ДУШАНБЕ, 19 май – Sputnik, Ксения Мелникова. Вузарои корҳои хориҷӣ бояд муайян кунанд, ки манфиатҳои Русия ва Амрико дар куҷо мувофиқанд. Бо назардошти даъвоҳои фаровонии тарафайн, ин кори осон нест. Аммо, чанд бахшҳое ҳаст, ки дар онҳо Маскав ва Вашингтон метавонанд ҳамкорӣ кунанд.
Баъд аз 35 сол
"Ҳама чизе, ки ба суботи стратегӣ таъсир мерасонанд - силоҳи ҳастаӣ ва ғайриҳастаӣ, силоҳи ҳамла ва мудофиавӣ - бояд дар пушти мизи гуфтушунид баррасӣ шавад. Сергей Лавров, вазири корҳои хориҷии Русия чанд рӯз пеш аз мулоқот бо котиби давлатии Амрико Энтони Блинкен гуфт, амрикоиҳо муносибати моро медонанд".
Вазири корҳои хориҷии Русия ба "гуфтугӯи касбӣ" бо ҳамтои амрикоияш умед мебандад, ки ӯ метавонад "иқдомҳои мушаххаси Амрико дар робита бо Русия ва оид ба мавқеи худ дар бораи мушкилоти байналмилалие, ки хоҳу нохоҳ ба манфиатҳои Русия таъсир мерасонанд" рӯшан кунад.
Ба гуфтаи Лавров, ӯ бо вазири хориҷаи Амрико он масоили байналмилалиро баррасӣ хоҳад кард, ки манфиатҳои ду кишвар ба он мувофиқанд ва ду тараф тавонанд дар асоси баробарӣ ва эҳтироми тарафайн тавозуни манфиатҳоро пайдо намоянд.
Лавров барои аввалин бор аст, ки бо Блинкен рӯзи 19 май - дар ҷаласаи Шӯрои Арктика, ки дар пойтахти Исландия баргузор мешавад, дидору гуфтугӯ хоҳад кард. Истисно нест, ки дипломатҳо як ба як сӯҳбат кунанд. Рейкявик ҷои нисбатан рамзӣ аст: дар ин ҷо 35 сол пеш роҳбарони Иттиҳоди Шӯравӣ ва Амрико Михаил Горбачёв ва Роналд Рейган мулоқот карда буданд.
Сӯҳбат мушкил хоҳад буд. Вашингтон ва Маскав аз болои якдигар шикоятҳои доранд. Муносибат дар ҳоле ба поинтарин нуқта расид, ки Ҷозеф Байден, ки тоза ба Кохи Сафед кӯчид, ба саволи рӯзноманигорон посух дод ва гуфт, ки Владимир Путинро "қотил" мешуморад. Маскав Анатолий Антонов, сафирашро дар Амрико барои машварат ба Русия бозхонд. Ва гумон аст, ки ӯ ба зудӣ ба Вашингтон баргардад.
Русия сиёсати амрикоиҳоро "бунбаста ва ҳатто аблаҳона" медонад. Вазорати хориҷаи Амрико ба Русия посух дод, даҳ дипломати ин кишварро ихроҷ кард. "Суол дар он аст, ки оё Маскав минбаъд низ рафтори бемасъулиятона ва зуровариашро идома хоҳад дод ё на. Агар роҳи бемасъулиятона ва зуроварӣ интихоб шавад, пас президент (ИМА) ошкоро гуфт, ки ин иқдом оқибатҳо дорад", - гуфт Блинкен.
Кохи Сафед аз вазъ дар марзи Русия ва Украина нигаронӣ кард. "Нерӯҳои Русия дар он ҷо бештар аз ҳар вақт дар ҷамъ оварда шуданд, гуфт вазири хориҷаи Амрико дар моҳи апрел дар мусоҳиба бо NBC.
Тақрибан дар айни замон, Вашингтон барои Маскав таҳримҳои нав ҷорӣ кард. Хариди вомбаргҳо аз Бонки марказии Русия, Вазорати молия ва Фонди миллии сарват ба сармоягузорони амрикоӣ манъ карда шуд. Таҳримҳо шаш ширкати технологиро, ки гӯё "барномаи киберии хадамоти махсуси Русияро дастгирӣ мекунанд" ва як қатор дигар ташкилотҳо ва шаҳрвандонро "барои дахолат дар интихобот" мавриди ҳадаф қарор доданд.
Яке аз созишномаҳои охирине, ки ҷонибҳоро муттаҳид мекард - Аҳдномаи дар бораи фазои озод низ аз байн рафт. Амрико ҳанӯз моҳи ноябр аз ин созишнома баромад, Русия ҳам ба ин таҳримҳо посух дод.
Умедворӣ ба дидор
То ҳол умеди ҳамкорӣ вуҷуд дорад. Дар арафаи мулоқоти Путин ва Байден, ки бо пешниҳоди ҷониби Амрико бояд баргузор шавад, умедҳо бештар шуданд. Эҳтимол меравад, ки ин ҳамоиш дар яке аз пойтахтҳои кишварҳои аврупоӣ дар нимаи моҳи июн ташкил карда шавад, гарчанде ки на сана ва на макон ҳанӯз муайян нашудааст.
"Суол дар ин аст, ки чӣ гуна бояд чунин дидор дуруст омода карда шавад, зеро маълум аст, ки дидор дар сатҳи олӣ – ин муҳимтарин рӯйдоди сиёсӣ ва дипломатӣ дар равобити ду кишвар аст", - гуфт муовини вазири корҳои хориҷии Русия Сергей Рябков.
"Хусусан ба монанди Русия ва Амрико, ки барои ҳифзи сулҳ ва амнияти байналмилалӣ масъулияти ҷаҳонӣ доранд ва мутаассифона, ин ду кишвар бо мушкилоти азиме рӯ ба рӯ шудаанд, ки дер боз ҳалли худро наёфтанд".
Дар миёнаи моҳи май дар равобити ду кишвар боз як доғи сиёҳе пайдо шуд: ҳамлаи ҳакерҳо ба лулаи Colonial Pipeline, ки тақрибан тамоми соҳили шарқии Амрикоро бидуни сӯзишворӣ монд. "То ҳол, аз хадамоти ҷосусии мо ҳеҷ далеле дар бораи иштироки Маскав нагирифтаем, гарчанде ки далелҳо мавҷуданд, ки ин барномаи хакерӣ, аз Русия роҳандозӣ шудааст", - гуфт Байден ва илова кард, ки вай ин масъаларо дар мулоқот бо Путин баррасӣ хоҳад кард.
Ин дафъа суханони мақомдорони амрикоӣ тағйир ёфт, гуфт коршиноси масоили сиёсӣ Андрей Кортунов дар мусоҳиба бо РИА Новости.
"Чунин изҳороти нарм метавонад як навъ пешниҳоди ҳамкорӣ бошад. Иёлоти Муттаҳида ошкоро мегӯяд, ки хакерҳо барои ҳарду кишвар хатарноканд. Аммо мушкил дар низомҳои гуногуни сиёсист. Дахолат дар Маскав ва Вашингтон ба тарзи гуногун фаҳмида мешавад", - мегӯяд коршинос.
Ҳанӯз дар соли 2013, руасои ҷумҳур Владимир Путин ва Барак Обама дар бораи ҳамкорӣ дар соҳаи технологияҳои иттилоотӣ ва коммуникатсионӣ ба мувофиқа расида буданд.
Маскав ва Вашингтон механизмҳои дуҷонибаи табодули иттилоотро омода кардаанд. Ва дар нахустин мулоқоти Путин ва Доналд Трамп дар ҳошияи Гурӯҳи 20 дар Гамбург, раҳбари Амрико пешниҳод кард, ки як гурӯҳи коршиносони дуҷониба барои таҳлили мушкилоти амнияти киберӣ таъсис дода шавад.
Мутаассифона, вақте ки ӯ ба Вашингтон баргашт, ӯ фикри худро иваз кард. Он гоҳ ҳамкорӣ комилан қатъ шуд. Азсаргирии мубодилаи иттилоот ғайриимкон буд.
Ҷанбаҳои гуфтугӯ
Маъмурияти нави Амрико кӯшиш мекунад, ки муносибатҳои худро бо Русия мувозинат кунад. Аз як тараф, ба интихобкунандагон азми ҷазо додани Маскавро лозим медонад, аз тарафи дигар, намехоҳанд муносибати ду кишвар комилан қатъ шавад.
"Мо бояд ҳамкориҳоро ба таври ҷиддӣ тавсеа диҳем, чун ҳамкории маҳдуд дар амният ва аслиҳа ба бунбаст овардааст. Бешубҳа мушкилоти ҷаҳоние ҳаст, ки метавонанд майдони ҳамкорӣ васеъ кунанд: ин бе шубҳа масоили пандемия, иқлим ва терроризми байналмилалӣ аст. Амнияти киберӣ низ бояд танзим карда шавад ва ду кишвари абарқудра якдигарро бояд ба нақзи қоидаҳои то ҳол вуҷуддошта муттаҳам накунанд. Ғайр аз ин, муноқишаҳои минтақавӣ ҳастанд”, - гуфт дар суҳбат бо РИА Новости Виктория Журавлева, коршиноси масоили сиёсӣ аз Русия.
Манфиатҳои Русия ва Иёлоти Муттаҳида, агар бо ҳам мувофиқат накунанд, дар ҳалли мушкилоти минтақавӣ метавонанд судманд бошанд, мегӯяд, Андрей Кортунов.
Вай интизор дорад, ки Лавров ва Блинкен дар бораи хуруҷи нерӯҳои Амрико аз Афғонистон, ки қарор аст дар моҳи сентябри соли ҷорӣ анҷом ёбад, сӯҳбат кунанд. "Иёлоти Муттаҳида бо пирӯзӣ намеравад. Амрикоиҳо мехоҳанд симои худро наҷот диҳанд ва метавонанд ба кумаки Русия дар ин замина умед банданд. Инчунин масъалаи Сурия вуҷуд дорад. Ҳадди аққал, пешгирии ҳодисаҳои эҳтимолӣ хеле муҳим аст.
Тамосҳо оид ба пешгирӣ аз ҷанги ҳастаӣ ва нигоҳ доштани суботи стратегӣ идома доранд, мегӯяд коршиноси дигари рус Иля Крамник.
"Ҳоло чанд масъалае ҳаст, ки Русия ва Иёлоти Муттаҳида метавонанд дар ҳалли он забони муштарак пайдо кунанд ва равобити муътадилро нигоҳ доранд, аммо ҳанӯз ҳам имкони баррасии созишномаи нав дар бораи кам кардани силоҳи стратегӣ имконпазир аст", - шарҳ дод коршинос.
Ғайр аз он, Русия барои ду соли оянда расман раиси Шӯрои Арктикӣ хоҳад шуд. Ва дар ин самт, муколама бо амрикоиҳо, идома доранд.