ДУШАНБЕ, 23 июл - Sputnik, Марина Чернишова-Мелник. Тобистони соли 1980 афсари полис Рамазан Рамазановро аз Душанбе ба Маскав барои нигоҳ доштани тартибот дар пойтахт дар давраи Бозиҳои олимпӣ фиристода шуд.
Якҷоя бо ҳамон курсантҳои ҷавон аз гӯшаҳои мухталифи ИҶШС, ӯ дар кӯчаҳо посбонӣ мекард ва майдонро дар назди Боғи калони варзишии Варзишгоҳи марказӣ ба номи Владимир Ленин (ҳозира Лужники), ки дар он ҷо тантанаҳои варзишӣ баргузор мешуданд, посбонӣ мекард.
Вай тавонист, аз наздик хирс Олимпиро бубинад ва ҳатто дар маросими видоъ бо Владимир Висотский иштирок кунад. Феълан, Рамазан Гулаезович, аллакай нафақахӯр аст ва сафарашро ба Олимпиада як рӯйдоди ҳайратангез дар касбаш арзёбӣ намуд. Вай хотираҳои худро ба Sputnik Тоҷикистон нақл кард.
Тавассути касбаш ба Олимпиада роҳ ёфт
Номбурда дар Бадахшон - дар шаҳри Хоруғ таваллуд ва ба воя расидааст. Чун волидон дар кор банд буданд, аз ин рӯ ӯ дар интернал таҳсил мекард.
"Тартиби низом дар интернат ба мисли артиш аст: барвақт хестану хӯрок хӯрдан, таҳсил кардан - ҳама чиз ба таври қатъӣ тибқи ҷадвал аст. Ман дар он ҷо фазоро ҳис кардам, ман фаҳмидам, ки бо чунин раванд ба натиҷаҳои баланд хоҳам расид" - ба ёд овард Рамазон.
Соли 1974, ҷавон кӯшиш кард ба факултаи забон ва адабиёти рус дар шаҳри Душанбе дохил шавад. Мутаассифона, кораш барор накард. Дере нагузашта ӯро ба артиш оварданд ва пас аз бозгашт ба ватан, маҷбур шуд фавран кор ҷӯяд, зеро вазъ дар оила мушкил буд: падараш реҳлат карду модар маҷбур буд, ки тамоми кӯдаконро танҳо хӯронда тарбия кунад.
Сипас дар шаҳр барои ишғоли вазифаи корманди полис озмун эълон карда шуд. Ва бачае, ки дар хидмати ҳарбӣ таҷрибаи тоза дошт, қарор дод, ки онро санҷад. Аризаи ӯ дар давоми се моҳ баррасӣ шуд ва ниҳоят пазируфта шуд.
"Шаҳри ман, ман тамоми кӯчаҳои Хоруғро медонистам ва бинобар ин кор бароям саҳл буд. Ман курси кӯтоҳмуддати афсарони милитсияи шаҳри Душанберо хатм намуда ва дар ҳифзи тартиботи ҷамъиятӣ фаъолона ширкат меварзидам. Пас аз се сол, ман ҳуқуқи донишҷӯ шудан дар шӯъбаи буҷавии донишгоҳ пайдо кардам. Роҳбарият ҳуҷҷатҳои маро барои кор ба Академияи Вазорати корҳои дохилии Тоҷикистон супорид. Ин аст тақдири ман ва дар ниҳоят тасмим гирифта шуд, ки роҳи ман ин хизмат ба қонуну халқ аст", - мегӯяд ӯ.
Дар арафаи Бозиҳои олимпӣ роҳбарияти шӯравӣ дар нигоҳ доштани тартиботи ҷамъиятӣ ғамхорӣ мекард. Вазири корҳои дохилии он замон Николай Шелоков фармон дод, ки беҳтарин курсантҳо аз донишгоҳҳои гуногуни милитсияи Иттиҳод ҷамъ оварда шаванд.
"Мо аз рӯи меъёрҳои қатъӣ интихоб шудем: муваффақияти хониш ва вазъи ҷисмонӣ. Ман дар ёд дорам, ки мо аз санҷишҳои варзишӣ гузаштем. Ман бисёр саъй мекардам, ман мехостам дар чунин як чорабинии муҳим, ки тамоми кишвар баро борааш гап мезад, иштирок намоям. Дар натиҷа аз 125 нафар 40 курсант курсро гузаштанд ва Ман яке аз хушбахттаринҳо будам. Пас аз он мо дарсҳои ҷудогонаеро дар бораи нигоҳдории Олимпиада гузаштем", - идома дод ӯ.
Марказро ҳифз мекарду меҳмононро назорат
Дар охири моҳи майи соли 1980, сокинони Душанберо ба Маскав интиқол доданд ва онҳоро дар мактаби оддӣ дар ноҳияи Краснопресненский ҷойгир доданд.
"Мактаби №80-ро дар ёд дорам. Он барои онҳое, ки дар Олимпиада кор мекунанд, махсус тарҳрезӣ шуда буд. Ошпазҳо барои мо ҳар рӯз хӯрокҳои лазиз омода мекарданд. Кӯдакони ҷумҳуриҳои гуногуни иттифоқҳо бо мо зиндагӣ мекарданд; аксари онҳо низ бори аввал Маскавро дидаанд. Ҳатто аз манотиқи мухталифи кишвар, сарфи назар аз миллатҳои мухталиф, фазо хеле самимӣ буд.
Созмондиҳандагон барои кӯдакон барномаи бойи фарҳангӣ омода кардаанд: Кремл, Майдони Сурх, Боғи Александровский. Онҳо ҳатто барои боздид аз мақбараи Ленин як рӯзи алоҳида ҷудо карданд. Милисаҳо якҷоя ба ҷойҳои тамошобоб бурда мешуданд ва сипас либоси хизматиро бо либоси шаҳрвандӣ иваз намуда, тӯли чандин соат мустақилона атрофи пойтахтро сайру гашт мекарданд. Дар вақти холии худ курсанти 23-сола дар боғҳо сайру тамошо намуда, ба музейҳо рафта, бори аввал метроро дидааст, барои тамошои бозиҳои футбол дар Динамо рафтааст.
"Майдони Сурх пур аз хориҷиён буд - барои як одами шӯравӣ ин авзо тамоман ғайриоддӣ буд. Афсӯс, ман қариб аксҳо аз ин сафарро надорам, Зеро ан замон дастгоҳҳои аксбардории рақамӣ набуданд. Беҳтарин лаҳзаҳои он замон танҳо дар хотирам нақш бастанд", - нақл намуд ӯ.
Бахше, ки дар он ин курсанти ҷавон қарор дошт, бояд тартиботи ҷамъиятиро дар кӯчаи Николаев ва атрофи он назорат кунад. Дар назди онҳо Хонаи Ҳукумат ва меҳмонхонаи "Украина" ҷойгир буд, ва дар он Котиби Генералии Кумитаи марказии ҲКИШ Брежнев қарор дошт. Курсантҳо бояд назорат мекарданд, ки ба ин ҷойҳо натҳо одамони даъватшудагӣ ворид шаванд. Дар сурати дидани ашхоси шубҳанок, фаворан ба тафтиши ҳуҷҷат шурӯъ мекарданд.
Ҳама ба таври қатъӣ супориш гирифтанд, ки ҳама гуна қонуншиканиҳо, эътирозҳоро сабт намоянд ва танҳо барои ҷинояти сангин боздошт кунанд. Аз ин рӯ, курсантҳо ҳангоми дидани ҷиноят фавран пулиси маҳаллиро даъват мекарданд.
"Дар натиҷа, аҳолии маҳаллӣ моро мешинохтанд ва худи онҳо ба мо хабар мерасонданд, ки кӣ ба қонуншиканӣ даст мезанад. Ман дар хотир дорам, ки ҳама аз симои пойтахти азизашон нигарон ҳастанд. Бо ифтихор гуфта метавонам, ки дар тӯли се моҳи хидмат дар қаламраве, ки взводи мо посбонӣ мекард, ягон қонунвайронкунии ҷиддӣ ва ягон садама рух надодааст.
Махсусан аз ҷониби сайёҳони хориҷӣ, ки озодона дар кӯчаҳои Маскав сайру гашт менамуданд.:
Хирси Олимпӣ ва видоъ бо Висотский
Дар тӯли 15 рӯзе, ки Олимпиада-80 давом кард, полисҳои шӯравӣ дар мусобиқаҳои варзишӣ тартиботро таъмин карданд. Рамазон дар якҷоягӣ бо ҳамкасбони худ аз Арманистон, Қазоқистон ва Молдова майдонеро муҳофизат мекарданд, ки дар он футболбозон ва хоккейбозон бозӣ мекарданд.
"Мо оғоз ва анҷоми Бозиҳои олимпиро тамошо кардем - аз аввал то сонияи охирин. Чунин як ид буд: ҳофизон сурудҳоро ба варзишгарон мебахшианд, ҳазорон тамошобин табассум мекарданд ва варзишгаронро бо кафкӯбӣ гусел намуданд! Ман аз наздик Хирси олимпиро дидам, ки ӯро ҳаво доданд. Торик буд, ҳама ба боло нигоҳ карда бо тилисми олимпӣ хайрибод мекаранд. Чунин зебоӣ, хусусан вақте ки шумо ҳамаи инро дар масофаи наздиктарин мушоҳида мекунед " - афзуд Рамазон.
Гвардияҳо имконият надоштанд, ки бо варзишгарон робитаи наздик дошта бошанд: ҳамаи афсарон аз пайи риоя риоя намудани тартиботи ҷамъиятӣ буданд ва аз тамос бо варзишгарон худдорӣ мекарданд. Ва онҳо маҳдудиятҳои худро доштанд. Аммо, дар атрофи деҳаи олимпӣ, Рамазанов худ ба худ як тӯҳфаҳо харидааст: нишонаҳо ва медалҳо бо тасвири хирс. Пас аз он ӯ қисми асосии онро ба хешовандон ва дӯстон дод ва ӯ то ҳол баъзе чизҳоро дар хонаи худ нигоҳ медорад. Ин ҳама таърихи тӯлонӣ аст, аммо хотираҳои хушро бедор мекунад.
Вай дар рӯзҳои олимпӣ боз як вазифаи муҳимро дошт - таъмини бехатарӣ дар маросими дафни Владимир Висотский, зеро ӯ дар арафаи тантанаҳои варзишӣ фавтид. Ҳазорон нафар ба хотири видоъ намудан бо Висотский ба кӯчаҳо баромаданд.
"Ҳама чиз ногаҳон рух дод. Ба мо амр дода шуд, ки шумораи маҳдуди одамонро ба қабристон гузорем, то онҳо аз доғдорӣ ва таъқибот канорагирӣ кунанд. Он ҷо норозӣ буданд, аммо мо оромона тавзеҳ додем, ки иҷозати ба дохил даромаданро надоранд, зеро ин қоида аст. Ҳама чиз оқилона гузашт", - мегӯяд Рамазон.
То ба имрӯз, барои ин шахс, сафари корӣ ба Олимпиада беҳтарин рӯйдод дар ҳаёти касбии ӯ мебошад. Ба ӯ воқеан ҳам Маскав, осорхонаҳо, биноҳои баландошёна, фазои рӯҳӣ ва дӯстӣ писанд буд.
"Дидани Кремл ва Ленин бо чашмони худ як рӯйдод барои шахси шӯравӣ аст. Аммо чизи асосӣ ин иштирок дар ҷашни олимпӣ аст! Ман ҳоло ҳам дар хоб ин сафарро мебинам, ки чӣ гуна Хонаи ҳукумат ва саҳни ҳавлӣ, ва дигар ҷойҳоро муҳофизат ва посбонӣ мекардем. Ман хаёлан ин масирро тай мекунам ва худро боз он ҷавоне, ки дар ҳифзу субботи ин чорабинӣ нақш дошт, эҳсос мекунам. Ман ифтихор дорам, ки дар он ҷо иштирок кардам ", - изҳор дошт қаҳрамони мо.
Рамазонов баъди ин сафар борҳо ба Маскав омада буд. Дар замони шӯравӣ ба кормандони пулис роҳхат ва пул барои сайёҳат ба дилхоҳ нуқоти кишвар дода мешуд. Дар нимаи солҳои 80-ум Рамазон ва ҳамсараш аввал ба Ленинград барои дидани дӯсташ омад ва сипас ба пойтахт рафтанд. Ҷуфти ҷавон бо хатсайрҳои вақти олимпӣ роҳ рафта, Рамазонов ба ҳамсараш маконҳое, ки дар замони олимпиада ҳифз мекард, нишон медод.
Соли 1981 Рамазонов академияро хатм намуда, афсар шуд, баъд дар Мактаби олии Вазорати корҳои дохилии Тошканд таҳсил кард, аз як афсари милитсия ба вазифаи муовини сардори Вазорати корҳои дохилии Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон рафт ва соли 2013 ба нафақа баромад.
Дертар Рамазанов барои кор ба маъмурияти вилоят даъват карда шуд - дар давоми ду сол ӯ ватани худро дар сатҳи ҷумҳуриявӣ муаррифӣ кард. Танҳо баъзан Рамазон Гулаезович машварати ҳуқуқии хусусӣ мерасонад. Ин ба ӯ имкон медиҳад, ки дар касби дӯстдоштаи худ бимонад ва ба одамон кӯмак расонад.
