ДУШАНБЕ, 14 мар — Sputnik, Сергей Савчук. Матбуоти ғарбӣ таҳримҳои зидди Русияро бо шавқ номбар карда, замонҳои ниҳоят душвор барои иқтисоди моро пешгӯӣ мекунад ва баъзе нашрияҳо ба таври умум розӣ ҳастанд, ки дефолти кафолатдодашуда кишвари моро интизор аст.
Нашрияҳои хориҷӣ ба орзуҳои худ дар бораи фурӯпошии Русия торафт амиқтар ғарқ шуда, аз чӣ сабаб бошад, ки нашрияҳои хориҷӣ бо таҳлили мулоҳизакоронаи вазъи системаи молия ва саноатии худ худашонро ташвиш намедиханд. Дар он ҷо чизе барои дидан вуҷуд дорад.
Панҷшанбеи гузашта корхонаи пӯлоди олмонии Lech-Stahlwerk дар Мейтинген ва корхонаи сементи Испания Portland Valderrivas Cementos қатъи пурраи истеҳсолотро эълон карданд. Зиёда аз ҳазор нафар коргарони ягона заводи пулодгудозӣ дар тамоми Бавария ва якчанд заводи семент ба рухсатии бемуҳлат фиристода шудаанд.
Раҳбарияти ширкатҳо расман мақомотро огоҳ кардааст, ки то замоне, ки қимати нерӯи барқ барои истеъмолкунандагони саноатӣ аз дусад евро барои як мегават поин наояд, корхонаҳо наметавонанд тавлиди худро дубора оғоз кунанд.
Хабари рӯз бо ин тамом нашуд, зеро корхонаи коғазии Олмон Delkeskamp Packagingwerke низ дар бораи имконнопазирии идомаи кор огоҳӣ дод. Моликон ба ҳукумати федеролӣ мактуб фиристода, хохиш карданд, ки харчи зудтар додани қувваи барқро аз нав барқарор кунанд ва сиёсати нархгузориро барои истеъмолкунандагони саноат аз нав дида бароянд.
Чанд рӯз пеш, ширкати норвегии Яра, дуввумин бузургтарин тавлидкунандаи нуриҳои кишоварзӣ дар ҷаҳон, бо изҳороте баромад кард, ки ба далели қимати рекордии гази табиӣ ду корхонаи калидии он дар Италия ва Франция истехсоли махсулотро то 40 фоиз кам мекунад.
Корхонае, ки дар шаҳрҳои Феррара ва Гаври Италия воқеъ гардидаанд, ҳар сол бештар аз як миллион тонна аммиак ва қариб нуҳсад ҳазор тонна карбамид истеҳсол мекунанд, ки онҳо дар сектори агросаноатӣ ҳамчун нуриҳои маъданӣ истифода мешаванд.
Барои фаҳмидани умқи мушкилӣ, бояд дар хотир дошт, ки худи ҳамон Яра дар аввали моҳҳои ноябр—декабри соли гузашта суръату миқёси истеҳсолотро низ чил фоиз, инчунин аз сабаби тоқатнопазир будани нархи энергия кам карда буд.
Дарвоқеъ, ҳоло мо дар бораи эҳтимолияти қатъи пурраи истеҳсолот сухан меронем, дар ҳоле ки бозорҳои Аврупо ба пешбарӣ вокуниш нишон доданд ва нархи ҳам худи нуриҳои минералӣ ва ҳам маҳсулоти кишоварзӣ, пеш аз ҳама ғалла, мунтазам боло рафт.
Ҳафтаи қаблӣ иттиҳодияи нақлиёти автомобилии Италия "Trasportounito" корпартоии бемуҳлати корпартоии нақлиётчиёнро эълон кард. Сабаб, тавре ки шумо гумон мекунед, инчунин бевосита ба ҷанги таҳримоти зидди Русия марбут аст.
Арзиши бензин ва солярка, махсусан дар Италия аллакай аз ду евро барои як литр гузашт, ки даромаднокии нақлиёти автомобилиро зери саволи хеле калон мегузорад. Соҳибони ширкатҳои нақлиётӣ дар назди интихоби оддӣ қарор доранд: ё бо зарар кор мекунанд, ё якбора баланд бардоштани нархи боркашонӣ, ки фавран боиси кам шудани шумораи фармоишҳо мегардад.
Тӯфони воқеи ба кишварҳои аврупоӣ наздик мешвад, ки аз зери мавҷи аввали буҳрони энергетикӣ, ки дар натиҷаи пандемия ба вуҷуд омадааст, ки на ҳама аз он наҷот ёфта метавонанд.
9 март мактуби дастаҷамъона бо имзои намояндагони ҳамаи соҳаҳои асосии саноати Аврупо ба комиссиям Аврупоӣ ирсол карда шуд, ки дар он аз Брюссел хоста шуд, ки барои ба эътидол овардани бозори энергетикӣ чораҳои фаврӣ андешад.
Бахши саноат ҳушдор медиҳанд, ки агар Комиссияи Аврупо афзоиши қимати нерӯи барқ ва сӯзишвориро бо надорад, метавонад боиси таназзули куллии саноати Аврупо ва дар натиҷа таназзули иқтисодӣ шавад.
Ҷолиби диққат аст, ки дар нома ба таври махсус манбаъҳои алтернативӣ зикр ёфтааст. Намояндагони тиҷорати калон, ба фарқ аз рӯзноманигорони ғаразнок ва экологҳои ғарбӣ, манбаъҳои барқароршавандаи энергияро манбаи боэътимоди энергия намедонанд ва аз ҳукумат хоҳиш мекунанд, ки дар бораи чӣ гуна ва то чӣ андоза гази табиӣ, нафту ангишт, аз ҷумла Русия захираҳои аз ин кишвар харидорӣ шуданаш шарҳи муфассал диҳад.
Бори дигар таъкид мекунем, ки дар ин ҷо як ҳарфи хаёли мо нест, танҳо рақамҳои хушки омор вуҷуд дорад.
Матбуоти Англия хабар медиҳад, ки арзиши бушкаҳои нефт барои моҳи апрел назар ба ҳамин давраи соли гузашта бист баробар афзуд. Аз оғози амалиёти вижа дар қаламрави Украина ва дар пайи ҷанги таҳримӣ алайҳи Русия қимати гази табиӣ дар биржаҳои Аврупо 79 дарсад боло рафтааст.
Як бушка нафти Брент ба 140 доллар муомила мешавад, яъне ҳамагӣ дар ду ҳафта як бушка даҳ дарсад боло рафта, ба рекорди таърихии соли 2008, ки як бушка 147 доллар баромада буд, наздик шуд. Мантиқан дуруст аст, ки агар манобеъи аввалия қимат шаванд, қимати нерӯи барқ ҳам наметавонад дар ҳамин ҳол бимонад. Дар Бритониё ҳафтаи гузашта қимати як мегаватт-соат ба 345 ва дар Олмон аз 220 евро баромад.
Дар пасманзари боло рафтани нархҳо, раҳбарони аврупоӣ сатҳи бархурди зидди Русияро якбора поин бурданд. Масалан, Олаф Шолтс гуфт, ки Аврупо тамоми имконотро барои ҷорӣ кардани таҳримҳои нав алайҳи Маскав сарф кардааст ва Борис Ҷонсон ҳатто эътироф кард, ки ҳеҷ кас аз бузургии Русия ва мардуми он шубҳа накардааст.
Воқеан, дар робита ба Бритониё як далели ҷолибтарин вуҷуд дорад.
Ба навиштаи рӯзномаи бритониёии Daily Mail, расо як моҳ пеш аз оғози амалиёти вижаи Украина, Бритониё бо харҷи 2,6 миллиард фунт барои хариди манобеи энержии Русия як навъ рекорди таърихӣ гузошт.
Ҳаминтавр 911,5 миллион фунт стерлинг барои ҳаҷми зиёди бензин ва дизел харида шудааст, 32 миллион фунти дигар барои харидани ангиштсанг, кокс ва брикетҳои ангиштсанг, 590,4 миллион фунт барои нафти хом ва 289,1 миллион фунт барои гази табиии Русия сарф шудааст.
Мо намедонем, ки Бритониё дар вазорати дифои Русия манобеъи иттилоотии худро дорад ё на, аммо хариди изтирорӣ ва рекордии захираҳои энержӣ аз Русия, ки Лондон дар тӯли садсолаҳо ба он мавқеъи бениҳоят номатлубро ишғол кардааст, то андозае шубҳаовар ба назар мерасад.
Аммо, тавре ки мебинем, эҷоди як болишти манбаи бехатарӣ на ба Бритониё ва на ба кишварҳои Иттиҳоди Аврупо кӯмак накард. Дар талоши ҷазо додан Русия иттифоқи давлатҳои Ғарб, агар саноат ва иқтисодиёти худро "нокаут" накарда бошанд ҳам, "нокдаун" карданд.