ДУШАНБЕ, 25 март - Sputnik, Галия Ибрагимова. Эътилофи Атлантикаи Шимолӣ таҳдидҳои асосии худро муайян кардааст: тавре ки интизор мерафт, инҳо Русия ва Чин мебошанд.
Вазирони корҳои хориҷии кишварҳои НАТО ба мувофиқа расиданд, ки тамоми кӯшишҳояшонро барои боз доштани ин давлатҳо равона мекунанд. Терроризми байналмилалӣ дар стратегияи нави "НАТО-2030" дигар таҳдиди асосӣ нест. РИА Новости муайян кард, ки блоки ҳарбӣ-сиёсии Ғарб дар солҳои наздик боз чӣ кор хоҳад кард.
Меҳмони дермонда
Нахустин сафари Энтони Блинкен ба Урупо дар нишасти вазирони корҳои хориҷии НАТО "намоиши арӯсони Брюссел" ном гирифт. Қабл аз он, ба сабаби пандемия, Котиби давлатии ИМА тавассути интернет иртибот дошт. Аммо мулоқоти шахсӣ, ба гуфтаи мақомоти урупоӣ, як санҷиши қудрати шарикӣ аст. Блинкен зид набуд: ӯ нақша дошт, ки зимистон ба пойтахти "коллективии Ғарб" ташриф оварад, аммо сафар мавқуф гузошта шуд.
Ба курсии котиби давлатӣ такя зада, ӯ фавран ба Ҷопон ва Кореяи Ҷанубӣ сафар кард. Иттифоқчиёни урупоӣ фаҳмиданд, ки дар раёсати Байден Осиё шарики афзалиятноки сиёсати хориҷии ИМА боқӣ хоҳад монд. Ва аммо онҳо умед доштанд, ки ин мақоми амрикоиро барвақтар бубинанд. Гузашта аз ин, маъмурияти нав баробари ворид шудан ба Кохи Сафед роҳи барқарор кардани алоқаҳои трансатлантикиро эълон кард. Аз тарафи дигар, Доналд Трамп пайваста барои муносибатҳои вайроншуда бо ИУ интиқод мешуд.
Дар Брюссел Котиби давлатӣ бо Дабири кулли НАТО Йенс Столтенберг сӯҳбат кард ва бо ҳампаймонҳо мулоқотҳои дуҷониба баргузор кард. Масъалаи асосии рӯзнома стратегияи Эътилофи Атлантикаи Шимолӣ то соли 2030 мебошад. Он дар охири соли 2020 таҳия шуда буд ва моҳи феврал сардорони шӯъбаҳои мудофиаи кишварҳои НАТО онро ислоҳ карданд. Акнун навбати вазирони корҳои хориҷӣ расид.
Агар онҳо бо ин санад мувофиқа кунанд, пас дар нишасти солонаи эътилоф сарони давлатҳо онро тасвиб ва ба иҷрои он шурӯъ хоҳанд кард.
Санаи ҳамоиш ҳанӯз муайян нашудааст, аммо онҳо интизор доранд, ки то охири баҳор мулоқот кунанд.
Санаи ҳамоиш ҳанӯз муайян нашудааст, аммо онҳо интизор доранд, ки то охири баҳор мулоқот кунанд.
Даҳсолаи нави НАТО
То ҳол стратегияи нав тасдиқ нашудааст ва НАТО - ро стратегияи кӯҳна ҳидоят мекунад. Он соли 2010 дар Лиссабон қабул шуда буд, аммо, ба гуфтаи аксарият, "он кӯҳна шудааст". Иттифоқчиён аз он норизоянд, ки санади ҳозира Маскавро шарики стратегии эътилоф меномад. Ҳақиқатҳои геополитикӣ, ки пас аз соли 2014 ба вуҷуд омадаанд, дар он ҷо низ инъикос намешаванд - ин ҷо НАТО "ба қаламрави Русия дохил шудани Қрим" -ро дар назар дорад.
Дар стратегияи "НАТО-2030" Русия дар аз таҳдидҳои асосии низомӣ номида шуд. Иттифоқчиён ният доранд, ки дар посух ба "афзоиши контингенти низомии Русия дар Қрим" ҳузури худро дар Баҳри Сиёҳ густариш диҳанд. Дар як нишаст дар Брюссел вазирони корҳои хориҷии паймон итминон доданд, ки дар солҳои охир иқтидори мудофиавии худро барои пешгирӣ аз таҳдидҳо аз шарқ афзоиш доданд.
"Барои боз доштани Русия, НАТО пурқудрати тақвияти мудофиаи дастаҷамъиро анҷом дод. Мо бояд дақиқ донем, ки мо ба амалҳои Маскав якҷоя посух мегӯем", - гуфт Столтенберг дар мулоқот бо вазирони корҳои хориҷӣ. Ҳамзамон, вай афзуд, ки паймон барои муколама бо Русия омода аст, аммо дар якҷоягӣ бо "маҳдудият ва дифоъ".
Вазирони корҳои хориҷӣ инчунин қайд карданд, ки стратегияи НАТО дар Лиссабон амалан дар бораи афзоиши иқтидори ҳарбии Пекин чизе намегӯяд. Воқеияти кунунӣ ин аст, ки "омили Чин таҳдиди мустақим ба ҳамбастагии трансатлантикист", таъкид карданд онҳо.
Дар стратегияи нав, ҶМЧ дар якҷоягӣ бо Русия, аз таҳдидҳои асосӣ ба амният дониста шудааст.
Блинкен эътироф кард, ки Чин ИМА-ро бештар аз Аврупо нигарон мекунад. "Вашингтон шариконро барои интихоби "мо ё онҳо" маҷбур намекунад. Давлатҳо метавонанд бо Пекин дар соҳаҳои мавриди таваҷҷӯҳ ҳамкорӣ кунанд", - гуфт Блинкен дар Брюссел.
Таҳдиди терроризми байналмилалӣ, ки дар стратегияи Лиссабон дар мадди аввал қарор гирифтааст, дар санади нав пас аз таҳдидҳои Русия ва Чин ҷой гирифтааст.
Кори анҷомшуда
Масъалаи Баҳри Сиёҳ дар стратегияи "НАТО-2030" на танҳо аз сабаби таҳдидҳои Русия инъикос ёфтааст. Эътилоф ба барқарор кардани робитаҳо бо шарики асосии худ дар минтақаи Баҳри Сиёҳ, Туркия равона умед дорад.
Котиби давлатӣ ба Брюссел омада, яке аввал бо ҳамтои турки худ мулоқот кард. Муҳокима аз мавзӯъҳои ҳассос оғоз ёфт. ИМА ва муттаҳидинаш дар Урупо аз хариди Анқара аз системаҳои мудофиаи зиддиҳавоии Русия S-400 норозӣ ҳастанд. Аз ин, Блинкен бо Мевлют Чавушоғлу сӯҳбатро оғоз кард.
"Котиби давлатӣ Туркияро даъват кард, ки системаҳои мудофиаи зиддиҳавоии Русия С-400-ро нигоҳ надоранд", - гуфт Нед Прайс, сухангӯи департаменти ИМА пас аз музокирот.
Човушоғлу хотиррасон кард, ки Анқара маҷмааҳои Русияро замоне харида буд, ки ба онҳо ниёз дошт. Ҳоло мақомоти Туркия инро бознигарӣ карданӣ нестанд.
"Мо бо Русия масъалаҳои печида дорем, мо зиддиятҳоеро, ки ба вуҷуд меоянд, гуфтушунид ва ҳал мекунем. Аммо созишномаи S-400 як созиши анҷомшуда аст", - хулоса кард Човушоглу.
Дӯстии тарҳрезишуда
Вазирони корҳои хориҷии кишварҳои НАТО инчунин масъалаи сохтмони лӯлаи "Маҷрои Шимолӣ 2" -ро баррасӣ карданд. Блинкен гуфт, ки амрикоиҳо ба анҷоми ин лоиҳа манфиатдор нестанд ва ба иштирокчиёни он таҳримҳои нав таҳдид карданд.
"Мо ҳама гуна фаъолиятҳо барои анҷом додан ё тасдиқ кардани лӯларо аз наздик назорат хоҳем кард. Агар ин ҳолат рӯй диҳад, мо тасмим хоҳем гирифт, ки чораҳои маҳдудкунандаро андешем", - гуфт Блинкен.
Аммо на ҳама шарикони урупоӣ бо ӯ розӣ буданд. Вазири корҳои хориҷии Олмон Ҳейко Маас хотиррасон кард, ки мақомоти Олмон ва тиҷорати Олмон ба анҷоми сохтмон умед доранд.
Иштирокчиёни ҷаласа мушкилотеро, ки муносибатҳои Трампро тира кард - арзиши мудофиаи дастаҷамъонаи НАТО-ро сарфи назар накарданд. Котиби давлатии ИМА инкор накард, ки маъмурияти кунунии ИМА инчунин интизор аст, ки шарикон саҳми худро дар кори умум зиёд мекунанд. Столтенберг итминон дод, ки кишварҳои ИУ бандҳои дахлдори буҷаро тадриҷан пур мекунанд. Аммо, онҳо дар ин масъала танҳо ба суханони ҳамдигар бовар карданд ва рӯи варақ чизе навишта нашуд.
Блинкен инчунин ба мавзӯи Афғонистон дахл кард. Вай ёдовар шуд, ки ҷонибҳои муқовимати Афғонистон нақшаи сулҳи бо миёнҷигарии маъмурияти Трамп ҳосилшударо нодида мегиранд. Аммо аъзои эътилоф ҳанӯз нақшаи нави амалро пешниҳод накардаанд. Ба мувофиқа расиданд, ки муҳокима дар саммити НАТО бо иштироки сарони давлатҳо идома дода шавад.
"Бо Байден дӯст шудан"
"Аъзои НАТО интизоранд, ки маъмурияти нави ИМА ба муттаҳидшавӣ мусоидат хоҳад кард ва мушкилоте, ки дар давраи Трамп пайдо шуданд, аз байн хоҳанд рафт. Аммо гумон аст, ки раҳбари нави Амрико мероси пешгузаштаи худро комилан тарк намекунад.
Вай эҳтимолан исрор хоҳад кард, ки ҳамаи аъзои паймон бояд ду фоизи ММД-ро ба соҳаи низомии блок бипардозад. "вай дар ин бора ишора кард", - гуфт директори генералии Шӯрои корҳои байналмилалии Русия Андрей Кортунов дар бораи натиҷаҳои мулоқот дар Брюссел.
Сиёсатшинос дурнамои эҳёи муколамаи НАТО бо Русияро намебинад. Вай бовар дорад, ки муносибатҳо танҳо шиддат мегиранд. Дар айни замон, ӯ тавзеҳ медиҳад: "бо назардошти иштироки Маскав дар доираи васеи мушкилоти байналмилалӣ, иттифоқ наметавонад муколамаро сарфи назар кунад - ҳадди аққал дар сатҳи низомӣ".
Кортунов мӯътақид аст, ки паймон дар заминаи Украина барномаи Баҳри Сиёҳро таблиғ мекунад.
"Сохтмони иншоотҳои нав дар Қримро, Киев ҳамчун як таҳдиди дигар ба амнияти трансатлантикӣ муаррифӣ мекунад. Мақомоти Украина исрор хоҳанд кард, ки ҷойгиркунии системаҳои низомии Русия дар Қрим мушкилотест, ки таваҷҷӯҳи бештарро талаб мекунад", - гуфт коршинос.
Масъалаи Қрим муҳим аст, аммо ҳадафи ягонаи таҳкими НАТО дар Баҳри Сиёҳ нест, бовар дорад Орхан Гафарлӣ, коршиноси Маркази омӯзиши сиёсии Анкара.
"Эътилоф бояд худро дар Баҳри Сиёҳ мустаҳкам кунад, то Туркияро баргардонад. Ҳоло НАТО ва Анқара дар бисёр масъалаҳо ихтилофи назар доранд. Аммо ҳарду ҷониб мефаҳманд, ки ҳамкорӣ зарур аст".
Гафарли чунин мешуморад, ки НАТО ба Туркия ва кишварҳои Иттиҳоди Урупо имкон медиҳад, ки ихтилофи тарафайнро ҳамвор кунанд. Ҳамзамон, он ба Анқара кӯмак мекунад, ки амалҳои Юнон, Кипр ё Фаронсаро, агар тобишҳои зиддитеррористӣ дошта бошанд, банданд.
Коршиносон бовар доранд, ки барои НАТО ҳоло аз ҳама муҳим муколама бо Байден аст. Ва ҳамоиши солона бо иштироки сарони давлатҳо аввалин озмоиш хоҳад буд.