https://sputnik.tj/20210712/guruh-davlat-tolibon-afghoniston-chist-1040828474.html

Гуруҳ ё давлат: Толибон* дар Афғонистон чист?

Гуруҳ ё давлат: Толибон* дар Афғонистон чист?

Sputnik Тоҷикистон

Ҷунбиши ҳарбӣ-динии Толибон* эътилофи таҳти раҳбарии ИМА-ро водор ба хуруҷи пурраи нерӯҳояш аз Афғонистон кард. Имрӯзҳо Толибон* мехоҳанд қудратро дар ин... 12.07.2021, Sputnik Тоҷикистон

2021-07-12T15:01+0500

2021-07-12T15:01+0500

2021-07-12T15:03+0500

марзи тоҷикистону афғонистон: ҳоло чӣ рух дода истодааст?

сиёсат

амният ва мудофиа

афғонистон

толибон

осиёи марказӣ

https://cdnn1.img.sputnik.tj/img/07e5/07/07/1040733340_0:247:2763:1801_1920x0_80_0_0_78f4022d749bba2cf98c0f7fca77b066.jpg

Ҷангиёни Толибон* бо нирӯҳои давлатӣ задухӯрд доранд ва қисми зиёди музофотҳоро назорат мекунанд. Ҳамзамон, созмони террористӣ кӯшиш мекунад, ки дар арсаи байналмилалӣ қонуният пайдо намояд.Як ҳайати Толибон* аз 8 июл дар музокирот дар Маскав ширкат доранд. Ҳамзамон, гурӯҳи фаврии СААД таҳти роҳбарии генерал-полковник Анатолий Сидоров мустақиман дар сарҳади Тоҷикистону Афғонистон корҳои иктишоф (санҷиши минтақа пеш аз набарди эҳтимолӣ) мегузаронад ва Вазорати корҳои хориҷии Русия эълон кард, ки пойгоҳи 201-уми Русия дар Тоҷикистон ҳама чизи заруриро дорад, то дар сурати шиддат гирифтани вазъ қотеъона амалиёт гузаронад. Рӯзи 9 июл дар вилояти Маскав як хориҷӣ, як ҷангҷӯи "Давлати исломӣ * (ДИ* ё ДИИШ *), ки қасди ҳамлаи террористӣ дошт, боздошт шуд. Ин рӯйдодҳо бо ҳам алоқаманданд.Ҳайати чаҳорнафарии Толибон* таҳти сарварии Шайх Шаҳобуддин Дилавар барои баррасии вазъи кунунии Афғонистон бо ҷониби Русия ба Маскав омад. Мубодилаи афкор сурат гирифт ва Русия аз ташдиди вазъ шимоли ҷумҳурии исломӣ изҳори нигаронӣ кард.Муҳаммад Соҳайл Шоҳин, намояндаи расмии ин ҳаракат, рӯзи 8 июл гуфт, ки Толибон* иҷоза намедиҳанд, ки Афғонистон дар амалиёт алайҳи Русия ва кишварҳои ҳамсоя истифода шавад. Маскав кафолати нақз нашудани сарҳадҳои кишварҳои Осиёи Марказӣ ва амнияти намояндагиҳои дипломатии давлатҳои хориҷӣ дар қаламрави Афғонистонро ба даст овард.Дар ҳамин ҳол, хуруҷи нерӯҳои хориҷӣ аз ин кишвар то 8 июл тақрибан ба итмом расида, 600 нафар пиёдагарди баҳрии ИМА дар Афғонистон боқӣ мондаанд, ки сафорати ИМА дар Кобулро посбонӣ мекунанд.Президенти ИМА Ҷо Байден гуфт, ки Толибони радикалӣ аз соли 2001 инҷониб нерӯмандтарин аз ҷиҳати низомӣ мебошанд (маълум аст, ки ин натиҷаи амалиётҳои 20-солаи Пентагон аст).Дар рӯзҳои охир ба ёд овардани музокироти сулҳ бо ҷунбиш ва ҳукумати кунунии Кобул (тибқи созишномаи байни ИМА ва Толибон* дар Доҳа 29 феврали соли 2020) фаромӯш шудааст.Толибон* тақрибан 70% қаламрави ҶИА, аз ҷумла тамоми минтақаҳои шимолии ҳаммарзро дар ихтиёр доранд ва вориди шаҳри ҷанубии Қандаҳор – дуввумин шаҳри сераҳолӣ дар кишвар шуданд. Пас аз баромади эътилоф, пирӯзии комили ҷунбиш наздик ва ногузир аст, ин ба кишварҳои ҳамсоя новобаста аз "ниятҳои нек" -и дафтари сиёсии Толибон* даври нави нооромиҳоро ваъда медиҳад.Вазъи наздимарзӣГурӯҳи фаврии Ситоди муштараки СFАД таҳти роҳбарии генерал-полковник Анатолий Сидоров аз Маскав ба Тоҷикистон омад ва рӯзи дуввум аст, ки аз чархбол ва дар замин вазъ дар қитъаҳои ташвишовари марзи Тоҷикистону Афғонистонро омӯхта истодааст. Маврид ба зикр аст, ки зиёда аз 900 километри марзи Афғонистон бо Тоҷикистон таҳти назорати Толибон* аст. Таваҷҷуҳи хоса ба минтақаи сарҳадии Қалъаи-Хумб дода шуд, ки қисми зиёди низомиёни ҳукумати Афғонистон тариқи он ба Тоҷикистон фирор карда буданд.Дафтари матбуоти СААД ба Sputnik гуфт, ки генерал-полковник Анатолий Сидоров ба омодагии ҷузъу томҳои Қӯшунҳои сарҳадии Кумитаи давлатии амнияти миллии Тоҷикистон барои таъмини амният дар марз бо Афғонистон баҳои баланд дод. Гурӯҳи фаврӣ барои чораҳои муштарак дар формати СААД пешниҳодҳо омода мекунад. Ҳамзамон, Маскав метавонад аз нерӯҳои пойгоҳи низомии 201-и Русия дар марзи Тоҷикистон бо Афғонистон истифода барад, то амалҳои таҷовузкорона алайҳи муттаҳидонаш пешгирӣ карда шавад.Чораҳои пешакии амниятии СААД дар таносуб бо таҳдидҳо амалӣ мешаванд. Бо вуҷуди изҳороти сиёсати сулҳҷӯёнаи хориҷӣ, Толибон* муносибатҳо бо ДИ* ва Ал-Қоида* - ро канда намекунад. Дар қаламрави Афғонистон як навъ "иттифоқи сегона" (ё симбиоз) вуҷуд дорад, ки ба кишварҳои ҳамсояи Осиёи Марказӣ ва Ҷанубӣ таҳдид мекунад. Фаъолияти Толибон* дар музофотҳои шимолӣ - дар марзҳои Тоҷикистон, Ӯзбекистон ва Туркманистон - барои се даҳ гурӯҳи террористии дигар дар ҶИА заминаҳои мусоид фароҳам меорад, ки дар фаъолияташон марзҳоро эътироф намекунанд. Маврид ба зикр аст, ки ҷангиёни ДОИШ * дар минтақаҳои гуногуни Русия мунтазам безарар карда мешаванд. Дар Маскав Толибон* изҳор доштанд, ки ҳадафи "ҳукмронӣ дар тамоми қаламрави" Афғонистонро ба миён нагузоштаанд ва омодаанд бо роҳи муколама "низоми давлати мустақил ва озоди исломӣ" -ро эҷод кунанд. Ҳамзамон, Толибон* интихоботро моҳиятан ғайри қобили қабул медонад ва ҷонибдори "ҳукумати поки исломӣ" -и қавӣ ва устуворест, ки ба принсипҳои бар дониши диншиносон асос ёфтааст. Толибон* таъкид мекунанд, ки онҳо ягон низоми дигарро қабул нахоҳанд кард.Ҳамчун пайрави исломи радикалӣ, Толибон* мехоҳанд тамоми Афғонистонро ба аморат табдил диҳанд, дар асоси принсипҳои қатъии динӣ давлат кунанд. Аз ҷумла ҳатмӣ - риш барои мардон, фаранҷӣ барои занон, мактабҳо танҳо барои писарон, буридани дасту пой барои ҷиноятҳои сабук, қатл барои нақзи дағалонаи қонунҳои Толибон*, ҳатто манъи комили радио, телевизион, кино ва театрҳои дунявӣ.Ёдам ҳаст, ки дар сафари корӣ ба Афғонистон як муаллима дар Кобул ба ман гуфт, ки чӣ гуна аъзои Толибон* дар соли 1996 ба қудрат омада, ба донишгоҳ ворид шуданд ва вайу ҳамкорони дигарашро бераҳмона лату кӯб карданд. Латукӯб танҳо барои таълими забони русӣ сурат гирифтаст. Пас аз забти дигарбораи Кобул, гумон аст, ки ҷангиён "найза ба замин" зананд ва ба шудгор, сохтан ва хубӣ шурӯъ кунанд. Чоряк аср аст, ки Толибон* мухолифинро аз автоматҳо тирборон мекунанд ва далелҳои дигарро дар баҳсҳо бо ҳамватанон кайҳо фаромӯш кардаанд. Бешубҳа, ин ҳукмронии сангини асримиёнагӣ дар хоки Афғонистон созмони ба худаш наздики "Ал-Қоида"* бо ҳама пойгоҳҳо ва урдугоҳҳои омӯзишӣ "эҳё" хоҳад шуд. Сохтори рақиби ДОИШ* инчунин нуфузи худро дар Афғонистон тавсеа хоҳад дод, ки он террористони нав аз кишварҳои мухталифро ҷалб хоҳад кард.Ягон шартномаи сулҳ ё "аҳдномаи ҳуҷум накардан" бо Толибон* ба касе кафолат намедиҳад, баръакс, мушкилиҳои калонро дар назар дорад. Шарқ шарқ аст. Барои беҳтар фаҳмидани ҳозира ва пешгӯии ояндаи Афғонистон ва ҳамсоягони он, бояд ба гузаштаи созмони Толибон* назар кард.Ғарб таслим шуд, Шарқ асир намегирадТо ба наздикӣ Толибон* каме бештар аз нисфи қаламрави Афғонистонро, ки дар он ҷо тақрибан 15 миллион нафар зиндагӣ мекарданд, таҳти назорат дошт. Дар музофотҳо намояндагони қудрати расмӣ дар шаҳрҳои асосӣ буданд ва қаламрави берун аз "деворҳои қалъа" ба Толибон* ва шарикони онҳо тааллуқ дошт. Ҷангиён дар замини "худ" сохторҳои нимадавлатӣ таъсис доданд, мурофиаи сареъ анҷом медоданд ва андозҳо ва пардохтҳо меситонданд. Ширкатҳои назоратшаванда барои барқарорсозии Афғонистон ба пули Ғарб дастрасӣ доштанд. Маблағҳои назаррасро киштзорҳои кӯкнор дар вилояти Ҳилманд таъмин мекунад, ки дар он ҷо то ду сол пеш ҷангиён то 80% қаламравро назорат мекарданд. Афюн беш аз 60% даромади Толибонро ташкил медиҳад.Хотиррасон мекунам, ки Толибон* пас аз соли 2010 ба саркардагони ҷанг иҷозат доданд, ки ҳероин истеҳсол ва фурӯшанд. Маблағи ҷамъоваришуда барои хариди силоҳ ва нигоҳдории тирандозон сарф шудааст. Соҳаи гуманитариро ба Кобул вогузор намуданд.Амалиёти ҷангӣ ва ҳамлаҳои террористӣ дар қаламрави кишвар хусусияти ба назар намоёни "мавсимӣ" доштанд. Хуруҷи нерӯҳои хориҷӣ дар баҳори соли 2021 ба Толибон* "нафаси дуввум" бахшид, дар аксари музофотҳо ҷангҳои шадид бо ҳадафи нобудсозии кулли нерӯҳои давлатӣ шурӯъ шуданд. Ҳамватаноне, ки бо амрикоиҳо ҳамкорӣ доштанд, ба қатл расонида шуданд (дар ин робита, фарқияти байни Толибон* ва ДОИШ* ночиз аст)."Толибони нав" донишҷӯёни мутаассиби солҳои 90-ум нестанд, балки дастаҳои муҷаҳҳази мутахассисони дорои таҷрибаи бузурги ҷангӣ мебошанд. Даҳҳо миллион доллар барои силоҳи муосир, дастгоҳҳои диди шабона, системаҳои роҳнамоии лазерӣ барои оташборонии артиллерия ва миномётҳои сабук сармоягузорӣ шудаанд. Инструкторони ҳарбии хориҷӣ қабул карда мешаванд. Толибон* барои машқҳои муназзам ва тамрин дар Афғонистон ҳадди аққал 16 пойгоҳи омӯзишии махсус доранд. Имрӯз, ҷангиён истеҳсоли бесарнишини худро доранд. Ҳаракат қодир аст амалиёти мураккабро алайҳи воҳидҳои муқаррарӣ, ки бо мошинҳои зиреҳпӯш аз замин ва ҳавопаймоҳои ҳамлагар пуштибонӣ меёбанд, амалӣ намоянд. Низоми роҳбарию фармондеҳӣ фароҳам шудааст, ки тайёр кардани афсарон ва мутахассисони техникӣ ва таъминоти ягонаи моддӣ фаро мегиранд.Хадамоти ҷосусии НАТО қайд мекунад: "Таҳлили стратегия ва тактика, банақшагирӣ ва дақиқгардонӣ, яъне кори ҳазмшуда дар Толибон* маъмул ва паҳншуда шудааст". Ин артиши касбӣ аст. Беҳуда нест, ки бисёр шаҳристонҳо дар моҳҳои июн-июл ба дасти Толибон* на дар натиҷаи ҷангҳо, балки пас аз музокирот гузоштанд. Нерӯҳои ҳукуматӣ намехоҳанд ҷанг кунанд. Монанди амрикоиҳо, ки саросема дар пойгоҳи ҳавоии Багром 30 танк, 50 мошини зиреҳпӯш ва беш аз 800 мошини дигарро партофтанд.Рӯзномаи бонуфузи олмонии Die Zeit қайд мекунад, ки "20 сол пас аз оғози ҷанг дар Афғонистон, Ғарб таҳти раёсати Иёлоти Муттаҳида таслим шуд". Аммо, таърихи Афғонистон бо ин анҷом намеёбад. Ғалаба хамеша барои корнамоихои нав илхом мебахшад. Ҳеҷ кас намедонад, ки Толибон* дар куҷо хоҳанд истод. Самти шимолӣ метавонад барои густариши "аморати исломӣ" мусоидтар гардад. Роҳбарони Толибон* "долони имкониятҳоро" муайян мекунанд, кӯшиш мекунанд, ки ба роҳбарияти Тоҷикистон ва Қирғизистон маслиҳатҳои сиёсати хориҷӣ диҳанд ва мавқеи худро дар муноқишаи Арманистону Озарбойҷон дар Қафқози Ҷанубӣ нишон диҳанд. Бо гузашти вақт, Толибон * метавонанд дар Ӯзбекистон, Тоҷикистон ва дигар кишварҳои Осиёи Марказӣ тарафдорони зиёд пайдо кунанд. Агар дар нимаи дуюми солҳои 90-ум толибҳо дар шимоли Афғонистонро воҳидҳои қавмии ӯзбек Рашид Дӯстум ва этникии тоҷик Аҳмадшоҳи Масъуд боздоштанд (мутаносибан Тошканд ва Душанбе), ҳоло ҳеҷ роҳбар ва шахсият нест, ки муттаҳидсози мардум бошад. (Дӯстум аллакай солхӯрда аст, маҷрӯҳ шудааст ва дар хориҷ муолиҷа мешавад). Сенарияҳои радикалии ҷангро аллакай коршиносони кишварҳои СААД, Эрон, Покистон ва Чин таҳлил карда истодаанд.Аммо, ба Қандаҳор бармегардем. Тибқи фарзияи расмӣ, дар ин ҷо соли 1994 собиқ муҷоҳид Мулло Муҳаммад Умар як гурӯҳи хурди донишҷӯёни радикалии ислом - "шогирдони Аллоҳ" -ро ҷамъ оварда, онҳоро ба мубориза барои поксозии ислом ва барқарор кардани қудрати худоӣ дар кишвар даъват намуд. Пас аз ду сол, Толибон* Кобулро гирифтанд. Бисёре аз коршиносон густариши босуръати ҷунбиши "зидди муҷоҳидон" -ро кори хадамоти махсуси Покистон медонанд. Ва дар оянда, ҳукумати Покистон дар тӯли даҳсолаҳо Толибонро бо силоҳ ва Арабистони Саудӣ бо пул таъмин мекард. Ғараз заиф кардани Афғонистон ва зиёд кардани нуфуз лар кишварҳои пасошӯравии Осиёи Марказӣ арзёбӣ мешавад.Феълан, қарорҳои стратегӣ ва сиёсии Толибон* - ро ба истилоҳ Шӯрои машваратии иборат иборат аз 18 нафар (вазирон, дипломатҳо, губернаторҳо, пешвоёни ҳарбӣ ва пешвоёни динӣ) қабул мекунанд. Комиссияҳои ҳарбӣ, фарҳангӣ, молиявӣ, таълимӣ, инчунин комиссияи иктишофӣ, Вазорати корҳои хориҷӣ, Вазорати корҳои дохилӣ ва комиссияи судҳо барои тактика ва татбиқи он масъуланд.Назорати чашмногир ва ҳанӯз эҳтимолии берунаи ҳаракати Толибон* дар соли 2021 танҳо ба пешгӯинашаванда будани рушди низоъ дар Афғонистон меафзояд.* – созмони террористии мамнӯъ дар Русия, Тоҷикистон ва бархе кишварҳои дигар

https://sputnik.tj/20210711/qotili-farmondeh-hoji-ogho-gul-qataghani-paydo-kushta-shud-1040804188.html

https://sputnik.tj/20210711/korshinos-guft-charo-bayden-ba-putin-zang-mezanad-1040802145.html

https://sputnik.tj/20210709/izhorot-muhim-sergey-lavrov-afghoniston-1040779342.html

https://sputnik.tj/20210709/siyosatshinosi-tolibon-afghoniston-osiyoi-markazi-1040769076.html

https://sputnik.tj/20210711/vadahoi-tolibon-bovar-kard-1040800229.html

афғонистон

2021

Хабарҳо

tg_TJ

сиёсат , амният ва мудофиа, афғонистон, толибон, осиёи марказӣ