ДУШАНБЕ, 25 мар — Sputnik, Давид Нармания. Биёед, ба ёд орем, ки бо чӣ хайрухуш мекунем.
Бомбборон кардани Югославия аломати аввалини бармахал будани хулосаҳо дар бораи "охири таърих" гардид, ки онро сиёсатшиносони Ғарб хеле ғайратмандона такрор карда буданд. Он охирин амалиёти НАТО буд, ки дар он иттифоқ тавонист ба ҳадафҳои худ ноил шавад, новобаста аз он ки он каннибалистӣ буд.
Баъд Афғонистон омад, ки дар он ҷо Вашингтон толибонро торумор карданӣ буд. Аз байн 20 сол гузашт, Иёлоти Муттаҳида шармандавор аз он ҷо гурехт ва толибон дубора қудратро ба дасти худ гирифтанд.
Пас аз ин дар Ироқ амалиёти ҷустуҷӯи силоҳи қатли ом сурат гирифт. Албатта, онро наёфтанд, вале барои ташкили ДИИШ* заминае ҳосилхез боқӣ гузоштанд.
"Баҳори арабӣ", ки Иёлоти Муттаҳида ва Аврупо онро дастгирӣ мекарданд, дар Либия ва Сурия ба ҷангҳои хунини шаҳрвандӣ табдил ёфт. Дар охир ҷангҷӯёни "Давлати исломӣ" * кӣ будани худро исбот карданд.
Ин ҷаҳон ҳоло ба охир мерасад. Ва наваш сохта мешавад, ки дар он бо масуният аз муҷозот намемашвад бо "Град" Схинвалиро зери оташи тир қарор дод. Дар он ҷо бо баҳонаи бунёди демократия бо дасти исломгароён куштор ташкил кардан ғайриимкон аст, ҳамчунин дар он дар Хонаи иттифоқҳои касабаи Одесса одамонро оташ задан мумкин нест, ба назар нагирифтани ҷанги ҳаштсолае, ки як қисми аҳолиро мекушад, мумкин нест. Охирин, ногуфта намонад, ин ҳам ба русҳо ва ҳам ба украинҳо дахл дорад.
Ва дар он чӣ имконпазир аст? Он чӣ гуна хоҳад буд? Моро новобаста аз он ки дар кадом кишвар зиндагӣ мекунем, чӣ интизор аст?
Имрӯз ояндаи ҷаҳони нав дар дасти сарбозони рус аст — онҳо барои он мубориза мебаранд. Тафовути куллӣ дар амалҳои Русия ва Иёлоти Муттаҳида дар вазъиятҳои шабеҳ ҳатто барои мухолифони ашаддии Кремл ошкор аст. Ҳавопаймоҳои мо мисли амрикоиён дар Югославия, Афғонистон ва Ироқ шаҳрҳоро бомбборон намекунанд.
Дар баробари ин артиши Русияқобилияти нест кардани ҳар як объекти Украинаро дорад ва аз ин сабаб аскарони мо маҷбур мешаванд, ки ба шаҳрҳо ворид шаванд ва дар он ҷо ҷанг кунанд, ки снайпер дар паси ҳар тиреза пинҳон шавад. Аз ин рӯ ҳар як сарбозе, ки дар он ҷо ҷони худро фидо кардааст, аз ҷумла барои наҷоти ҳаёти украинҳои осоишта ин корро кардааст.
Аз ин рӯ амалиёт ҳамон қадар давом мекунад, ки барои иҷрои вазифаҳо лозим аст. Дар ин ҷо,бешубҳа, шитоб кардан лозим нест.
Вақте ки кор ба охир мерасад, дипломатҳо сухан мегӯянд. Онҳо бояд меъмории амнияти ҷаҳони навро муайян кунанд, механизмҳоеро таҳия кунанд, ки нисбат ба механизмҳое, ки қаблан амал мекарданд, мукаммалтар бошанд. Баъзеи онхоро аз нав дида баромадан лозим меояд, баъзеи дигарро аз нав барқарор кардан лозим меояд. Муҳокимаи бениҳоят муҳим дар атрофи тамдиди START-3 сурат мегирад.
Мавзуи алоҳидаи баҳс силоҳи мовафқуссадоӣ хоҳад буд, ки дар он Русия аз дигар давлатҳо хеле пеш аст. Аммо акнун шабеҳи ин созишномаҳо барои Маскав ва Вашингтон асноди дуҷониба нахоҳанд буд. Онҳоро дар Пекин, Деҳлӣ, Берлин, Париж, Теҳрон, Риёз, дар пойтахти ҳар як кишваре, ки барои тарҳрезии ояндае, ки дар он хатоҳои ҷаҳони якқутбӣ ҷой нахоҳанд дошт, ба дӯш мегиранд, бодиққат хонда хоҳанд шуд. Ва ҳоло дар Кремл ва дар майдони Смоленск мушоҳида мекунанд, онҳоеро, ки мо ҳампаймон ҳисоб мекардем ва онҳоеро, ки мо хироҷгузори Вашингтон медонистем, чӣ тавр зоҳир мешаванд.
Ва агар дар ҷанбаҳои дар боло зикршуда нақши ҳалкунандаро азми Русия бозида бошад, пас дар маросими дафни низоми иқтисодии собиқ Ғарб аллакай ду тугмаи аккордеонро шикаст. ИМА ва ҳампаймононаш принсипи асосии капитализм — дахлнопазирии моликияти хусусиро ба зону шинонда шикастанд. Бале, ҳоло ин барои мардуми оддии рус чандон нигароние надорад, ки онҳо, агар нармтар карда гӯем, ҳангоми хондан дар бораи он ки миллиардерҳои рус аз боздошти яхтаҳо ва мушкилоти пардохти кори фаррошҳо чӣ гуна азоб мекашанд, дар ҳайрат мемонанд.
Аммо ин дар пойтахтҳои дар боло зикршуда бодиққат назорат карда мешавад:қисми зиёди пулҳои сарватмандтарин сокинони онҳо низ дар бонкҳои ғарбиянд. Ва ба онҳо тарзи рафтори ҳозираи Вашингтон, Лондон ва Брюссел маъқул нест.
Аллакай яку ним ҳафта пеш расонаҳои амрикоӣ навишта буданд, ки Арабистони Саудӣ ва Чин имкони пардохти қарордодҳои нафтиро бо юан баррасӣ мекунанд. Ва як рӯз пеш Русия эълон кард, ки акнун кишварҳои аврупоӣ газро бо рубл мехаранд. Дедолларизатсияи иқтисоди ҷаҳонӣ ҳанӯз дар моҳи феврал як дурнамои норӯшан ба назар мерасид, аммо имрӯз он аллакай ба таври қобили мулоҳиза шакл мегирад.
Ояндаи ҳамсояҳои ғарбии мо дар қитъа мавриди таваҷҷуҳ қарор мегирад. Оё Аврупо ҳақиқатан мустакил мешавад ё ин ки вай ба дастурҳои кӯр-кӯрона амал мекунад? Оё олмониҳо ва фаронсавиҳои одӣдарк мекунанд, ки ҳоло мубориза барои нигоҳ доштани баталонҳои миллии Украина аз ҳисоби онҳо мешавад? Охир, ИМА рӯирост идеалдои эълоншуда дар бораи амнияти дастаҷамъиро поймол кард. Хуб, барои русҳо ин дигар хабар нест, аммо ҳоло аврупоиҳои оддӣ ҳам барои таҳримҳо пардохт мекунанд,таварруми онҳо аз мо камтар нест.
Дар ҳамин ҳол маълум аст, ки қисми аврупоии НАТО ҳеҷ гоҳ дар пуштибонии худ аз Украина якдилӣ зоҳир намекунад. Албатта, доғҳои инфиродӣ ҳастанд, аммо бисёриҳо аз дурнамои муқовимат бо Русия, ки на танҳо ба эъломи манофеи худ, балки барои дифоъ аз онҳо низ омода аст, дилсард шуданд. Мутаассифона, Ғарб оқибатҳои нодида гирифтани далелҳоеро, ки Владимир Путин 15 сол пеш дар Мюнхен гуфта буд, хуб дарк накард.
Худи Русия ҳам дигаргуниҳои азимро интизор аст: маълум аст, ки ҳалли проблемаҳои муҳими иктисодиро дигар ба таъхир андохтан мумкин нест. Аммо мо дар ин вазъият чӣ гуна роҳҳоро пайдо карда метавонем?
Мо ҳанӯз ба ин ва бисёр суолҳои дигар ҷавоб наёфтаем, аммо онҳо, бешубҳа, ҷузъи таърихи инсоният хоҳанд шуд. Ва он чӣ хоҳад буд, аз ҳар яки мо вобаста аст. Охир, дунёи нав дар бораи масъулият аст: барои худ, барои наздикон, барои кишвар ва барои тамоми ҷаҳон. Чунки "ягон одаме нест, ки мисли ҷазира бошад".