ДУШАНБЕ, 12 дек – Sputnik. Мутахассисони тоҷик кӯли Сарезро бинобар хатарҳои геологӣ зери назорати доимӣ қарор додаанд.
Дар ин бора Саттор Саидов, роҳбари Маркази тадқиқоти тағйирёбии иқлим ва қабати озони Тоҷикистон, ба Sputnik Тоҷикистон изҳор кард.
Олими тоҷик ёдовар шуд, ки лоиҳаҳои навсозии системаҳои мониторинг ва огоҳкунии барвақт (EWS) дар солҳои охир амалӣ шудаанд.
Мутахассисони байналмилалӣ ва ватанӣ сенсорҳо, алоқа ва системаҳои огоҳкунӣ барои ҳифзи деҳаҳое, ки дар соҳили дарёҳои Мурғоб ва Бартанг ҷойгиранд, насб кардаанд.
"Назорати ҳавоӣ, мониторинги моҳвораӣ ва санҷишҳои саҳроӣ мунтазам гузаронида мешаванд. Гузоришҳои ҷорӣ нишон медиҳанд, ки корҳо барои навсозии системаҳои мониторинг ва огоҳкунӣ бо ҳамкорӣ бо шарикони байналмилалӣ идома доранд", - шарҳ дод Саидов.
Кӯли Сарез дар Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон дар ноҳияи Мурғоб дар баландии беш аз 3200 метр аз сатҳи баҳр ҷойгир аст. Тибқи маълумоти расмӣ, паҳнои он тақрибан 70 километр ва чуқурии он тақрибан 500 метр буда, ҳаҷми обаш 17 километри мукаабро ташкил медиҳад.
Кӯли Сарез барои кишварҳои Осиёи Марказӣ, Афғонистон ва ҳатто Эрон нигаронии ҷиддӣ аст. Зиёда аз 120 сол аст, ки онро барои зебоиаш "Зебои Хобида" ва барои хатараш "Аждаҳои Хобида" меноманд.
Ин кӯл, ки ҳамчун кӯли лағжиш тасниф шудааст, дар натиҷаи заминларзаи харобиовари соли 1911, ки дарёи Бартангро сарбанд кард, ба вуҷуд омадааст. Минтақаи кӯл ба фаъолияти назарраси сейсмикӣ дучор мешавад ва аз ин рӯ, назорати қатъиро талаб мекунад.
Агар сарбанд канда шавад ва аз кӯли Сарез обхезии бузурге ба амал меояд, ки қисми назарраси Тоҷикистон, Афғонистон, Узбакистон, Туркманистон, Қазоқистон ва Эрон зери об мемонанд. Аз ҷумла, қудрати "Аждаҳои хобида" ба деҳаҳо, обанборҳо ва заминҳои кишоварзӣ дар соҳили дарёи Амударё таъсир мерасонад.