https://sputnik.tj/20220614/chiguna-fukuyama-ablahi-putin-1049183856.html
Чигуна Фукуяма “аблаҳи Путин” шуд
Чигуна Фукуяма “аблаҳи Путин” шуд
Sputnik Тоҷикистон
Дар Ғарб баҳсҳои аҷибе ҷараён доранд - дар кишварҳои Ғарб ба суханони раисҷумҳури Фаронса барои таҳқир накардани Русия баҳс доранд
2022-06-14T18:55+0500
2022-06-14T18:55+0500
2023-10-02T17:11+0500
дар ҷаҳон
дар русия
файласуф
владимир путин
баҳс
украина
https://cdnn1.img.sputnik.tj/img/07e6/06/0e/1049182530_0:0:3083:1734_1920x0_80_0_0_0768d57a8c8627b4f0d08e31cb801c8b.jpg
ДУШАНБЕ, 14 июн — Sputnik. Дар Ғарб баҳсҳои аҷибе ҷараён доранд - онҷо даъвати Макрон барои таҳқир накардани Русия баҳс доранд. Гап сари он нест, ки худи тартиби савол хандаовар аст — Ғарби ҳозира, аслан, кишвари моро таҳқир карда наметавонад.Таҳқир метавон касеро кард, ки аз шумо вобаста аст, аммо дар бораи муносибатҳои Ғарб ва Русия чизе гуфта намешавад. Ба суханони Макрон - Ҳилларӣ Клинтон охирин касе буд, ки эътироз кард ва гуфт, ки ин аллакай "марҳила гузаштааст”. Ин аз он шоҳидӣ медиҳад, мардуме, ки ба ӯ эътироз мекунанд, дар як ҷаҳонӣ дигар зиндагӣ мекунанд.Онҳо бо саволе намехоҳанд рӯ ба рӯ шаванд, ки оё Русияро мағлуб кардан мумкин аст ё на? Зеро онҳо мутмаинанд, ки Русия мағлуб хоҳадшуд. На танҳо сиёсатмадорон дар ин бора ҳарф мезананд, балки ҳокимони афкор мисли файласуфи амрикоӣ Френсис Фукуяма низ изҳори назар кардааст. Мусоҳибаи охирини ӯ бо WELT яке аз чунин изҳоротҳост.Барои марде, ки дар соли 1989 бо пешгӯиҳо дар бораи анҷоми таърих ва фарорасии даврони омадни демократияи либералӣ маъруф шуд, доимо баёнотҳои ҳанотӣ ва беасос оддӣ мебошад. Ҳоло Фукуяма, ки дар Киев хеле дӯст медоранд, ҳатто ба наздикӣ ба ҳайси мушовир ба Шӯрои миллии барқарорсозии Украина шомил шудааст, дар санги хоро изҳороти изҳорот мекунад.Аввалин изҳороти дурустро ӯ моҳи март, пас аз оғози амалиёти махсус нашр кард. Баъд профессор гуфт: "Дар Украина мавҷудияти як тартиботи васеи демократии либералӣ мавҷуд аст. Ин на танҳо мубориза барои Украина аст. Дар асл, ин як кӯшиши баргардонидани тамоми тавсеаи қаламрави демократияи либералӣ аст, ки пас аз соли 1991 вас аз пошхӯрии собиқ Иттиҳоди Шӯравӣ ба вуҷуд омад”.Яъне нокомии пирӯзии либерализм, ки онро худи Фукуяма пештар эътироф карда буд, акнун, гуё, далел нест. Фақат, русҳо талош доранд, ки "ногузириро" лағв кунанд, соатро ба ақиб гардонанд ва онҳо бояд мубориза баранд, пирӯз шаванд ва башариятро ба роҳи дурусти таърих баргардонанд. Дар аввали моҳи июн, Фукуяма аллакай боварӣ дошт, ки вазъ хуб аст, Русия амалан шикаст хӯрд ва тартиботи нави ҷаҳонӣ меояд (аниқтараш, бармегардад):"Бале, ин тартиботи нав ҳоло шакл гирифта истодааст. Ин натиҷаи муборизаи чандинсолаи гурӯҳи демократии ғарб алайҳи режимҳои худкома, ба мисли Русия ва Чин аст. Ин ҷанг ба ин равандро тоҷ мегузорад. Аллакай дар майдони набард як катор шикастҳо рух дода буд ва акнун артиши Украина аз Донбасс ронда мешавад.Ин нокомии фоҷиавии Путин аст. Вай мағлуб шуд. Ва на танхо дар чанг.Сухан дар бораи шикасти комилин сиёсӣ меравад.Эҳтимол ба НАТО Шветсия ва Финляндия ҳамроҳ мешаванд. Ғарб кайхо боз ин қадар муттахид набуд. Олмон сиёсати шарқии худро дар 40 соли ахир бознигарӣ кард ва Украинаро бо силоҳи сангин таъмин мекунад. Иёлоти Муттаҳида бори дигар нақши пешбарии худро дар ҷаҳон эълон кард, ки дар замони Трамп аз он даст кашида буданд. Ғарб ба Украинаи ҳамлашуда кумаки густарда мерасонад. <...> Баромадани Русия аз ин гирджобе, ки ба он афтодааст, хеле душвор хоҳад буд. Он аз тартиботи ҷаҳонӣ ба мисли Кореяи Шимолӣ хориҷ карда мешавад."Агар ба назари шумо ин оптимизми Фукуяма ба таври куллӣ аз воқеият дур аст, пас шумо танҳо дарк накардаед, ки он аз чӣ асос ёфтааст. Профессор ба президенти Русия назари ҳамаҷониба дорад:"Путин танҳо, бидуни ҳеҷ гуна маҳдудият ҳукмронӣ мекунад ва бар замми ин, вай аз иттилоот ва маслиҳатҳои коршиносон маҳрум аст. Ӯ дар ҷаҳони ғояҳои гумроҳии худ зиндагӣ мекунад. Украина намунаи он аст. "Ин хаёлҳоро нигоҳ медорад, зеро ӯ онро офаридааст. Илова бар ин, вай баръало мушкилоти равонӣ дорад. Вай як одами параноид аст. Ба гапи касе гӯш намедиҳад ва бо хаёл ҳидоят мешавад. Аммо ин барои ҳар як кишвари худкома як таҳдиди маъмулист."Хуб, албатта, ин маҳз ҳамон чизест, муборизони зидди режим"-и мо, ки ҳоло аксаран аз кишвар "рафтаанд" солҳои зиёд мегуфтанд: Путин танҳо як диктатори параноид аст. Ҳангоми сафарҳои сершумори худ ба Киев дар солҳои охир ба Фукуяма дар ин бора дӯстони зиёди украинӣ ва "муҳоҷирони сиёсии" мо нақл мекарданд Ба ғайр аз ҳамфикрони худ дар бораи “пирӯзии либерализм" ба ин гуна одамони бохабар чӣ гуна бовар намекунед?Ягона масъала дар он аст, ки ин гуна “ҳамдигарфадмӣ” ба илм ягон алоқае надорад — тавре, ки Фукуямаро ба мо таъкид мекунад. Боварӣ ба он ки Путин "бовар кардан ба он, ки Русия ба Украина ба далели он ҳамла кардааст ки Путин "параноид аст, аз тассавур кардан ғайри имкон аст". Ин ҳама таърихи Русия, таърихи равобити он бо Ғарб ва умуман раванду равишҳои геополитикии муосир ҳама сатҳӣ аст, бигзор матбуоти зард ба ин кор машғул шавад, ин киори профессорҳои Стэнфорд нест.Бораи мо пешгӯии навбатии Фукуяма чӣ аҳамият дорем? Аммо дар ин ҷо ду нуқтаи таваҷҷӯҳ вуҷуд дорад.Аввалан, табдили профессор, ки Ғарб ҳамчун як фоҳиша ва бонуфузтарин файласуф эълон кардааст, ба як таблиғгари оддӣ, ки бар замми ин, матолибро суст медонад ва ҷараёни таърихро эҳсос намекунад. Бо вуҷуди ин ҳама - ва ин дуввум аст - Фукуяма ҳамчунон як нуфуз ва мутафаккир барои Ғарб аст, ки ба суолҳои муҳим посух дорад. Яъне нобино ба нобиноён мебарад - афсӯс, маҳз вале ин ҳақиқат аст. Сорос, Фукуяма ва дигарон ҷонибдорони ҷаҳонишавӣ то ҳол аҳамият доранд ва ҳатто на он қадар аз ҷониби ҷомеа, балки аз ҷониби онҳое, ки баҳсу рӯзномаи Ғарбро муайян мекунанд.Ин ҳам аломати хеле бад ва ҳам хеле хуб аст. Бад будан, нишонаи дараҷаи сусти маркази идоракунӣ ва қабули қарорҳои интеллектуалии ҷаҳони Атлантикаро нишон медиҳад.Қувваҳо - ва қувваҳои бузург - ҳанӯз вуҷуд доранд, аммо ақл ба таври равшан кофӣ нест. Дар вазъияти афзоиши низоъ ва изтироб, ин иқдомҳои хатарро коҳиш намедиҳад, балки баръакс зиёд мекунад.Аломати хуб ин аст, ки нофаҳмии Русия, воқеиятҳо ва ҳадафҳои мо, инчунин шартгузорӣ ба шикасти мо дар маҷмӯъ ба фоидаи мо кор мекунад. Аз ин рӯ, "аблаҳони воқеии Путин" на Шредер ва Берлусконӣ, балки Соросу Фукуяма мебошанд.
https://sputnik.tj/20220614/amaliyoti-vizhai-rusiya-ukraina-taqdiri-zarkharidon-1049165695.html
https://sputnik.tj/20220613/ima-rusiya-turkiya-1049153457.html
https://sputnik.tj/20220612/kisinjer-hodisahoi-ukraina-rusiya-siyosat-1049130433.html
https://sputnik.tj/20220610/matvienko-rusiya-muqobila-gharb-1049088876.html
украина
Sputnik Тоҷикистон
info@sputnik.tj
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2022
Пётр Акопов
https://cdnn1.img.sputnik.tj/img/103108/41/1031084122_0:0:150:150_100x100_80_0_0_45d14661a985ebab2262c07eb54ffecb.jpg
Пётр Акопов
https://cdnn1.img.sputnik.tj/img/103108/41/1031084122_0:0:150:150_100x100_80_0_0_45d14661a985ebab2262c07eb54ffecb.jpg
Хабарҳо
tg_TJ
Sputnik Тоҷикистон
info@sputnik.tj
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik Тоҷикистон
info@sputnik.tj
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Пётр Акопов
https://cdnn1.img.sputnik.tj/img/103108/41/1031084122_0:0:150:150_100x100_80_0_0_45d14661a985ebab2262c07eb54ffecb.jpg
русия, аврупо, ғарб, фукуяма, баҳс, аблаҳӣ
русия, аврупо, ғарб, фукуяма, баҳс, аблаҳӣ
Чигуна Фукуяма “аблаҳи Путин” шуд
18:55 14.06.2022 (Навсозишуда: 17:11 02.10.2023) Дар Ғарб баҳсҳои аҷибе ҷараён доранд - дар кишварҳои Ғарб ба суханони раисҷумҳури Фаронса барои таҳқир накардани Русия баҳс доранд.
ДУШАНБЕ, 14 июн — Sputnik. Дар Ғарб баҳсҳои аҷибе ҷараён доранд - онҷо даъвати Макрон барои таҳқир накардани Русия баҳс доранд. Гап сари он нест, ки худи тартиби савол хандаовар аст — Ғарби ҳозира, аслан, кишвари моро таҳқир карда наметавонад.
Таҳқир метавон касеро кард, ки аз шумо вобаста аст, аммо дар бораи муносибатҳои Ғарб ва Русия чизе гуфта намешавад. Ба суханони Макрон - Ҳилларӣ Клинтон охирин касе буд, ки эътироз кард ва гуфт, ки ин аллакай "марҳила гузаштааст”. Ин аз он шоҳидӣ медиҳад, мардуме, ки ба ӯ эътироз мекунанд, дар як ҷаҳонӣ дигар зиндагӣ мекунанд.
Онҳо бо саволе намехоҳанд рӯ ба рӯ шаванд, ки оё Русияро мағлуб кардан мумкин аст ё на? Зеро онҳо мутмаинанд, ки Русия мағлуб хоҳадшуд. На танҳо сиёсатмадорон дар ин бора ҳарф мезананд, балки ҳокимони афкор мисли файласуфи амрикоӣ Френсис Фукуяма низ изҳори назар кардааст. Мусоҳибаи охирини ӯ бо WELT яке аз чунин изҳоротҳост.
Барои марде, ки дар соли 1989 бо пешгӯиҳо дар бораи анҷоми таърих ва фарорасии даврони омадни демократияи либералӣ маъруф шуд, доимо баёнотҳои ҳанотӣ ва беасос оддӣ мебошад. Ҳоло Фукуяма, ки дар Киев хеле дӯст медоранд, ҳатто ба наздикӣ ба ҳайси мушовир ба Шӯрои миллии барқарорсозии Украина шомил шудааст, дар санги хоро изҳороти изҳорот мекунад.
Аввалин изҳороти дурустро ӯ моҳи март, пас аз оғози амалиёти махсус нашр кард. Баъд профессор гуфт: "Дар Украина мавҷудияти як тартиботи васеи демократии либералӣ мавҷуд аст. Ин на танҳо мубориза барои Украина аст. Дар асл, ин як кӯшиши баргардонидани тамоми тавсеаи қаламрави демократияи либералӣ аст, ки пас аз соли 1991 вас аз пошхӯрии собиқ Иттиҳоди Шӯравӣ ба вуҷуд омад”.
Яъне нокомии пирӯзии либерализм, ки онро худи Фукуяма пештар эътироф карда буд, акнун, гуё, далел нест. Фақат, русҳо талош доранд, ки "ногузириро" лағв кунанд, соатро ба ақиб гардонанд ва онҳо бояд мубориза баранд, пирӯз шаванд ва башариятро ба роҳи дурусти таърих баргардонанд. Дар аввали моҳи июн, Фукуяма аллакай боварӣ дошт, ки вазъ хуб аст, Русия амалан шикаст хӯрд ва тартиботи нави ҷаҳонӣ меояд (аниқтараш, бармегардад):
"Бале, ин тартиботи нав ҳоло шакл гирифта истодааст. Ин натиҷаи муборизаи чандинсолаи гурӯҳи демократии ғарб алайҳи режимҳои худкома, ба мисли Русия ва Чин аст. Ин ҷанг ба ин равандро тоҷ мегузорад. Аллакай дар майдони набард як катор шикастҳо рух дода буд ва акнун артиши Украина аз Донбасс ронда мешавад.Ин нокомии фоҷиавии Путин аст. Вай мағлуб шуд. Ва на танхо дар чанг.Сухан дар бораи шикасти комилин сиёсӣ меравад.
Эҳтимол ба НАТО Шветсия ва Финляндия ҳамроҳ мешаванд. Ғарб кайхо боз ин қадар муттахид набуд. Олмон сиёсати шарқии худро дар 40 соли ахир бознигарӣ кард ва Украинаро бо силоҳи сангин таъмин мекунад. Иёлоти Муттаҳида бори дигар нақши пешбарии худро дар ҷаҳон эълон кард, ки дар замони Трамп аз он даст кашида буданд. Ғарб ба Украинаи ҳамлашуда кумаки густарда мерасонад. <...> Баромадани Русия аз ин гирджобе, ки ба он афтодааст, хеле душвор хоҳад буд. Он аз тартиботи ҷаҳонӣ ба мисли Кореяи Шимолӣ хориҷ карда мешавад."
Агар ба назари шумо ин оптимизми Фукуяма ба таври куллӣ аз воқеият дур аст, пас шумо танҳо дарк накардаед, ки он аз чӣ асос ёфтааст. Профессор ба президенти Русия назари ҳамаҷониба дорад:
"Путин танҳо, бидуни ҳеҷ гуна маҳдудият ҳукмронӣ мекунад ва бар замми ин, вай аз иттилоот ва маслиҳатҳои коршиносон маҳрум аст. Ӯ дар ҷаҳони ғояҳои гумроҳии худ зиндагӣ мекунад. Украина намунаи он аст. "Ин хаёлҳоро нигоҳ медорад, зеро ӯ онро офаридааст. Илова бар ин, вай баръало мушкилоти равонӣ дорад. Вай як одами параноид аст. Ба гапи касе гӯш намедиҳад ва бо хаёл ҳидоят мешавад. Аммо ин барои ҳар як кишвари худкома як таҳдиди маъмулист."
Хуб, албатта, ин маҳз ҳамон чизест, муборизони зидди режим"-и мо, ки ҳоло аксаран аз кишвар "рафтаанд" солҳои зиёд мегуфтанд: Путин танҳо як диктатори параноид аст. Ҳангоми сафарҳои сершумори худ ба Киев дар солҳои охир ба Фукуяма дар ин бора дӯстони зиёди украинӣ ва "муҳоҷирони сиёсии" мо нақл мекарданд Ба ғайр аз ҳамфикрони худ дар бораи “пирӯзии либерализм" ба ин гуна одамони бохабар чӣ гуна бовар намекунед?
Ягона масъала дар он аст, ки ин гуна “ҳамдигарфадмӣ” ба илм ягон алоқае надорад — тавре, ки Фукуямаро ба мо таъкид мекунад. Боварӣ ба он ки Путин "бовар кардан ба он, ки Русия ба Украина ба далели он ҳамла кардааст ки Путин "параноид аст, аз тассавур кардан ғайри имкон аст". Ин ҳама таърихи Русия, таърихи равобити он бо Ғарб ва умуман раванду равишҳои геополитикии муосир ҳама сатҳӣ аст, бигзор матбуоти зард ба ин кор машғул шавад, ин киори профессорҳои Стэнфорд нест.
Бораи мо пешгӯии навбатии Фукуяма чӣ аҳамият дорем? Аммо дар ин ҷо ду нуқтаи таваҷҷӯҳ вуҷуд дорад.
Аввалан, табдили профессор, ки Ғарб ҳамчун як фоҳиша ва бонуфузтарин файласуф эълон кардааст, ба як таблиғгари оддӣ, ки бар замми ин, матолибро суст медонад ва ҷараёни таърихро эҳсос намекунад. Бо вуҷуди ин ҳама - ва ин дуввум аст - Фукуяма ҳамчунон як нуфуз ва мутафаккир барои Ғарб аст, ки ба суолҳои муҳим посух дорад. Яъне нобино ба нобиноён мебарад - афсӯс, маҳз вале ин ҳақиқат аст. Сорос, Фукуяма ва дигарон ҷонибдорони ҷаҳонишавӣ то ҳол аҳамият доранд ва ҳатто на он қадар аз ҷониби ҷомеа, балки аз ҷониби онҳое, ки баҳсу рӯзномаи Ғарбро муайян мекунанд.Ин ҳам аломати хеле бад ва ҳам хеле хуб аст. Бад будан, нишонаи дараҷаи сусти маркази идоракунӣ ва қабули қарорҳои интеллектуалии ҷаҳони Атлантикаро нишон медиҳад.
Қувваҳо - ва қувваҳои бузург - ҳанӯз вуҷуд доранд, аммо ақл ба таври равшан кофӣ нест. Дар вазъияти афзоиши низоъ ва изтироб, ин иқдомҳои хатарро коҳиш намедиҳад, балки баръакс зиёд мекунад.
Аломати хуб ин аст, ки нофаҳмии Русия, воқеиятҳо ва ҳадафҳои мо, инчунин шартгузорӣ ба шикасти мо дар маҷмӯъ ба фоидаи мо кор мекунад. Аз ин рӯ, "аблаҳони воқеии Путин" на Шредер ва Берлусконӣ, балки Соросу Фукуяма мебошанд.
