксонии ноком мунҷар нашаваду боиси бесарусомонии ҷаҳонӣ нагардад, ба Чин ва Русия зарар нарасонад, пайванди мустаҳками Русияву Чин лозим аст. Пас интихоби стратегии Маскав ва Пекин ба нафъи минбаъдаи наздикшавй на танҳо рӯшан аст, балки ногузир аст. Ҳеҷ як қувваи беруна наметавонад ба равобити ду кишвар таъсир расонад ва ҳарчанд ин кайҳо дарк шуда бошад ҳам, ҳоло бори дигар таъкид кардани он зиёдатӣ нест.Аз ин рӯ Си Ҷинпин суҳбатро бо баҳои баланд додан ба амалкарди Путин, ки ба кӯшишҳои пошидани эътилофи миёни кишварҳои мо шадидан мухолифат мекунад, оғоз кард. Воқеан, Путин ахиран ёдовар шуд, "баъзе шарикони ғарбӣ ошкоро саъй доранд, ки аз иттиҳоди миёни Маскав ва Пекин ҷилавгирӣ кунанд." Яъне ҳар қадаре шумо кӯшиш кунед, ки мо гиребони якдигар бигирем, мо ҳамон қадар ҳамоҳангтар амал мекунем. Воқеан, ин изҳороти Путин чанд рӯз пас аз мулоқоти видеоии Си ва Байден садо дод ва ҳафтае пеш Байден бо Путин низ мулоқоти видеоӣ дошт. Бозии амрикоиҳо барои касе пӯшида нест: Вашингтон то ҳол умедвор аст, ки соатро ба ақиб гардонад ва оташи зиддиятҳои Русияву Чинро афрӯзад, то иттифоқи байни Маскав ва Пекинро заиф созад.Русия ва Чин ҳамчун ду қудрати бузурги ҳамсоя табиист, ки дар баъзе соҳаҳо ва минтақаҳо ҳам рақобат ва ҳам масъалаҳои баҳсбарангез доранд, аммо Путин ва Си комилан хуб дарк мекунанд, ки ба амрикоиҳо набояд ҳатто имкони бозӣ кардан дар ихтилофот дода шаванд. Кӯшиш кунед, ки рахнаҳоро ба нуксонҳо табдил диҳед.Дар ниҳоят он чизе, ки Русия ва Чинро муттаҳид мекунад, барои ҳар ду кишвар нисбат ба он чизе, ки воқеан ва эҳтимолан онҳоро тақсим карда метавонад, муҳимтар аст. Имкониятҳо аз ҳарвақта дида бештаранд ва Маскаву Пекин ҳақ надоранд, хатои солҳои 60-умро такрор кунанд.Он гоҳ мо муносибатҳои иттифоқчии худро вайрон кардем ва аллакай дар солҳои 70-ум амрикоиҳо ба ин бозӣ шуруъ карданд. Агар ҷанҷоли аввали солҳои 60-ум намебуд, на танҳо такдири ҶХЧ (масалан, "инқилоби маданӣ" вуҷуд намедошт) дигар мешуд ва ИҶШС муваффақиятҳои бештар ба даст оварда, тамоми таърихи ҷаҳонӣ бо роҳи дигар пеш рафта метавонист.Бале, таърих кайфияти тобеъро таҳаммул намекунад, балки имкон медиҳад, ки аз хатоҳои худ дарси ибрат гиред. Русия ва Чин аз таърихи навтарини муносибатҳои мо дарсҳои хуб гирифтаанд ва акнун метавонанд ғавғои бозигарони Атлантикаро тамошо кунанд.Даҳ сол пеш ҳама чиз рӯшан ба назар мерасид: Русия дигар бозигари ҷаҳонӣ нест (ҳатто ба Путин маслиҳат дода буданд, ки ба Кремл барнагардад). Чин дер ё зуд ба нақши шарики хурд дар “Дугонаи бузург” розӣ мешавад ва иттифоқи Русияву Чин наметавонад устувор бошад, зеро байни Маскав ва Пекин ихтилофҳои зиёд вуҷуд доранд ва онҳо ба ҳамдигар эътимод надоранд. Ин ҳама куҷо рафт?Барои шикастхӯрда эътироф кардани шикасти худ ҳамеша душвор аст, хусусан вақте ки он ҳанӯз ислоҳ нашудааст, вале дар вақташ давом мекунад. Раванди суқути Иёлоти Муттаҳида (лоиҳаи Атлантика) на бо солҳо, балки даҳсолаҳо чен карда мешавад ва то ҳол он роҳҳои зиёде барои фишор ба Чину Русия дорад, аз ҷумла чунин роҳҳои фишори иғвоангезе чун Тайвану Украина. Аммо аз ҷиҳати стратегӣ онҳо аллакай маглуб шуданд, инро на танҳо дар Маскав ва Пекин мефаҳманд. Русҳо ва чиноиҳо дар наздик кардани ин лаҳза ва бо номҳои хоси худ ном бурдан аз дигарон фаъолтаранд.
https://sputnik.tj/20211023/nakhustin-manyovrhoi-kishtihoi-jangii-rusiya-va-chin-dar-uqyonusi-orom-video-1043060599.html
https://sputnik.tj/20210810/razmoish-strategi-rusiya-chin-payom-tolibon-ima-1041580964.html
https://sputnik.tj/20211023/nakhustin-manyovrhoi-kishtihoi-jangii-rusiya-va-chin-dar-uqyonusi-orom-video-1043060599.html
https://sputnik.tj/20210812/rusiya-chin-hujum-dushman-omoda-video-1041606935.html
има
чин
Sputnik Тоҷикистон
info@sputnik.tj
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2021
Sputnik Тоҷикистон
info@sputnik.tj
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Хабарҳо
tg_TJ
Sputnik Тоҷикистон
info@sputnik.tj
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik Тоҷикистон
info@sputnik.tj
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
русия, кремл, кохи сафед, амрико, чин, сиёсат, равобит, иттиҳод
русия, кремл, кохи сафед, амрико, чин, сиёсат, равобит, иттиҳод
ИМА Маскаву Пекинро дарси ибрат дод
Си Ҷинпин дар мулоқоти дирӯзаш бо Владимир Путин гуфт, равобити Русия ва Чин аз сатҳи ҳампаймон болотар аст.
ДУШАНБЕ, 16 дек — Sputnik, Петр Акопов. Ҳарчанд мулоқот дар шакли видеоконфронс баргузор шуда бошад ҳам, он як конфронси мукаммал ҳисобида мешавад, бинобар ин раҳбари Чин таъкид кард, ки ин 37-умин мулоқоти шахсии ду раҳбар аз соли 2013 (яъне аз замони ба қудрат расидани Си Ҷинпин) аст.
Агар коронавирус намебуд, ҳисоб кайҳо ба панҷоҳ мерасид, зеро бори охир Си ва Путин моҳи ноябри соли 2019 дастфишорӣ карда буданд ва қаблан онҳо дар як сол чанд бор мулоқот менамуданд. Бо вуҷуди ин ба зудӣ ду раҳбар ҳамдигарро шахсан хоҳанд дид: дар аввали феврал Путин ба Пекин парвоз мекунад. Ҳам гуфтушунид ва ҳам маросими кушодашавии олимпиада, ки ИМА ва дигар мамлакатҳои англо-саксонӣ дар сатхи дипломатӣ онро бойкот мекунанд.
Аммо маҳз Бозиҳои тобистонаи олимпии Пекин дар соли 2008 ягона бозиҳои хориҷие гардид, ки раисҷумҳури Амрико дар он ширкат дошт. Ва на танҳо Ҷорҷ Буш, балки аксари элитаи Амрико то ҳол бовар доштанд, ки Чин ба нақши дувумдараҷа дар ҷаҳонишавӣ розӣ хоҳад шуд ва Русия як қудрати ногувор, вале минтақаӣ ва муҳимтар аз ҳама равобити Маскав – Вашингтон - секунҷаи Пекин пеш аз ҳама дар зери таъсири Амрико ташкил хоҳад шуд. Аммо пас аз 13 сол мо манзараи тамоман дигари чаҳонро мебинем.
Не, Русия ва Чин ба як иттиҳоди расмии низомию сиёсӣ ворид нашуданд, аммо муносибатҳои онҳо воқеан аз муносибатҳои иттифоқчӣ боло рафтанд, агар мо муносибатҳои мавҷуди дохили блоки Ғарбро дарк кунем. Зеро ахирӣ ба вобастагии шарикони ҷавон аз калонсол, англосаксонӣ асос ёфтааст ва дар муносибатҳои байни Русия ва Чин баробарӣ ва манфиатҳои умумӣ нақши муҳим доранд.
Гузашта аз ин манфиат ҳам миллӣ ва глобалӣ - бунёди тартиботи нави ҷаҳонӣ, системаи навест, ки дар харобаҳои лоиҳаи Атлантика бунёд мешавад.
Маҳз барои он ки харобаҳо ба маънии аслӣ табдил наёбанд, яъне ба суқути гегемонияи англосаксонии ноком мунҷар нашаваду боиси бесарусомонии ҷаҳонӣ нагардад, ба Чин ва Русия зарар нарасонад, пайванди мустаҳками Русияву Чин лозим аст. Пас интихоби стратегии Маскав ва Пекин ба нафъи минбаъдаи наздикшавй на танҳо рӯшан аст, балки ногузир аст. Ҳеҷ як қувваи беруна наметавонад ба равобити ду кишвар таъсир расонад ва ҳарчанд ин кайҳо дарк шуда бошад ҳам, ҳоло бори дигар таъкид кардани он зиёдатӣ нест.
Аз ин рӯ Си Ҷинпин суҳбатро бо баҳои баланд додан ба амалкарди Путин, ки ба кӯшишҳои пошидани эътилофи миёни кишварҳои мо шадидан мухолифат мекунад, оғоз кард. Воқеан, Путин ахиран ёдовар шуд, "баъзе шарикони ғарбӣ ошкоро саъй доранд, ки аз иттиҳоди миёни Маскав ва Пекин ҷилавгирӣ кунанд."
Яъне ҳар қадаре шумо кӯшиш кунед, ки мо гиребони якдигар бигирем, мо ҳамон қадар ҳамоҳангтар амал мекунем. Воқеан, ин изҳороти Путин чанд рӯз пас аз мулоқоти видеоии Си ва Байден садо дод ва ҳафтае пеш Байден бо Путин низ мулоқоти видеоӣ дошт. Бозии амрикоиҳо барои касе пӯшида нест: Вашингтон то ҳол умедвор аст, ки соатро ба ақиб гардонад ва оташи зиддиятҳои Русияву Чинро афрӯзад, то иттифоқи байни Маскав ва Пекинро заиф созад.
Русия ва Чин ҳамчун ду қудрати бузурги ҳамсоя табиист, ки дар баъзе соҳаҳо ва минтақаҳо ҳам рақобат ва ҳам масъалаҳои баҳсбарангез доранд, аммо Путин ва Си комилан хуб дарк мекунанд, ки ба амрикоиҳо набояд ҳатто имкони бозӣ кардан дар ихтилофот дода шаванд. Кӯшиш кунед, ки рахнаҳоро ба нуксонҳо табдил диҳед.
Дар ниҳоят он чизе, ки Русия ва Чинро муттаҳид мекунад, барои ҳар ду кишвар нисбат ба он чизе, ки воқеан ва эҳтимолан онҳоро тақсим карда метавонад, муҳимтар аст. Имкониятҳо аз ҳарвақта дида бештаранд ва Маскаву Пекин ҳақ надоранд, хатои солҳои 60-умро такрор кунанд.
Он гоҳ мо муносибатҳои иттифоқчии худро вайрон кардем ва аллакай дар солҳои 70-ум амрикоиҳо ба ин бозӣ шуруъ карданд. Агар ҷанҷоли аввали солҳои 60-ум намебуд, на танҳо такдири ҶХЧ (масалан, "инқилоби маданӣ" вуҷуд намедошт) дигар мешуд ва ИҶШС муваффақиятҳои бештар ба даст оварда, тамоми таърихи ҷаҳонӣ бо роҳи дигар пеш рафта метавонист.
Бале, таърих кайфияти тобеъро таҳаммул намекунад, балки имкон медиҳад, ки аз хатоҳои худ дарси ибрат гиред. Русия ва Чин аз таърихи навтарини муносибатҳои мо дарсҳои хуб гирифтаанд ва акнун метавонанд ғавғои бозигарони Атлантикаро тамошо кунанд.
Даҳ сол пеш ҳама чиз рӯшан ба назар мерасид: Русия дигар бозигари ҷаҳонӣ нест (ҳатто ба Путин маслиҳат дода буданд, ки ба Кремл барнагардад). Чин дер ё зуд ба нақши шарики хурд дар “Дугонаи бузург” розӣ мешавад ва иттифоқи Русияву Чин наметавонад устувор бошад, зеро байни Маскав ва Пекин ихтилофҳои зиёд вуҷуд доранд ва онҳо ба ҳамдигар эътимод надоранд. Ин ҳама куҷо рафт?
Барои шикастхӯрда эътироф кардани шикасти худ ҳамеша душвор аст, хусусан вақте ки он ҳанӯз ислоҳ нашудааст, вале дар вақташ давом мекунад. Раванди суқути Иёлоти Муттаҳида (лоиҳаи Атлантика) на бо солҳо, балки даҳсолаҳо чен карда мешавад ва то ҳол он роҳҳои зиёде барои фишор ба Чину Русия дорад, аз ҷумла чунин роҳҳои фишори иғвоангезе чун Тайвану Украина.
Аммо аз ҷиҳати стратегӣ онҳо аллакай маглуб шуданд, инро на танҳо дар Маскав ва Пекин мефаҳманд. Русҳо ва чиноиҳо дар наздик кардани ин лаҳза ва бо номҳои хоси худ ном бурдан аз дигарон фаъолтаранд.
