Коршиноси низомӣ гуфт, Афғонистонро дар ҳоли шикасти Панҷшер чӣ интизор аст

ДУШАНБЕ, 7 сен — Sputnik. Сухангӯи Толибон * Забеҳуллоҳ Муҷоҳид рӯзи 6 сентябр гуфт, ки ягона минтақаи Афғонистон, ки барои таҳти назорати Толибон* надаромадан муқовимат кард, Панҷшер буд, ки шикаст хӯрд. Муқовиматгарон таҳти сарварии Аҳмад Масъуд, ки худро Ҷабҳаи муқовимати миллии Афғонистон меноманд, мегӯянд, ҷанг идома дорад.

Дар дараи Панҷшер воқеан чӣ рух дода истодааст? Ба кадом сарчашмаҳо метавон бовар кард? Вазъи низомӣ дар ин дара дар ояндаи наздик чӣ гуна рушд хоҳад кард ва он ба кишварҳои Осиёи Марказӣ ва Аврупо чӣ гуна таҳдид мекунад? Дар ин бора коршиноси низомӣ Алексей Леонков дар мусоҳиба бо шабакаи YouTube -и "Sputnik бо забони русӣ" гуфт.

Муҷоҳид ва Масъуд чизҳои комилан муқобилро баён мекунанд, ки то ҳол тасдиқ ё инкор кардан ғайриимкон аст. Ба гуфтаи Алексей Леонков, ҳоло ҳеҷ як тараф эътироф намекунад, ки назоратро аз даст додааст.

"Дар ҳама гуна муноқиша эътимоднокии иттилоот бояд ба даҳ тақсим карда шавад, мегӯяд ӯ дар суҳбат бо Sputnik. Тарафҳо талафоти худро кам ва талафоти душманро аз будаш зиёд нишон медиҳанд ё эълом мекунанд, ки онҳо воқеан як қаламрави мушаххасро назорат мекунанд. Аз 3 сентябр мо маълумот гирифтем, ки Панҷшер суқут кард, пас он рад карда шуд. Сипас мегӯянд, ки Аҳмад Масъуд фирор кард, аммо ин ба ҳақиқат рост намеояд".

Дар асл, забти дараи Панҷшер аз сабаби мавқеи ҷуғрофии он осон нест, гуфт Леонков.

"Дараҳои зиёде мавҷуданд, ки аз онҳо шумо беохир муборизаи мусаллаҳона бурда метавонед, ба шарте ки лавозимоти ҷангӣ ва қувваи кофӣ дошта бошед" - шарҳ медиҳад коршинос.

Алексей Леонков хотиррасон мекунад, ки Толибон* бори дуввум талош доранд дараи Панҷерро ишғол кунанд ва ин далел метавонад ҷангҷӯёни созмонро барангезад, зеро онҳо мехоҳанд интиқом гиранд.

"Ин иқдом барои Толибон муҳим ва рамзӣ аст, зеро Панҷшер парчами саркашӣ аст", - мегӯяд ӯ ва меафзояд, ки ҷомеаи ҷаҳонӣ рӯйдодҳоро хомӯш мушоҳида мекунад, аммо ба онҳо дахолат намекунад.

"Толибон* як созмони террористӣ боқӣ мемонад, расман ҳеҷ кас муносибати худро ба он тағир надодааст - на СММ, на кишварҳои ғарбӣ ва на Русия", - мегӯяд Леонков.

Илова бар ин, сарфи назар аз он, ки Толибон* авф эълон карданд, интиқом алайҳи рақибон идома дорад - баъзе наворҳо ба шабакаҳо дар ин маврид ворид мешаванд. Маълум мешавад, ки амали Толибон* бо суханони онҳо мухолиф аст ва кишварҳои ҳаммарз бо Афғонистон мавқеи эҳтиёткорона доранд.

Дурнамои Афғонистон бо он далел мушкилтар мешавад, ки дар кишвар иқтисоди қавӣ вуҷуд надорад, таъкид мекунад Алексей Леонков. "Ҳатто агар Толибон* Панҷшерро муҳосира кунанд, сокинони маҳаллӣ тӯли асрҳо дар он ҷо метавонанд зиндагӣ кунанд, онҳо чизе барои хӯрдан пайдо мекунанд, ки чӣ тавр зинда монанд. Танҳо барои онҳое душвор хоҳад буд, ки вижагиҳои водиро надониста вориди он мешаванд. Норасоии ғизо ба онҳо мушкилот хоҳанд дошт”, - гуфт ӯ.

Бо вуҷуди ин, мушкилоти озуқаворӣ хатари як мушкилоти маъмулии афғон шудааст, мегӯяд Леонков.

"Вақте ки амрикоиҳо рафтанд, онҳо ҳама ҳисобҳои молиявии ҳукумати Ғаниро масдуд карданд. Онҳо барои Толибон* дастрас нестанд. Кишвар аз воридоти ғизо, силоҳ ва сӯзишворӣ ва равғанҳои молиданӣ зиндагӣ мекард. Яъне мошинҳое, ки Толибон* истифода мекунанд, қатъ мешаванд. Ва кӣ ба онҳо маҳсулоти нафтӣ меорад? Ман дар бораи маҳсулоти оддӣ намегӯям", - қайд мекунад коршинос.

Леонков суол мегузорад, ки бо назардошти он, ки воситаҳои даромади Толибон* бо хуруҷшавии ИМА аз Афғонистон аз байн рафт, ин кишвар чӣ тавр 37 миллион нафарро мехӯронад? "Бо шарофати транзит тавассути қаламрави худ, Толибон* аз амрикоиҳо дар як сол то 2 миллиард доллар пул мегирифтанд ва ҳоло ин манбаъҳо аз байн рафтанд".

Ягона роҳе, ки барои Толибон* дар ояндаи наздик боқӣ мемонад, фурӯши аслиҳаи вазнини артиши ИМА дар кишвар аст. Аммо, он гоҳ Толибон* як амалиёти логистикӣ хоҳанд дошт, зеро интиқоли як танк, масалан, ба Яман ё Либия хароҷотро талаб мекунад.

Аммо Толибон* ба эҳтимоли зиёд ПЗРК (системаҳои мушакии зидди ҳавопаймоҳо)- нахоҳанд фурӯхт, зеро ин силоҳ барои ҷомеаи ҷаҳонӣ хатари бузургтарин дорад, ба гуфтаи Алексей Леонков.

"Ин метавонад як дастаке бошад, ки бо он Толибон* ҳамаро шантаж кунад", - мегӯяд коршиноси низомӣ. Оё шумо намехоҳед музокира кунед? Пас бо ПЗРК шинос шавед. Вай метавонад ҳатто дар Аврупои шукуфон, дар ҷое дар наздикии фурудгоҳи мусофиркаш қарор гирад. Чӣ мешавад, агар террорист ба ҳавопаймои муқаррарӣ мушак партоб кунад?

Шояд ба ҳамин хотир аст, ки Аврупо ва Амрико аз Афғонистон дур шуда, ҳамаи сафиронро аз он кишвар хориҷ карданд. Дар мавриди давлатҳои ҳаммарз бо Афғонистон, онҳо намефаҳманд, ки ҳамкории эҳтимолӣ бо Толибон* ба онҳо чӣ медиҳад.

"Толибон* ба кишвар чӣ дода метавонанд? - суол мегузорад Леонков. Дар он ҷо истеҳсолоти саноатӣ вуҷуд надорад. Амонатҳо ҳастанд, аммо онҳо он қадар хурданд, ки таваҷҷӯҳ надоранд. Ва ё бо кӣ ҳамкорӣ кард? Агар Толибон* қудратдорӣ карда натавонад? Нохудогоҳ Ал-Қоида биёяд? Мо ҳама аз таҷрибаи Сурия медонем, ки бо террористон наметавон суҳбат кунед.

Алексей Леонков гуфт, даъвои Толибон* дар бораи таъсиси ҳукумати фарогир баҳсбарангез аст, зеро онҳо на як барномаи иқтисодӣ, низоми сиёсӣ надоранд ва танҳо шиорҳо доранд, Ба гуфтаи ӯ агар сухан дар бораи ҳукумати фарогир меравад, он бояд намояндагони ҳамаи қавмҳои муқими Афғонистонро дар бар гирад.

Ба гуфтаи Леонков, ба ҳукумати фарогир бояд намояндагони паштунҳо, ҳазориҳо, тоҷикон, ӯзбекҳо, инчунин намояндагони ҷомеаҳои маҳаллии турк дохил шаванд.

"Аммо дар бораи даъвати онҳо чизе шунида намешавад. Маълум мешавад, ки Толибон* қудратро дар кишвар мустақилона ба даст гирифтаанд ва онҳо бо салоҳдиди худ ҳукумат ташкил мекунанд. Он гоҳ онҳо манфиатҳои боқимондаи сокинони Афғонистонро ба назар намегиранд, ки ин маънои онро дорад, ки ҳукумати фарогир нест, балки режим аст",- мегӯяд Леонков.

Ҷомеаи байналмилалӣ ҳатто бо вуҷуди суханронии Толибон* дар СММ ба ин гуруҳ эътимод надорад, зеро шумораи одамоне, ки мехоҳанд кишварро тарк кунанд, меафзояд, гуфт Леонков.

"Тибқи ҳисобҳои СММ, ҳоло 500 000 нафар омодаанд гурезанд", - гуфт коршиноси низомӣ.

Мусоҳибаи пурраи Алесей Леонковро дар канали "Sputnik бо забони русӣ" дар YouTube тамошо кунед.

* Ташкилоти террористӣ, ки фаъолияташ дар қаламрави Русия, Тоҷикистон ва як қатор кишварҳои дигар мамнӯъ аст.