https://sputnik.tj/20220518/erdughon-filandiya-shvetsiya-tahqir-kard-1048537311.html
Эрдуғон Филандия ва Шветсияро маҷбур ба таҳқири умумӣ кард
Эрдуғон Филандия ва Шветсияро маҷбур ба таҳқири умумӣ кард
Sputnik Тоҷикистон
Интизор меравад, ки имрӯз кишварҳои аврупоие назири Финландия ва Шветсия барои пайвастан ба НАТО аризаи расмӣ пешниҳод кунанд
2022-05-18T15:20+0500
2022-05-18T15:20+0500
2022-05-18T15:20+0500
туркия
нато
дар русия
шветсия
финландия
аврупо
амният ва мудофиа
https://cdnn1.img.sputnik.tj/img/101947/74/1019477472_0:0:1962:1105_1920x0_80_0_0_8ae5c3617f9b6f6f3ca755fa47aab4b3.jpg
ДУШАНБЕ, 18 май — Sputnik, Ирина Алкснис. Якчанд рӯз пеш Владимир Путин ҳамтои финландии худ ва ҳамзамон тамоми Ғарбро бо вокуниши ором ба ин тасмим ба ҳайрат овард. Маълум шуд, ки он "аз интизорӣ боздортар" будааст.Ҳоло бошад, ошуфтагии раисҷумҳури Русия боз як назарияи тавтиаро ба вуҷуд оварда, ӯро як симои бад ҷилва медиҳад. Ва ин ҳама аз он сабаб, ки дар ҳамбастагии Атлантикаи Шимолӣ рахнаи ба вуҷуд омад, ки он аз тарафи Раҷаб Тайиб Эрдуғон ташкил шудааст. Аз ин рӯ ҷаҳон ба ҷои пурра кардани иттифоқ, мунтазири комедияи навбатии ҳолатҳои ҷанҷолҳои оммавӣ, шантаж, итминон, таҳдид ва таҳқир аст, ки солҳои охир маъмуланд. Гузашта аз ин пеш аз ҳама худи финҳо ва шведҳо, ки тасмим гирифтанд, бо иштироки худ НАТО-ро шод гардонанд ва интизор буданд, қолинҳои сурх дар пеши назари онҳо паҳн мегардад, вале ба ҷои ин онҳо ҳоло ба нақши ҳамлаваре маҳкум шудаанд.Моҳияти даъвоҳои Туркия хеле оддӣ аст: Шветсия ва Финландия солҳои дароз сиёсати собитқадамонаи дастгирӣ кардани курдҳоро пеш гирифтаанд. Ҳар ду кишвар ба фаъолони курд паноҳгоҳи сиёсӣ медиҳанд. Дар парламенти Шветсия шаш вакили курд аст. Ҳамчунин дар ин кишварҳо аъзои ҳизби Фатҳуллоҳ Гюлен, ки дар ташкили кӯшиши табаддулоти низомӣ дар соли 2016 муттаҳам мешавад, паноҳгоҳ пайдо кардаанд.Барои Анкара ҳам аъзои ПKK ва ҳам гюлениён террористанд. Ба навиштаи расонаҳои Туркия, Стокҳолм ва Ҳелсинкӣ аз истирдоди 33 нафар аз Ҳизби коргарони Курдистон ва ФЕТО ба туркҳо худдорӣ кардаанд. Баъзе дархостҳои истирдод рад ва баъзеи онҳо танҳо нодида гирифта шуданд.Умуман бо дарназардошти шароит ва сиёсати Эрдуғон, ки як фурсати бо овози баланд эълон кардани ғаразҳои бузургро аз даст намедиҳад, демарши Анкараро интизор шудан комилан мумкин буд. Раисиҷумҳури Туркия Шветсияро "макони терроризм" номида гуфт, ки кишвараш наметавонад ба вуруди ду кишвар ба НАТО “ҳа” бигӯяд. Гузашта аз ин Эрдуғон ба хотири таҳқири шведҳо ва финҳо афзуд, Туркия ба “изҳоротҳои зиддитеррористӣ”-и Стокҳолм ва Ҳелсинкӣ, ҳатто агар садо дода шавад ҳам, бовар нахоҳад кард. Ӯ ҳамчунин ба ҳайатҳои ҳар ду кишвар, ки бояд дар ин мавзуъ бо туркҳо музокира кунанд, тавсия додааст, ки "заҳмат накашанд".Касе метавонад бигӯяд, ки барои Эрдуғон ҳама ҳодисаҳои рухдода ҷуз баҳонаи шантаж ва харидуфурӯш чизе нест ва дар ниҳоят Вашингтон Туркияро барои пур кардани сафи НАТО мутақоид мекунад ё ризоияти онро мехарад.Аммо аввалан дар масъалаи системаҳои С-400-и Русия Ғарб то ҳол натавонистааст Анкараро маҷбур кунад, ки мавқеашро тағйир диҳад ва барои ин талошҳои зиёде ба харҷ дода шудааст. Ва дуюм, масъалаи аслӣ ин аст, ки оё метавонанд бо маҷбур кардани туркҳо НАТО-ро тавсеа диҳанд. Гап дар бораи вазъият меравад.Туркия дар замоне сӯйи амрикоиҳо ва аврупоиҳо санг партофт, ки барои онҳо аз ҳарвақта бештар муттаҳидшавӣ дар муқобили Русия муҳим аст. Ин ба ҳар ҳол натиҷа намедиҳад - "тамоми ҷаҳон"-и бадномшуда бо дастгирии чанд моҳвора танҳо бо худи Ғарб маҳдуд аст ва ҳоло Анкара дар дили низомии атлантикчиён шӯриш ва ҷудоӣ ба вуҷуд овардааст.Туркия тӯли солҳои зиёд пайваста маҳз мутобиқ бо мантиқи Русия, Чин, Ҳиндустон ва даҳҳо давлати ҷаҳон амал мекунад: соҳибихтиёрӣ ва манфиатҳои миллии худро дифоъ ва ҳамзамон системаи марказии Ғарб ва гегемонияи ИМА-ро вайрон мекунад. Ба ин маъно, тафовут байни Эрдуғон ва Путин, Си ё Моди танҳо дар майл ба авантюризм ва эффектҳои беруна аст, ки онро таърихи кунунӣ низ тасдиқ мекунад.Дар ин замина тасмими Шветсия ва Финландия дар бораи дохил шудан ба НАТО махсусан таъсирбахш ба назар мерасад. Дар бораи рамзи равшантаре дар бораи худкушии Аврупо, ягона минтақаи сайёра, ки ҳалимона розӣ шуд, ба хотири Иёлоти Муттаҳида худро қурбон кунад, базӯр фикр кардан мумкин аст. Ду кишвари бетараф, ки дар тӯли даҳсолаҳо дар тӯфонҳои сершумори геополитикӣ бомуваффақият мувозинат карданд, ҷонибҳоро интихоб карданд, зеро системае, ки онҳо ҳукмронӣ мекарданд, дар пеши назари мо фурӯ рехт.Агар Стокҳолм ва Ҳелсинкӣ карор медоданд, ки дар ибтидои аср, дар замони оғози ҷанги сард аъзои Иттиҳоди Атлантикаи Шимолӣ мешаванд, қобили дарк буд, ки он вақт Русия наметавонист ба ин муқобилат кунад, ҳамон тавре, ки мебоист ба НАТО вориди шудани ҷумҳуриҳои назди Балтикаро қабул мекард.Аммо на, шведҳо ва финҳо тасмим гирифтанд, ки дар лаҳзаи пошхӯрии система аз бетарафӣ халос шаванд, вақте ки аз онҳо талаб карда мешавад, танҳо ба хотири зарари ҳаддиаксарӣ ба Русия худро хароб кунанд.Ҳикмати кадим мегӯяд, ки агар Худованд ҷазо додан хоҳад, аввал касро аз ақл маҳрум месозад. Торафт рӯшантар ба назар мерасад, ки мо шоҳиди таҷассуми ин принсипро дар фаъолияти Аврупо, минтақае, ки дар давоми чандин аср маркази тамаддуни муосир буд, мебинем.
https://sputnik.tj/20220517/vokunish-rusiya-finlandiya-shvetsiya-nato-1048517035.html
https://sputnik.tj/20220517/lavrov-nato-naqz-1048507765.html
https://sputnik.tj/20220516/lukashenko-rusiya-naboyad-nato-tanho-muboriza-1048490671.html
шветсия
финландия
аврупо
Sputnik Тоҷикистон
info@sputnik.tj
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2022
Sputnik Тоҷикистон
info@sputnik.tj
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Хабарҳо
tg_TJ
Sputnik Тоҷикистон
info@sputnik.tj
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik Тоҷикистон
info@sputnik.tj
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
кишвар аврупо финландия шветсия нато ариза
кишвар аврупо финландия шветсия нато ариза
Эрдуғон Филандия ва Шветсияро маҷбур ба таҳқири умумӣ кард
Интизор меравад, ки имрӯз кишварҳои аврупоие назири Финландия ва Шветсия барои пайвастан ба НАТО аризаи расмӣ пешниҳод кунанд
ДУШАНБЕ, 18 май — Sputnik, Ирина Алкснис. Якчанд рӯз пеш Владимир Путин ҳамтои финландии худ ва ҳамзамон тамоми Ғарбро бо вокуниши ором ба ин тасмим ба ҳайрат овард. Маълум шуд, ки он "аз интизорӣ боздортар" будааст.
Ҳоло бошад, ошуфтагии раисҷумҳури Русия боз як назарияи тавтиаро ба вуҷуд оварда, ӯро як симои бад ҷилва медиҳад. Ва ин ҳама аз он сабаб, ки дар ҳамбастагии Атлантикаи Шимолӣ рахнаи ба вуҷуд омад, ки он аз тарафи Раҷаб Тайиб Эрдуғон ташкил шудааст.
Аз ин рӯ ҷаҳон ба ҷои пурра кардани иттифоқ, мунтазири комедияи навбатии ҳолатҳои ҷанҷолҳои оммавӣ, шантаж, итминон, таҳдид ва таҳқир аст, ки солҳои охир маъмуланд. Гузашта аз ин пеш аз ҳама худи финҳо ва шведҳо, ки тасмим гирифтанд, бо иштироки худ НАТО-ро шод гардонанд ва интизор буданд, қолинҳои сурх дар пеши назари онҳо паҳн мегардад, вале ба ҷои ин онҳо ҳоло ба нақши ҳамлаваре маҳкум шудаанд.
Моҳияти даъвоҳои Туркия хеле оддӣ аст: Шветсия ва Финландия солҳои дароз сиёсати собитқадамонаи дастгирӣ кардани курдҳоро пеш гирифтаанд. Ҳар ду кишвар ба фаъолони курд паноҳгоҳи сиёсӣ медиҳанд. Дар парламенти Шветсия шаш вакили курд аст. Ҳамчунин дар ин кишварҳо аъзои ҳизби Фатҳуллоҳ Гюлен, ки дар ташкили кӯшиши табаддулоти низомӣ дар соли 2016 муттаҳам мешавад, паноҳгоҳ пайдо кардаанд.
Барои Анкара ҳам аъзои ПKK ва ҳам гюлениён террористанд. Ба навиштаи расонаҳои Туркия, Стокҳолм ва Ҳелсинкӣ аз истирдоди 33 нафар аз Ҳизби коргарони Курдистон ва ФЕТО ба туркҳо худдорӣ кардаанд. Баъзе дархостҳои истирдод рад ва баъзеи онҳо танҳо нодида гирифта шуданд.
Умуман бо дарназардошти шароит ва сиёсати Эрдуғон, ки як фурсати бо овози баланд эълон кардани ғаразҳои бузургро аз даст намедиҳад, демарши Анкараро интизор шудан комилан мумкин буд. Раисиҷумҳури Туркия Шветсияро "макони терроризм" номида гуфт, ки кишвараш наметавонад ба вуруди ду кишвар ба НАТО “ҳа” бигӯяд.
Гузашта аз ин Эрдуғон ба хотири таҳқири шведҳо ва финҳо афзуд, Туркия ба “изҳоротҳои зиддитеррористӣ”-и Стокҳолм ва Ҳелсинкӣ, ҳатто агар садо дода шавад ҳам, бовар нахоҳад кард. Ӯ ҳамчунин ба ҳайатҳои ҳар ду кишвар, ки бояд дар ин мавзуъ бо туркҳо музокира кунанд, тавсия додааст, ки "заҳмат накашанд".
Касе метавонад бигӯяд, ки барои Эрдуғон ҳама ҳодисаҳои рухдода ҷуз баҳонаи шантаж ва харидуфурӯш чизе нест ва дар ниҳоят Вашингтон Туркияро барои пур кардани сафи НАТО мутақоид мекунад ё ризоияти онро мехарад.
Аммо аввалан дар масъалаи системаҳои С-400-и Русия Ғарб то ҳол натавонистааст Анкараро маҷбур кунад, ки мавқеашро тағйир диҳад ва барои ин талошҳои зиёде ба харҷ дода шудааст. Ва дуюм, масъалаи аслӣ ин аст, ки оё метавонанд бо маҷбур кардани туркҳо НАТО-ро тавсеа диҳанд. Гап дар бораи вазъият меравад.
Туркия дар замоне сӯйи амрикоиҳо ва аврупоиҳо санг партофт, ки барои онҳо аз ҳарвақта бештар муттаҳидшавӣ дар муқобили Русия муҳим аст. Ин ба ҳар ҳол натиҷа намедиҳад - "тамоми ҷаҳон"-и бадномшуда бо дастгирии чанд моҳвора танҳо бо худи Ғарб маҳдуд аст ва ҳоло Анкара дар дили низомии атлантикчиён шӯриш ва ҷудоӣ ба вуҷуд овардааст.
Туркия тӯли солҳои зиёд пайваста маҳз мутобиқ бо мантиқи Русия, Чин, Ҳиндустон ва даҳҳо давлати ҷаҳон амал мекунад: соҳибихтиёрӣ ва манфиатҳои миллии худро дифоъ ва ҳамзамон системаи марказии Ғарб ва гегемонияи ИМА-ро вайрон мекунад. Ба ин маъно, тафовут байни Эрдуғон ва Путин, Си ё Моди танҳо дар майл ба авантюризм ва эффектҳои беруна аст, ки онро таърихи кунунӣ низ тасдиқ мекунад.
Дар ин замина тасмими Шветсия ва Финландия дар бораи дохил шудан ба НАТО махсусан таъсирбахш ба назар мерасад. Дар бораи рамзи равшантаре дар бораи худкушии Аврупо, ягона минтақаи сайёра, ки ҳалимона розӣ шуд, ба хотири Иёлоти Муттаҳида худро қурбон кунад, базӯр фикр кардан мумкин аст.
Ду кишвари бетараф, ки дар тӯли даҳсолаҳо дар тӯфонҳои сершумори геополитикӣ бомуваффақият мувозинат карданд, ҷонибҳоро интихоб карданд, зеро системае, ки онҳо ҳукмронӣ мекарданд, дар пеши назари мо фурӯ рехт.
Агар Стокҳолм ва Ҳелсинкӣ карор медоданд, ки дар ибтидои аср, дар замони оғози ҷанги сард аъзои Иттиҳоди Атлантикаи Шимолӣ мешаванд, қобили дарк буд, ки он вақт Русия наметавонист ба ин муқобилат кунад, ҳамон тавре, ки мебоист ба НАТО вориди шудани ҷумҳуриҳои назди Балтикаро қабул мекард.
Аммо на, шведҳо ва финҳо тасмим гирифтанд, ки дар лаҳзаи пошхӯрии система аз бетарафӣ халос шаванд, вақте ки аз онҳо талаб карда мешавад, танҳо ба хотири зарари ҳаддиаксарӣ ба Русия худро хароб кунанд.
Ҳикмати кадим мегӯяд, ки агар Худованд ҷазо додан хоҳад, аввал касро аз ақл маҳрум месозад. Торафт рӯшантар ба назар мерасад, ки мо шоҳиди таҷассуми ин принсипро дар фаъолияти Аврупо, минтақае, ки дар давоми чандин аср маркази тамаддуни муосир буд, мебинем.
