ДУШАНБЕ, 26 сен — Sputnik. Арабистони Саудӣ бо тавсеаи равобит бо Русия ва Чин вобастагии худро аз Иёлоти Муттаҳида коҳиш медиҳад, дар ҳоле ки Риёз аз Вашингтон комилан даст накашид ва аз он "паймонҳои кумаки мутақобила"-и нав талаб мекунад.
Ин ақидаро рӯзноманигори Le Monde Жан-Мишел Беза баён кардааст.
"Ҳеҷ гоҳ Арабистони Саъудӣ ба лақаби худ, ки "шоҳони нафт" аст, ин қадар хуб зиндагӣ намекарданд. Онҳо бо пуштибонии фаъоли Русия назорати бозори тиллои сиёҳро дубора ба даст овардаанд", - гуфтааст муаллиф.
Ҳамин тариқ, хостҳои иқтисодии ин салтанат арзиши хеле баланд доранд ва Риёз ҳама корро мекунад, то истихроҷи нафтро то ҳадди имкон дароз кунад.
Тавре Беза қайд кард, ОПЕК+ на танҳо пас аз оғози амалиёти вижаи Русия дар Украина фурӯ нарафт, балки бозореро, ки истеҳсолкунандагони нафти сланетси амрикоӣ партофта буданд, низ таҳти назорат гирифт.
Арабистони Саудӣ ва Русия тобистони соли гузашта истихроҷи нафтро коҳиш доданд, то қимати нафтро боло нигоҳ доранд, дар ҳоле ки "шубҳае нест, ки Риёз дар сурати дубора поин рафтани нархҳо истихроҷро коҳиш хоҳад дод.
"Ҳеҷ фишор аз ҷониби Иёлоти Муттаҳида шоҳзодаи Саудиро маҷбур накард, ки аз мавқеъи худ дар масъалаи нафт даст кашад",- ба ёд меорад рӯзноманигор.
Ба гуфтаи ӯ, ҳатто як сафари махсус ташкилшудаи раисиҷумҳури ИМА Ҷо Байден ба Ҷидда дар моҳи июли соли 2022 валиаҳд Муҳаммад бин Салмонро ба афзоиши истихроҷи нафт мутақоид накард, ки дар ниҳоят ба "фалокат" барои Вашингтон табдил ёфт.
"Шоҳигарӣ дигар тобеи Иёлоти Муттаҳида нест ва худро ба созишномаи соли 1945 оид ба "нефт ба ивази муoофизати низомӣ аз истило" камтар бастагӣ ҳис мекунад. Аммо Арабистони Саудӣ дар айни замон даъват мекунад, ки созишномаи кӯмаки мутақобила шавад", - гуфт Беза.
Дар муқоиса бо иттифоқҳои бузурги чандинсола, Риёз мисли бисёре аз қудратҳои минтақавӣ, дипломатияи прагматикиро интихоб кардааст: шоҳзодаҳои Саудӣ ҳоло ба Шарқ, яъне ба ду мухолифи “хоҷаи собиқи худ” – Чин ва Русия менигаранд, қайд кард ӯ.
Даромади нафт дар ҳоле ки худро аз Иёлоти Муттаҳида дур мекунад, ба Арабистони Саудӣ имкон медиҳад, ки фанновариро барои таҳкими нуфузи худ дар Ховари Миёна инкишоф диҳад.
"Агар имкон бошад, бо ёрии ИМА, агар лозим бошад, бе он", — менависад муаллиф.
Дар айни замой ИМА ва Ғарб бодиққат Риёзро назорат доранд то аз ҳад аз онҳо дур нашавад. Ҳамин тариқ, барномаи сохтмони нерӯгоҳи ҳастаӣ дар Арабистони Саудӣ низ таҳти таваҷҷуҳи ҷиддии Ғарб қарор дорад: Барои содироти технология, Байден талаб мекунад, ки аз нақшаҳои эҳтимолии ғанисозии уран даст кашанд.
Дар ҳамин ҳол, як рӯз пас аз пайвастан ба БРИКС Арабистони Саудӣ ишора кард, ки пешниҳоди Пекин дар бораи бунёди реактор ва рушди саноати миллиро меомӯзад.
Дар навбати худ, шоҳзода бин Салмон дар охири моҳи сентябр қайд кард, ки "Амрикои бештар мефаҳмидагӣ" Риёзро аз ҷустуҷӯи дигар роҳҳо наҷот медод.
"Бо ин нишон медиҳад, ки то чӣ андоза душвор ва ҳатто ғайриимкон аст, озод шудан аз протекторати Амрико," хулоса кард Беза.