ДУШАНБЕ, 16 фев — Sputnik, Татяна Мишина. "Таҷовуз"-и Русия ба ин кишвар дар 16 феврал пешбинӣ шуда буд. Дипломатҳо, миллиардерҳо ва вакилон Киевро тарк мекарданд. Президент Владимир Зеленский талаб мекунад, ки баргарданд - "вагарна давлат бояд хулоса барорад." Дар Кремл чунин паёмҳоро бо ҳазл қабул мекунанд, аммо "ба чунин девонагии иттилоотӣ муносибати даркшудае кардан ғайриимкон аст". Дар ин замина садри аъзами Олмон Олаф Шолтс ба Маскав парвоз кард. Дар нахустин нишасти хабарӣ бо Владимир Путин онҳо бо забонҳои гуногуни сиёсӣ ҳарф мезаданд.
"Чанд мавриде аз ин ҳамлаҳо буданд?"
"Хеле ва хеле хатарнок. Сарвазир аз афзоиши нерӯҳои Русия ҳушдор медиҳад" сарлавҳае аз маводи “The Guardian” аст. "Охирин ҳушдор ба Путин! Ё сулҳ ё баҳои сангин хоҳед дод!" саҳифаи аввали газетаи "Дейли экспресс"-ро зеб медиҳад. "Имконияти охирини бас кардани ҷанг", — бо мактубҳои калон огоҳ мекунад рӯзнома. Рӯзномаи асосии зарди Англия ҳатто вақти муайяни "таҷовуз"-ро муқаррар кардааст — соати яки шаб (соати чори субҳ бо вақти Маскав).
Баробари наздик шудани таърихе, ки матбуоти Ғарб нишон дод, таваҷҷуҳ зиёд шуд. Рӯзи шанбеи гузашта як қатор ҳавопаймоҳои тиҷоратӣ ва чартерӣ дар осмони Украина дар парвоз буданд. Владимир Зеленский ҳатто ба вакилони Верховная Рада муроҷиат кард, ки "дар давоми 24 соат" ин кишварро тарк карда буданд. Бо олигархҳо ин мушкилтар аст. "Дар ин ҷо давлат наметавонад ба тиҷорат таъсир расонад", - гуфт президент.
Ва чунин ба назар мерасад, ки онҳо ӯро шуниданд. Миллиардер Ринат Ахметов рӯзи 16 феврал дар Мариупол хоҳад буд, гуфт котиби матбуотии ӯ. Ва масалан, депутат Вадим Новинский худро чунин сафед кард:
"Ман пинҳон нашудаам, рузи чумъа эълон карданд, ки Русия 15-ум, баъд 16-ум хуҷум мекунад. Ва акнун мо чӣ кунем?".
Рӯзи душанбе дар Маскав Владимир Путин вазирони хориҷа ва дифоъро бо навбат ба ҳузур пазируфт. Сергей Лавров аз ҷараёни музокироти кафолатҳои амниятӣ аз ҷониби ИМА ва НАТО, Сергей Шойгу дар бораи тамринҳои низомӣ хабар доданд. Ҷавобҳое, ки аз шарикони ғарбӣ гирифта шудаанд, аслан ба манифати Русия мувофиқ нестанд, вале пешниҳодҳоеро дар бар мегиранд, ки шоёни таваҷҷуҳанд. Ва манёврҳо дар бахри Барентс, Сиёҳ ва Балтика, инчунин дар ҳавзаҳои ҳарбии ғарбӣ, шарқӣ ва марказӣ ба наздикӣ анҷом меёбанд.
"Қӯшунҳо ба бозгашт ба ҷойҳои доимии худ шуруъ мекунанд. Ва ман ба шумо итминон медиҳам, ки агар Ғарб ҳанӯз нагуфта бошад, ҳатман мегӯяд: "Бубинед, мо онҳоро чӣ гуна фишор додем, Байден чӣ гуна клик кард, онҳо фавран тарсиданд ва талаботи моро иҷро карданд!". Ин тиҷорати ҳавоӣ аст", - гуфт Лавров баъдан бо таассуф.
"Таҷовуз" дар расонаҳои ғарбӣ лағв нашудааст, аммо санаҳо ислоҳ шудаанд. CNN сабаби таъхирро ба обуҳаво рабт дод: "Таҷовузи Русия" метавонад об шавад ва замини нарм ба он монеъ шавад. Аммо ин вазъи ба артиллерияи дурпарвоз, ҳавопаймоҳо ва мушакҳо таъсир намерасонад, журналистон дар гузориши телевизионӣ боварӣ доштанд.
Дар ин замина сафоратҳои хориҷӣ дар бораи хуруҷи дипломатҳо гузориш медиҳанд. Ҳайати асосии миссияи Амрико аллакай аз Киев ба Лвов кӯчидааст. Ширкати дигари ҳавопаймоии “Norwegian” ба далели вазъи амниятӣ парвозҳо дар болои Украинаро мутаваққиф кардааст. Ва дар Киев комиссияхои тахлияи аҳолиро ташкил мекунанд.
Украина бо шариконаш ҷанҷол кард
Шоми душанбе Зеленский ба ҷаласаи фраксияи "Хизматгори халқ" омад. Ба навиштаи рӯзномаи "Страна", сарвари ин давлат гуфтааст, ки Украина ба далели авҷ гирифтани воҳима бо шариконаш "ҷанҷол" кардааст, аммо дар ниҳоят миёни онҳо ҳамдигарфаҳмӣ ҳосил шудааст.
Бахши дигари изҳороти итминонбахш аз вазири дифоъ Алексей Резников садо дод. Ба гуфтаи ӯ, то ҳол дар ин кишвар замина барои ҷорӣ кардани вазъияти ҳарбӣ вуҷуд надорад.
Ва сафири Украина дар Британияи Кабир Вадим Пристайко дар бораи радди эҳтимолии пайвастан ба НАТО ҳадс зад ва баъдан барои ин барои муддати тӯлонӣ бахшиш пурсид. Аммо ба гуфтаи Зеленский, ин суханоне ҳастанд, ки Ғарб шунидан мехоҳад. "Ман фикр мекунам, ки имрӯз бисёре аз раҳбарон ба Украина каме ишора мекунанд, ки имкони матраҳ накардани масъалаи узвият дар ин паймонро доранд. Ба назари ман, дигар касе инро пинҳон намекунад", - гуфт ӯ дар мулоқот бо садри аъзами Олмон Олаф Шолтс.
"Ин масъала дар рӯзнома нест. Аз ин рӯ дидани он, ки Ҳукумати Русия ин мавзуъро ба як масъалаи бузурги сиёсӣ табдил медиҳад, хеле ғайриоддӣ аст", - гуфт Шолтс. Рӯзи сешанбе ӯ дар як нишасти хабарӣ дар Маскав аз Владимир Путин тавзеҳот гирифт.
"Онҳо мегӯянд, ки фардо нахоҳад шуд. Ва кай? Пас аз фардо? Ва ин барои мо аз нуқтаи назари таърихӣ чиро тағйир медиҳад? Мутлақо ҳеҷ чиз. Мо мешунавем, ки Украина имрӯз барои пайвастан ба НАТО омода нест. Мо инро хоҳем фаҳмид. Ва он вақт онро ба узвият қабул мекунанд, ки ба ин тайёр шавад? Аммо шояд барои мо хеле дер шуда бошад. Бинобар ин мо мехохем,ки ин масъаларо ҳозир, дар ояндаи наздик, дар рафти гуфтушунид бо воситаҳои осоишта хал кунем”, - гуфт президенти Русия.
Радду бадали шадид
Садри аъзам, ки рӯзҳои ахир ҳам дар Вашингтон ва ҳам дар Киев буд, бо Путин беш аз се соат гуфтугӯ кард. Ҳар ду ба гуфтугӯҳо баҳои баланд дода, фазои корӣ ва доираи васеи мавзуъҳоро зикр карданд.
Шолтс такрор кард, ки Ғарб аз тамаркузи нерӯҳои Русия дар наздикии марзҳои Украина хеле нигарон аст, аммо имкони дипломатияро тамомшуда намедонад: “Ҳоло сухан бояд дар роҳи ҳалли мусолиматомези ин буҳрон ба таври қатъӣ ва далерона талош кард. " Вай бозгашти як қисми ҷузъу томҳоро ба ҷойҳои истиқрори доимии худ "аломати хуб" номид.
Ҷанг дар Аврупоро тасаввур кардан ғайриимкон аст, боварӣ дорад садри аъзами Олмон. Аммо Путин бо ёдоварӣ аз бомбаборони НАТО ба Югославия эътироз кард. Шолтс чавоб дод, ки хавфи генотсид вуҷуд дорад ва Эътилофи Атлантикаи Шимолӣ мебоист инро пешгирӣ мекард. Раисҷумҳури Русия таъкид кард, ки Маскав низ ҳодисаҳои дар Донбасс рухдодаро наслкушӣ медонад. Калимаи "наслкушӣ" хеле сахт аст, гуфт садри аъзам. Ва илова кард: "Ин нодуруст аст".
Мавзуи Донбасс муаллақ буд. Субҳ вакилони Думаи давлатӣ пас аз овоздиҳии рейтингӣ тасмим гирифтанд, ки фавран бо масъалаи эътирофи ҷумҳуриҳои мардумии худхондаи Донетск ва Луҳанск ба раисиҷумҳур муроҷиат кунанд. Чунин тавсеаи вокеаҳо, ба акидаи Шолтс, "фалокати сиёсӣ" хоҳад, зеро он ба раванди Минск халал мерасонад.
Аммо дар Русия аксарияти сокинони Донбасс инро пуштибонӣ мекунанд ва вакилон ҳам онро эҳсос мекунанд, гуфт Путин. Ва Парижу Берлин бояд ба Киев таъсир расонанд, то Украина уҳдадориҳои ҳафт сол пеш гирифтаашро иҷро кунад.
Онҳо дар бораи тадбирхои минбаъдаи Маскав дар вазъияти ҳозира пурсон шуданд. "Мувофиқи нақша, он аз чӣ иборат хоҳад буд? Кӣ ҷавоб дода метавонад, ки он чӣ гуна инкишоф меёбад? Ҳанӯз ҳеҷ кас, ин на танҳо аз мо вобаста аст", - шарҳ дод президенти Русия.
Қарзи нав ба ҷойи узвият
Наталя Еремина, доктори илмҳои сиёсатшиносӣ, профессори Донишгоҳи Санкт-Петербург мегӯяд:
"Дохил шудани Украина ба НАТО аз аввал имконнопазир буд. Барои паймон ин як василаи таъсиррасонӣ ба Русия, кӯшиши маҳдуд кардани фаъолияти Маскав аст. Дар мавриди пайвастан ба Иттиҳодияи Аврупо низ ҳамин чиз аст. Ҳич гуна ҳамроҳшавӣ вуҷуд надорад. Ва чаро Украина дар ин сохтор қарор бигирад? Киев аллакай ҳама кори заруриро анҷом медиҳад. Аммо шумо метавонед интизориҳо ва умедҳоро идора кунед".
Пажуҳишгари Маркази омӯзиши олмонии Пажуҳишгоҳи Аврупои Фарҳангистони улуми Русия Александр Камкин сафари Шолтсро аз сафари ахири Эммануэл Макрон пурсамартар медонад. "Русия ва Олмонро ҳамкориҳои иқтисодӣ ба ҳам мепайвандад, ба ҷуз ин Маскав ва Берлин дар ҷараёни музокира нуқтаҳои бештари тамос доранд. Макрон пеш аз ҳама ба маъракаи интихоботии худ ғамхорӣ мекард. Шолтс ба ин ниёз надорад", - қайд кард коршинос.
Аммо дар ҳоле ки натиҷаи аслии сафари кӯтоҳи садри аъзами Олмон ваъдаи кумаки молӣ ба Киев аст, Берлин то ҳол қасди интиқоли силоҳро надорад. Иёлоти Муттаҳида як миллиард доллар кафолати қарз, Канада ба таври иловагӣ 390 миллион доллар пешниҳод кард. Бо дарназардошти суръате, ки сармоягузорон Украинаро ба далели ташдиди вазъият тарк мекунанд, дар он ҷо пул бештар аз силоҳ лозим аст.