ДУШАНБЕ, 13 окт — Sputnik. Антон Лиситсин. Боку ва Ереван якдигарро дар нақзи оташбас муттаҳам мекунанд ва аз ин кор ҳар ду ҷониб талафот мебинанд. Гуфтушунидҳо дар масъалаи қатъи ҷанг то ҳол идома дорад. РИА Новости кушидааст, то бозии дипломатии сиёсатмадорони Озарбойҷону Арманистонро возеҳ кунад.
Ҷангҳои шадид
Нимаи дуюми рӯзи 12 октябр даргириҳо бо нерӯи нав авҷ гирифтанд. Бар хабари намояндаи президенти Ҷумҳурии эътирофнашудаи Қарабоғи Кӯҳӣ Вахрам Погосян, артиши Озарбойҷон ба зарбазанӣ шурӯъ кард.
Ереван ҳамоно бар назар аст, ки Анқара дар муноқишаи феълӣ даст дорад. "Артиши Арманистон бо нирӯҳои чандинкаратаи Туркия-Озарбойҷон, ки аз ҷониби нерӯҳои ҳавоии Туркия, хадамоти иктишофӣ ва дигар системаҳо дастгирӣ карда мешаванд, шумораи зиёди зархаридон, террористон ва ширкатҳои хусусии ҳарбӣ бо ҷангҳои шадид мубориза мебарад" навиштааст Артрун Ованесян, котиби матбуотии вазорати дифоъи Арманистон дар як шабакаи иҷтимоӣ. ...
Боку бошад, Ераванро айбдор мекунад. "Барои барқарор кардани мавқеъҳои гумшудаи воҳидҳои Қувваҳои Мусаллаҳи Арманистон, ки ба оташбаси башардӯстона итоат намекунанд, якчанд маротиба дар гурӯҳҳои хурд кӯшиши ҳамла ба мавқеъҳои артиши Озарбойҷонро карданд", - омадааст дар сайти Вазорати дифои Озарбойҷон.
Маҳдудияти дипломатҳо
Шаби ҷумъа то шанбе, пас аз даҳ соати музокирот дар Маскав, Арманистон ва Озарбойҷон созишномаи оташбасро имзо карданд. Чӣ тавре ки вазири корҳои хориҷии Русия Сергей Лавров таъкид кард, ин ба шарофати кӯшишҳои Президенти Русия Владимир Путин, Президенти Ҷумҳурии Озарбойҷон Илҳом Алиев ва Сарвазири Ҷумҳурии Арманистон Никол Пашинян имконпазир гардид.
Ҷонибҳо, қабл аз ҳама, дар бораи оташбаси воқеӣ аз соати 12: 00-и 10 октябр бо мақсади башардӯстона барои табодули асирони ҳарбӣ, нигоҳ доштани ашхос ва ҷасадҳои фавтидагон, миёнаравӣ ва тибқи қоидаҳои Кумитаи Байналмилалии Салиби Сурх ба мувофиқа расиданд. Шартҳои боздоштани амалиёти ҷангӣ бояд баъдтар мувофиқа карда шаванд.
Дипломатҳо беш аз ҳад худдорӣ мекарданд, аммо коршиносон низ эҳтиёткор буданд. Сиёсатшиноси Озарбойҷон Аҳмад Алилӣ ин созишномаро муваффақияти дипломатияи Русия арзёбӣ кард.
Коршиноси арманӣ Нарек Галстян дурнамои шомил шудани Туркияро ба сафи миёнаравон дар гурӯҳи Минск намебинад. Анкара, ба гуфтаи Галстян, қодир нест, ки ба фарқ аз Маскав сатҳи зарурии беғаразиро таъмин кунад.
Боку ва Ереван якдигарро дар вайрон кардани сулҳ айбдор мекунанд. Алиев гуфт "мутаассифона, мо аз роҳи дипломатӣ ҳал шудани ин низоъъро надидем: фавран пас аз эътибор пайдо кардани режими оташбас ҷониби Арманистон созишномаро дағалона вайрон кард" мегӯяд раҳбари Озарбойҷон. Ба гуфтаи ӯ, нерӯҳои Арманистон шаҳри Ганҷаи Озарбойҷонро ба тирандозии мушакӣ ва тӯпхона мутеъ карданд, ки дар натиҷа мардуми осоишта кушта ва захмӣ шуданд.
Тайм - аут дар танқид
Кирилл Семенов, коршиноси Шӯрои умури байналмилалии Русия, таваҷҷӯҳро ба он ҷалб мекунад, ки Озарбойҷон омодагии худро барои ҳамкорӣ бо Маскав нишон додааст. "Боку чунин мешуморад, ки "формати Минск", ки дар он Русия, Фаронса ва Иёлоти Муттаҳида миёнаравӣ мекунанд, Озарбойҷонро бидуни дастгирӣ мегузоранд. Аз ин рӯ, ҷониби Озарбойҷон ба даъвати Анқара манфиатдортар", - гуфт ӯ.
Путин дар бораи низои Қарабоғ: "Мардуми он ҷой барои мо бегона нестанд" - видео
Ва он гоҳ сенарияи Либия ё Сурия, ки Туркия нақши муҳим дорад, эҳтимолияти зиёд пайдо мекунад.
Стратеггари сиёсии Русия Армен Асриян қайд мекунад, ки сиёсати дохилӣ ба мавқеи гуфтушунидҳои Ереван таъсир мерасонад. Ба гуфтаи ӯ, пас аз сари қудрат омадани сарвазири феълӣ ихтилофҳо дар дохили ҷомеаи Арманистон бадтар шуд ва азсаргирии ҷангҳо онҳоро суст накард.
"Дар замони ҷанг, аксарияти мухолифони Пашинян як навъ "сулҳи обӣ"эълон карданд - вақти танқиди оммавӣ нисбат ба ӯ. Мутаассифона, на ҳама ҷонибдоронаш намунаи ибрат буданд", - шарҳ медиҳад ӯ.
Коршиноси рус оид ба Қафқоз Нуралӣ Ғасимов чунин мешуморад, ки ҷонибҳо дар аксари ҳолатҳо дигар ба ҷангҳои фаъол машғул нестанд. "То ҷое ки ман метавонам аз рӯи маълумоте, ки аз онҷо омада истодаам, хулоса барорам, ин ҷангҳои мавқеъӣ мебошанд. Ва ҳисоботи хатти пеш ба ҷонибҳо барои расидан ба мавқеъҳои мусоидтари гуфтушунидҳо лозим аст. Ман фикр мекунам, ки манзараи воқеӣ пас аз ду-се рӯз маълум хоҳад шуд", - гуфт мусоҳиби РИА Новости.
Коршинос меафзояд, ки муноқишаи Қарабоғ ба ҷанг табдил ёфт, зеро дипломатия бинобар хусусиятҳои сиёсати дохилии ҳам Арманистон ва ҳам Озарбойҷон нотавон шуд. "Доми ба ном Карабоғ барои ҳарду кишвар дом шуд. Сиёсатмадорон инро мефаҳманд. Роҳбари Арманистон медонад, ки ҳама гуна гузаштҳо дарднок қабул карда мешаванд ва нишони душман ва хоинро часпондан хеле осон аст. Алиев сарнавишти президентҳои аввали Озарбойҷон Элчибей ва Муталибовро низ дар ёд дорад, ки пас аз шикаст дар ҷанги Қарабоғ қудратро аз даст доданд. Дар ҷомеаи Озарбойҷон хашм аз ҳисоби солҳои зиёд меафзуд, аммо музокироти бенатиҷа.Даъвоҳо ба қудрат на аз сабаби мушкилоти иқтисодӣ, гарчанде ки онҳо низ буданд, балки аз сабаби набудани пешрафт дар ҳалли масъалаи Қарабоғ ", - шарҳ медиҳад Ғасимов.
Ҳатто қабл аз музокирот дар Маскав, президенти Озарбойҷон гуфта буд, ки вазъ аллакай фарқ кардааст. "Ман вазъиятро тағир додам", - гуфт Алиев ба ҳамватанонаш.
Ва барои Боку ин аллакай пирӯзӣ дар сиёсати дохилӣ аст.
Даргириҳои шадид дар Қарабоғи Кӯҳӣ: даҳҳо нафар аз ду ҷониб куштаву захмӣ шуданд - акс
Ва Пашинян маҷбур мешавад, ки дар дохили кишвар бисёр танқидҳоро гӯш кунад, зеро пас аз ба қудрат расидан ӯ ваъдаҳои популистиро сарфи назар намекунад.
"Сарвазири Арманистон исрор дошт, ки созишномаҳои сулҳ бояд барои се тараф - Боку, Ереван ва Степанакерт қобили қабул бошанд. Аммо барои ин бояд шакли музокирот дар доираи Гурӯҳи Минск, ки дар он ҷо танҳо президентҳои Арманистон ва Озарбойҷон ҳузур доранд, вайрон карда шаванд", - шарҳ медиҳад Ғасимов.
Аз ин рӯ тағирнопазирии шакли музокирот дар як изҳороти муштарак дар Маскав зикр шудааст. Аён аст, ки ҷонибҳо дар чаҳорчӯби Гурӯҳи Минск забонҳои муштарак меҷӯянд.
