ДУШАНБЕ, 21 янв — Sputnik. Русия дар ҷаласаи Шӯрои Амнияти Созмони Милали Муттаҳид оид ба баррасии гузориши Ташкилот оид ба манъи силоҳи кимиёвӣ доир ба натиҷаҳои таҳқиқи ҳодиса дар Дума (Гутаи Шарқӣ) дар соли 2018, далелҳои тақаллуби истифодаи силоҳи кимиёвӣ пешниҳод кард.
Мулоқотро директори Бунёди омӯзиши мушкилоти демократӣ Максим Григорев ҳусни оғоз бахшида, гуфт, ки намояндагони Иттиҳодияи илмии истеҳсолӣ беш аз даҳ маротиба ба Сурия рафтаанд ва бо садҳо шоҳидон мусоҳиба кардаанд, аз ҷумла сӯҳбат бо мардум дар беморхонаи Дума.
"Мо инчунин бо даҳ сокини ин бино дар Дума мусоҳиба кардем, ки дар он ҷасади одамон пайдо шуданд, 300 ҷасад дар фосилаи як километр аз дохили биное ёфт шудаанд. Шаҳодатҳои ин қурбониён далели раднопазир дар бораи тақаллуби ҳамлаи кимиёвӣ дар Дума ҳастанд" - гуфт Григорев.
Вай стенограммаи баъзе сӯҳбатҳо бо шоҳидонро қироат кард, ки ба гуфтаи онҳо, қурбониёни ҳамлаҳои кимиёвӣ ба беморхона дар Дума ворид нашудаанд.
Ба аъзои Шӯрои амният инчунин паёми видеоии коршиноси собиқи миссияи Ташкилот оид ба манъи силоҳи кимиёвӣ Иэна Ҳендерсон, ки дар Дума кор мекард, нишон дода шуд.
"Ду гурӯҳ фиристода шуданд. Ман чанде пас аз он, ки вай дар Дума ҷойгир карда шуд, ба гуруҳи якум дохил шудам. <...> Хулосаҳо дар гузориши ниҳоӣ комилан хилофи ё он чизҳое буданд, ки гурӯҳ дар ҷараёни ва баъд аз сафари Дума ошкор карда буданд. Вақте ки мо гузориши мобайниро моҳи июли соли 2018 нашр кардем, мо фаҳмидем, ки мо ба воқеияти чунин ҳамлаи кимиёвӣ шубҳа дорем », - гуфт коршиноси собиқи ин созмон.
Ҷониби Русия қайд мекунад, ки таҳлили танқидии гузориши Ташкилот оид ба манъи силоҳи кимиёв саволҳоеро ба вуҷуд овард, ки аз хулосаҳои далелҳои асосии ҳуҷҷат - хоҳ таҳлили кимиёвӣ, токсикология, баллистикӣ ё изҳороти шоҳидон иборат аст. Тибқи гуфтаҳои Маскав, дар соли 2019 маълумотҳои зиёде мавҷуд буданд, ки нишон медиҳанд, ки нозирон, ки як қисми аслии дар Дума ҷойгиршуда буданд, дар кори ҳисобот то нашри он иштирок накарданд. Илова бар ин, кӯшиши такрории онҳо оид ба гузоштани саволҳои оқилона ё гузоришҳои мушоҳидаҳо ғайр аз гузориш нодида гирифта шуд. Ҳамаи ин ба мукаммалии гузориши ниҳоӣ шубҳа меорад.
Бо вуҷуди ин, баъзе кишварҳо дар ҷаласаи Шӯрои Амният Сурияро дар истифодаи силоҳи кимиёвӣ айбдор карданд. Аз ҷумла, Намояндаи доимии Эстония дар СММ Свен Юргенсон гуфт, ки ба "кори мустақил ва касбии Миссияҳои дарёфти далели истифодаи маводи кимёвӣ дар Сурия" эътимод дорад. Ба гуфтаи вай, "ҳеҷ гуна сабабе барои шакку хулосаҳои гузориши Ташкилот оид ба манъи силоҳи кимиёвӣ дар Дума вуҷуд надорад".
Гузориши ҳамлаи кимиёвӣ
Созмон оид ба манъи силоҳи кимиёвӣ дар моҳи марти соли гузашта гузориш дар бораи таҳқиқи ҳодисаеро, ки 7 апрели соли 2018 дар Дума рух додааст, нашр кардааст. Дар ҳуҷҷат, аз ҷумла, гуфта мешавад, ки ҳангоми ҳамлаи кимиёвӣ як навъ заҳри кимиёвӣ истифода карда шудааст - эҳтимолан хлор ва монанди он аз ҳаво партофта шуда буданд. Ин ба баъзе кишварҳои ғарбӣ имкон дод, ки ҳавопаймоҳои Сурияро дар ҳамла айбдор кунанд.
Аммо, баъдтар, як ҳуҷҷати арзёбии муҳандисии коршиноси Ташкилот оид ба манъи силоҳи кимиёвӣ Иэан Ҳендерсон ба моликияти ҷамъиятӣ ворид гардид. Дар он гуфта мешавад, ки мушоҳидаҳо дар ду ҷои ҳодиса аз он шаҳодат медиҳанд, ки силиндрҳо эҳтимолан аз ҳаво нарафтаанд, балки ба замин афтодаанд. Илова бар ин, як гурӯҳи мутахассисон бо роҳбарии Ҳендерсон якчанд озмоишҳо гузарониданд, ки вазъиятро моделиронӣ карданд ва ба хулосае омаданд, ки нишонаҳо аз таъсири эҳтимолии силиндр бо зарари боми бетон мувофиқат намекунанд ва дар дуввум клапани силиндрӣ боқӣ мондааст, гарчанде ки ин имконнопазир аст пас аз он ки вай аз шифт парвоз кард.
Вазорати корҳои хориҷии Русия ҳадафи посух додан дар бораи истифодаи моддаҳои заҳролуд аз ҷониби нерӯҳои Сурияро хоҳиши муҳофизати террористон ва асоснок кардани ҳамлаҳои қувваҳои хориҷа аз берун номид. Ҳамзамон, қаблан дар Идораи Генералии Русия онҳо ҳушдор дода буданд, ки силоҳбадастон бо баҳонаи истифодаи яроқи химиявӣ дар Гути Шарқӣ таъқибот омода мекунанд.
