ДУШАНБЕ, 28 авг — Sputnik. Аввалин мулоқоти бузурги пешвоёни ҷаҳон пас аз пандемия дар охири моҳи ноябр дар Риёз баргузор мешавад.
Дар робита ба хатари маризии коронавирус эҳтимолияти ба вақти дигар гузарондани самити G20 низ мавҷуд аст.
Ин ҳамоишро шоҳи Салмони 84-сола баргузор мекунад, аммо мизбони аслӣ писар ва вориси ӯ Муҳаммади 34-сола хоҳад буд. Ва яке аз меҳмонон Владимир Путин аст ва сафари қарибулвуқӯи ӯ ба Арабистони Саудӣ сеюмин ташрифи ӯ хоҳад шуд.
Муносибати геополитикии Арабистони Саудӣ ва Русия яке аз муҳимтарин тамоюлҳои солҳои охир мебошад. Далели барҷастаи он ҳамкорӣ дар бозори нафт аст: ба истилоҳ созишномаи ОПЕК +, ки аз охири соли 2016 амал мекунад.
Дар моҳи марти соли равон, ҷонибҳо натавонистанд ба мувофиқа расанд ва дар бораи параметрҳои тамдиди он ба мувофиқа расанд - аммо аллакай моҳи апрел, пас аз поинравии фалокатовари нархи нафт, онҳо созишномаи нав имзо карданд. Аммо нафт танҳо як бахши наздикшавии Русия ва Арабистони Саудист ва меъморонаш Путин ва Муҳаммад мебошанд. Дар тӯли панҷ сол онҳо ба муваффақиятҳои зиёд ноил гаштанд ва ҳоло тафсилоти хеле ҷолиби он, ки чӣ гуна сар шудани ҳама чиз аниқ карда мешавад.
Муносибатҳои Арабистони Саудӣ ва Русия таърихи садсола дорад, гарчанде хеле нобаробар ҳам буд. Амрикоиҳо ба ҳар роҳу васила саудиёнро аз муносибати судманд бо ИҶШС тарс медоданд.
Аммо замон, ки амрикоиҳо Ироқро шикаст дода, Афғонистонро ишғол мекарданд, Арабистони Саудӣ ба Маскав равишҳои мухталиф дошт - аммо асосан ба мавзӯи Эрон тамаркуз мекард. Пешгирии наздикшавии Эрону Русия барои Риёз муҳим буд, зеро маҳз Теҳрон ҳамчун таҳдиди асосӣ ва душмани асосӣ дониста мешуд. Дар ҳамин ҳол, мушкилоти асосии саудиён на бо эрониён, балки бо амрикоиҳо, аниқтараш, дар сиёсати онҳо дар Ховари Миёна буданд.
Аз миёнаҳои солҳои 2000-ум саркардагони Арабистони Саудӣ зуд-зуд ба Маскав ташриф меоварданд, алахусус шоҳзода Бандар, сафири собиқ дар Вашингтон ва роҳбари истихборот. Соли 2007 президенти Русия бори аввал ба Риёз ташриф овард ва чунин ба назар мерасид, ки муносибатҳои ду кишвар ба зудӣ ба сатҳи нав хоҳанд расид.Аммо дар роҳбарияти Арабистони Саудӣ мубориза байни ду стратегия идома дошт: ҷонибдори Амрико ва зиддиамрико.
Баҳори Араб, ки соли 2011 оғоз ёфт, хавфҳоро барои подшоҳӣ афзоиш дод: пай дар пай кишварҳои олами араб сар заданд. Бартараф кардани душманони рақиб, ба монанди Каддафи, зарари Мисрро ҷуброн карда натавонист, ки дар он Ихвонулмуслимин ба қудрат расид, бесарусомонӣ дар Ямани ҳамсоя ва ҷанг дар Сурияи ҳамсоя. Умедворӣ, ки амрикоиҳо, агар вазъро зери назорат нагиранд, ҳадди аққал кумак кунанд, зуд аз байн рафтанд.
Таҳримҳои зидди Эрон: фикри хоми ИМА
Он замон шоҳ Абдуллоҳ дар Риёз вафот мекунад ва дар моҳи январи соли 2015, бародари хурдиаш Салмон дар тахт менишинад. Аммо дар асл, шахси аввал шоҳзодаи 29-сола Муҳаммад бин Салмон мешавад. Дар тобистон Салмон ба Русия сафар мекунад ва бо Путин мулоқот мекунад. Дар солҳои минбаъда, ӯ доимо ба Русия рафту омад мекард ва баъзан дар як сол ду маротиба, аммо сафари нахустини ӯ калидӣ буд.
Зимнан, худи Муҳаммад ибн Салмон низ ҷонибдори ҳузури Русия дар ҷанги Сурия буд.18 июни соли 2015 шоҳзода бо кишвардори Русия Владимир Путин мулоқот намуда буд, ки боиси хашми амрикоиҳо гардид. Вале вақте шоҳзода аз нигарониҳои Амрико бобати мулоқот худ бо Путин огоҳ шуд, ба ғазаб омада буд.
Мавқеи Амрикоро сардори CIA Бреннан ба Ал Ҷабрӣ изҳор кард. Вақте ки Ҷабрӣ ба Муҳаммад дар ин бора нақл кард, шоҳзода аз фишори Амрико ба хашм омад ва эҳтимолан Ал Ҷабриро дар бозии дугона гумонбар донист. Ҷабрӣ аз мақом сабукдӯш ва ба Канада гурехт.
Баҳори имсол, расонаҳо дар мавриди сӯҳбати телефонии Путин бо Муҳаммад навишта буданд ва гӯё зимни гуфтугӯ ҷонибҳо дар мавриди созишномаи нави ОПЕК + ҷанҷол карданд.
Гузашта аз ин, Вашингтон низ дар он ҳикоя омехта буд: домоди Трамп гӯё аз ниятҳои шоҳзодаи Арабистони Саудӣ дар мавриди гуфтугӯи шадид ӯ бо Маскав огоҳ буд, аммо шоҳзодаро бозмедошт. Ин ҳама маълумотҳои иғвогарона ба роҳ мондани ихтилофи байни Маскав ва Риёз равона буд, аммо бенатиҷа анҷом ёфт. Зеро ба зудӣ Путин ва Муҳаммад дар бораи созишномаи нави нафт ба мувофиқа расиданд. Манфиатҳои миллии Русия ва Арабистони Саудӣ ҳар ду кишварро ба ҳам наздик мекунад. Амрико бошад боварии шоҳзодаро барқарор карда наметавонад.
