ДУШАНБЕ, 8 июн - Sputnik. Сергей Савчук. Дар рӯзҳои охир Владимир Зеленский бо мақсади тамос гирифтан бо Байден таҳқири зиёди оммавиро таҳаммул кард, то қабл аз мулоқоти Раисиҷумҳури Русия бо роҳбари Қасри сафед ин имкониятро ба даст орад.
Аммо бо дарназардошти шарҳҳо аз ҷониби Амрико ҷонибҳо аз изҳороти расмии дастгирии соҳибихтиёрӣ ва тамомияти арзии Украина берун нарафтанд. Аён аст, ки дар мавзӯи муҳимтарин ва дардноктарин барои Киев тағйироте ба амал наомадааст.
Зимнан, Украина натавонист пеши роҳи сохтмони "Маҷрои шимолӣ - 2" - ро бигирад, ҳарчанд борҳо кғшиш кард, ки роҳбарони Аврупоро ба муқобили ин сохтмон хезонад. Ба боварииЗеленский, анҷоми сохтмони ин тарҳ Украинаро аз миллиард доллар маҳрум мекунад.
Биёед бифаҳмем, ки воқеият чӣ аст ва найранги сиёсӣ чист.
Бояд гуфт, ки УГТС аз табаддулоти давлатӣ дар соли 2014 ва ҳамаи рӯйдодҳои минбаъда мунтазам аҳамият ва арзиши худро гум кардааст. Гузашта аз ин, ҳукумати нав дидаву дониста ба куштори яке аз охирин манбаъҳои воридоти асъори хориҷӣ ба буҷа даст зад. Тибқи созишномае, ки Газпром ва Нафтогаз дар охири моҳи декабри соли 2019 баста буданд, Русия мебоист соли гузашта то 65 миллиард метри мукааб ва аз 2021 то 2024 - 40 миллиард газ мекашид. Он замон Украина ғалабаро бо шӯру ғавғо ҷашн мегирифт, зеро тавонист дар шартнома шарти ҳатмии "пардохт ё зеркашӣ" -ро муқаррар кунад. Аз ин бармеояд, ки Газпром ӯҳдадор мешавад, ки транзити пурраи онро пардохт кунад, ҳатто агар ҷисман камтар насб карда шавад. Ва ҳамин тавр ҳам шуд.
Дар соли 2020 тавассути қаламрави Украина танҳо 55,8 миллиард метри мукааб газ интиқол дода шуд. Ин як анти-рекорди мутлақ дар 30 соли охир аст. Барои муқоиса: соли 2009, 120 миллиард метри мукааб сӯзишвории кабуд аз тариқи Украина ба Иттиҳоди Аврупо гузашт. Яъне иқтидори лоиҳавӣ 140 миллиард мебошад, айни замон аз се ду ҳиссаи иқтидорҳои лӯла ва компрессор бекор истодаанд.
Ва инак, мо ба қисми дуюм мегузарем.
Дар соли 2014 раҳбари ширкати Нафтогаз Андрей Коболев арзиши УГТС -ро 25-35 миллиард доллар ҳисоб карда буд. Пас Киев ба ҳар сурат ширкатҳои профили аврупоиро ташвиқ кард, ки ба саҳмия ворид шаванд ва саҳмияҳоро харидорӣ кунанд. Аммо мақомоти Киев дар ин ҷо ҳам ҳамаро фиреб дод. Бозигарони аврупоӣ, усулан, омода буданд, ки УГТС - ро харидорӣ кунанд ва масъалаи эътимоднокии транзити гази Русияро ба таври доимӣ бартараф кунанд, аммо Киев аз фурӯши саҳмияҳои назоратӣ даст кашид ва ин пешниҳодро то 49 фоиз маҳдуд кард. Дар натиҷа, ҳамаи тендерҳо бинобар тамоман набудани харидорон ноком шуданд.
Вақт гузашт ва он бар зидди УГТС кор кард. Дар соли 2018 худи ҳамон Коболев арзиши системаи интиқоли гази миллиро 14 миллиард доллар муайян кард. Ва дар соли 2019, вақте ки масъалаи тамдиди транзит як нуқтаи муҳим буд, хароҷоти операторе, ки дар натиҷаи тақсимшавии ширкати асосӣ ба вуҷуд омадааст ва танҳо барои транзит масъул аст, ҳамагӣ 1,45 миллиардро ташкил дод. Киев махсус ширкати машваратии бритониёии Ernst and Young - ро барои санҷиш ва арзёбӣ даъват кардааст.
Набояд фикр кард, ки Киев вазъи кунунӣ ва дурнамои ояндаро намефаҳмад. Аслан дар рӯзи эълони Владимир Путин дар бораи ба итмом расонидани хатти якуми лӯлаи газ, президенти Украина ба рӯзноманигори Axios мусоҳиба дод. Дар мусоҳиба Зеленский шикоят кард, ки Иёлоти Муттаҳида аз фишорҳои таҳримшуда ба Маскав даст кашида, ҳамчунин УГТС - ро маблағгузорӣ намекунад, ки ин ҳамчун таҳдид мустақиман ба амният ва манфиатҳои Украина аст.
Гузашта аз ин, Зеленский дарки чуқурии пурраи чоҳеро, ки ӯ ва пешгузаштаи ӯ дидаву дониста барои Украина чинда буданд дарк карда, амалан талаб кард, ки НАТО фавран Украинаро ба сохтори худ қабул кунад. Аммо ин навбат ҳам Аврупо Украинаро "партофт".
Мо наметавонем ошкоро гӯем.
Равобити Маскав ва Киев пас аз рӯйдодҳои ахири Майдон, ки аз ҷониби Иёлоти Муттаҳида илҳомбахш ва маблағгузорӣ шудааст, ба шиддат бад шуд. Дар бесарусомонии баъдӣ, расонаҳои ИМА тахмин мезананд, ки демократҳоидар сари қудрат буда тавассути Украина дасти кам 6 миллиард долларро бу лой намуданд. Ҳамзамон, дар он ҷо писари президенти ояндаи Амрико Ҳантер Байден пайдо мешавад.. Якҷоя бо Байдени хурдӣ як нерӯи ҳамлаи таъсирбахши ҳама гуна мушовирон ба Украина меоянд, ки амалан дар ҳама сатҳҳои ҳукумати Украина ворид мешаванд. Мутахассисони амрикоӣ ба бахши энергетика ва транзити газ ба Аврупо диққати махсус медиҳанд.
Бояд ёдовар шуд, ки дар маросими савгандёдкунии Владимир Зеленский, Иёлоти Муттаҳидаро вазири вақти энергетика Рик Перри намояндагӣ мекард. Имрӯзҳо Иёлоти Муттаҳида президенти нави демократ дорад ва сенарияи барои Украина ҳафт сол қабл навишташуда дар пеши назари мо амалӣ шуда истодааст.
Амрикоиҳо то ҳол ба ГТС-и Украина таваҷҷӯҳ доранд. Бо сабаби оддӣ, ки ҳангоми ба кор даровардани "Маҷрои шимолӣ - 2" транзити Украина аҳамияти худро гум намекунад. Тибқи эъломияи расмии Голландия, истеҳсоли гази табиӣ дар дохили ҳавзаи Гронинген ҳанӯз аввали тобистони оянда комилан қатъ хоҳад шуд, яъне Аврупо дар як зарба 25 миллиард метри мукааб газро аз даст медиҳад, ки ин интиқолро аз шимоли Ҳолланд таъмин мекунад. Чунин ҳаҷми бузургро танҳо ба як шарт иваз кардан мумкин аст - нигоҳдорӣ ва афзоиши интиқоли газ аз Русия, аз ҷумла транзити Украина.
Киев, ки аз Вашингтон мутаассир шуда буд, ба операторони аврупоӣ иҷозат надод, ки ба лӯлаи он дастрасӣ пайдо кунанд ва инчунин ба таври боварибахш нотавонии худро дар гуфтушунид дар ҳама чизҳое, ки ба Русия дахл доранд, исбот кард.
Нархи гази табиӣ дар марказҳои аврупоӣ тақрибан сесад доллар барои ҳазор метри мукааб устувор аст. Ин як рекорд нест, аммо хеле ва хеле зиёд аст. Ҳеҷ кас наметавонад пешгӯӣ кунад, ки нархи гази табиӣ то 15 октябр, ки мавсими гармидиҳӣ дар Аврупо оғоз мешавад, чӣ хоҳад буд, аммо коршиносон шубҳа надоранд, ки он дар соли пас аз пандемия барқарор шудани иқтисоди ҷаҳонӣ хеле баланд хоҳад буд. Ҳоло биёед танҳо як занҷири рӯйдодҳоро созем.
Табаддулот дар Киев, иштироки вазири энергетика дар маросими савгандёдкунии президенти Украина, мушовирони амрикоӣ дар ҳама сатҳҳо, пешгирии бозигарони аврупоӣ аз транзити Украина, беқурбшавии тадриҷии УГТС, даст кашидани Ҷо Байден аз ҷорӣ кардани таҳримоти нав алайҳи "Маҷрои шимолӣ - 2", ки Русия онро босуръат ба анҷом мерасонад, гарчанде ки пеш аз он лоиҳа қариб ба хок супурда шуда буд.
16 июн дар Женева мулоқоти президентҳои Русия ва Амрико баргузор мешавад. Шубҳае нест, ки он ба мавзӯи Украина ва интиқоли газ ба Аврупо дахл хоҳад кард. Фарз мекунем, ки қатъи таҳримҳои Байден эҳтимолан даъват ба муколама аст.
Агар Иёлоти Муттаҳида Украинаро аз нақшаи транзит хориҷ кунад ва интиқолро мустақиман назорат кунад, пас ба ин васила Вашингтон натанҳо мустақиман метавонад ба сиёсати Иттиҳоди Аврупо таъсир расонад, балки пули хеле хуб низ ба даст хоҳад овард.
Ин, албатта, танҳо як тахмин аст, аммо чунин нақша барои ҳама комилан муфид аст. Русия, ки дар назди он монеаҳои вуруди хашмгин ба бозори Аврупо бартараф карда мешаванд. Иттиҳоди Аврупо, ки дар пасманзари баста шудани Гронинген, шадидан бояд корхонаҳо ва дегхонаҳои худро бо сӯзишворӣ таъмин кунад.
Дар татбиқи ин стратегия, Украина ягона ҷониби мағлуб хоҳад шуд. Аммо, ин интихоби таърихии бошууронаи ӯ буд.