ДУШАНБЕ, 3 сен — Sputnik. Қамари Аҳрор. Рудоба (ном иваз шудааст - шарҳ аз идора) зане аст, ки мегӯяд, то замони ҷудошавии оилааш 14 сол хушунату озори шавҳараш ва аъзоёни оилаи ӯро таҳаммул кардааст.
Ин сокини шаҳри Хуҷанд, нақл кард, ки ҳанӯз арӯси се моҳа буд, ки шавҳараш бо тири пневматикӣ, дар пояш зад, вале ӯ, инро ба касе ифшо насохт ва 14 сол бо ӯ зиндагӣ кард.
Аммо воқеаи бо дос хунсо кардани ӯ аз ҷониби шавҳараш, дар чор соли пеш дигар сабри таҳаммулпазирии ин занро аз миён бурду боиси аз ҳампошии оилааш шудааст.
“Маро шавҳарам ва аъзоёни хонаводааш бо дос зада оварда дар хонаи волидонам партофтанд. Модарам ин ҳолатро дида бемор шуд. Мо нисбати ин ҳодиса ба мақомоти ҳифзи ҳуқуқ муроҷиат кардем. Баъди корбарии мақомоти тафтишотӣ шавҳарам иқрор шуд, ки 14 сол пеш замоне, ки ман келини се моҳа будам дар вақти овардани хӯрок бо тири пневматикӣ ба поям зад. Ман 14 сол боз бо азоби пои тирхурда мегаштам. Ҳама хешу табор ва ҳаққу ҳамсояҳо медонист, ки пои ман мелангад, аммо ман то ин дам ба касе сабаби инро нагуфта будам”, - нақл кард Рудоба.
Ин зан иддао дорад, ки баъзе хушдоманҳо то замони келин кардан худро меҳрубон нишон дода, келиншавандаро ҳамчун фарзанди худу хонадон мепиндоранд, аммо баъди маросими арусӣ нигоҳашон дигар шуда ва фикр мекунанд, ки келин хидматгори ҳама аъзои хурду калони хонадон аст. Барои сари вақт иҷро накардани кор нисбати вай зуроварӣ сурат мегирад.
“Баъзеҳо нисбати келин зӯроварӣ мекунанд. Дар ҳаққи келин гапои ноҳақ мезананд. Баъди келин кардан донишҷӯ бошад, барои идомаи таҳсилаш иҷозат намедиҳанд. Фақат ҳамин қадар иҷоза медиҳанд, ки гоҳ - гоҳ ба хонаи падару модараш равад”, гуфт Рудоба.
Боздошти Давлатов бо иттиҳоми кордзании духтари 17-сола дар Душанбе
Раёсати кумиҷроияи ҳизби халқӣ-демократии Тоҷикистон дар Суғд дар замина барномаи "Дар бораи пешгирӣ аз зӯроварӣ дар оила” ва “ваҳдати оила ”, “Мактаби хушдоманҳо”- ро таъсис додааст. Ин марказ ба гурӯҳи заноне, ки аз ҷониби хушдоман ва ё аъзоёни оилаи шавҳар мавриди азияту зурвоарӣ қарор мегиранд, кӯмак мекунанд.
Фирӯза Раҳимҷонова аз ташаббускорони "Мактаби хушдоманҳо" мегӯяд, онҳо ба занони хушунатдида ёрии ҳуқуқӣ ва равонии ройгон мерасонанд ва барои посдории меҳру муҳаббати оиладорӣ дар хонаводаҳои ноустувор талош мекунанд.
"Мо бо ҷалби аъзоёни фаъоли ҷомеа аз ҷумла муттахассисони варзидани соҳаи ҳуқуқ, соҳаи равоншиносӣ, саҳаи педагогика ва инчунин занҳои синнусолашон миёнае, ки дар самти оиладорӣ пояҳои устувор гузоштаанд бо занони хушунатдида корбарӣ мекунем. “Мактаби хушдоманҳо” ин теъдод муттахассисонро ҷалб намудааст ва мардум метавонанд тавассути телефони боварӣ оиди ин ё он мушкили оиладорӣ ба шӯрои ҷамъиятии ин мактаб муроҷиат кунанд",- гуфт Раҳимҷонова.
Раёсати кор бо занон ва оила дар ҳукумати Суғд, давоми шаш моҳи соли равон ҷудошавии 1133 оиларо ба қайд гирифтааст. Ҳарчанд ин рақам дар муқоиса ба ин давраи соли гузашта камтар аст, аммо масъулини ин ниҳод мегуянд, ин шумора барои онҳо нигаронкунанда аст.
Рафоат Бобоҷонова, мушовири оилавӣ дар Раёсати кор бо занон ва оила дар Суғд, дар бораи ҷудошавии оилаҳо гуфт, ки ҳоло ҳам дар зеҳни баъзе хушдоманҳо келин бояд нафаре, ки ҳамеша дар хидмати онҳо машғул бошад. Аммо ин то дер ба келин хуш намеояд ва дар натиҷа нофаҳмиҳо миёни арӯсон ва модарони шавҳарони онҳо ба вуҷуд меояд, ки дар натиҷа ба ҷудошавии оилаҳо сабаб мешавад, мегуяд, Бобоҷонова.
“Ҷудошавии оилаҳо, пеш аз ҳама аз муаммоҳои вобаста ба муносибатҳои ҳамдигарии келину хушдоман ва дигар аъзоёни оила вобаста аст. Танқисӣ аз ҷиҳати иқтисодӣ дар оила, масъалаҳои вобаста ба вазъи саломатии келинҳо, якдигарнофаҳмии зану шавҳар, солҳо боз дар муҳоҷират қарор доштани мардон ва ба ин монанд ҳолатҳо боиси ҷудошавии оилаҳо сабаб мешаванд”, иброз намуд, Бобоҷонова.
Аммо Сабоҳат Бобоҷонова, сарвари ташкилоти ҷамъиятии маркази занон «Гулрухсор» дар Хуҷанд, мегуяд, дар шароите, ки шумори бештари занон шуғли доимӣ надоранду аз бекорӣ азият мешаванд, пешгирӣ намудани хушунат ва ё пешгирӣ кардани ҳолатҳои ҷудошавии оилаҳо мушкили аслӣ боқӣ мемонанд.
Бино ба омори расмӣ, аз 2,5 миллион нафар аҳолии вилояти Суғд 50 дарсад ва ё 1 милиону 250 ҳазор нафари онро занон ташкил медиҳанд. Аммо омори дақиқи чи теъдод заноне, ки соҳиби ҷои коранд то ҳол мавҷуд нест. Коршиносон бекориву нодорӣ, якдигарнофаҳмӣ ва хушунату озорро аз иллатҳои аслии аз ҳампошии оилаҳо унвон мекунанд.
