ДУШАНБЕ, 28 фев — Sputnik, Сергей Савчук. Рӯзҳои охир барои хушҳол будан, хондани нашрияҳои расонаҳои пешрафтаи ғарбӣ кифоя аст. Масалан, рӯзномаи "The Wall Street Journal" чанде пеш ба оташи русбадбинҳо бо дилу ҷон равғен рехт.
Ба навиштаи нашрия, пас аз ҷорӣ шудани чораҳои маҳдудкунандаи шадид аз ҷониби Иттиҳодияи Аврупо дар мавриди воридоти нафти хоми Русия ва маҳсулоти коркарди он, иқтисоди Русия на танҳо шикаст нахӯрд, балки комилан солим ва шукуфон аст.
Ба гуфтаи коршиносони ширкати байналмилалии таҳлилии Kpler, ки беш аз 20 бозори ҷаҳонии профилҳои гуногунро зери дурбин таҳлил мекунад, ширкатҳои нафтии Русия аз талоқи якҷонибаи Аврупо оромона наҷот ёфта, зуд ба муштариёни нав, яъне кишварҳои Африқои Шимолӣ гузаштанд.
Ёдовар мешавем, ки моҳи декабри соли гузашта Иттиҳодияи Аврупо бо фишори ИМА хариди нафти хоми Русияро мамнӯъ эълон карда буд ва моҳи феврали соли ҷорӣ дар баробари муқаррар кардани ҳадди ниҳоии нарх воридоти маҳсулоти нафтии тавлиди Русия низ манъ гардид.
Сиёсатмадорони зидди Русия бо шавқ мегуфтанд, ки иқтисоди Русия зарбаи ҷуброннопазир гирифт, аммо воқеият ислоҳоти турши худро кард.
Тибқи иттилои оҷонсии таҳлилии Bruegel, дар соли 2021 (маълумоти охирини нашршуда), Русия 540 млн тонна нафти хом тавлид кардааст, ки 13%-и тавлиди ҷаҳониро ташкил медиҳад.
280 млн тонна нафти хом дар дохили кишвар коркард карда шуд, аз ин 130 млн дар шакли бензин ва мазут ба хориҷи кишвар фурӯхта шудааст (11%-и бозор) ва 150 млн-и боқимонда барои таъмини эҳтиёҷоти дохилии кишвар равона шудааст.
Дар нақшаи куҳнаи содирот Иттиҳодияи Аврупо тақрибан 60%-и таъминоти нафту маҳсулоти нафтии Русияро аз худ кардааст. Ҳисоб кардани ҳаҷми умумӣ, бо донистани рақамҳои дар боло овардашуда, осон аст.
Агар тафсилоташро гӯем, танкерҳо ҳар моҳ ба бандарҳои ИА ба ҳисоби миёна 6,3 млн тонна ва ба воситаи қубурҳои нафтгузар 3,2 млн тонна меоварданд.
Дуюм харидори аслӣ Чин буд, ки воридоти он мутаносибан 4,1 ва 2,5 млн тоннаро ташкил додааст. Пас аз ҷорӣ шудани ҳадди ниҳоии нархҳо, манъи воридот ва суғуртаи киштиҳо, таҳлилгарони ғарбӣ (ва на танҳо) ба мувофиқа расиданд, ки фурӯшандагони рус ба ҷуз аз "резиш"-и нафт бо тахфифи бузург ба Чин, Ҳиндустон ва дигар кишварҳои осиёӣ чорае надоранд.
Масалан, маълум аст, ки Марокаш дар соли 2021 - 600 ҳазор бушка нафти Русияро ворид кардааст, дар ҳоле, ки танҳо дар моҳи январи соли 2023 ин рақам ба ду млн расидааст.
Kpler бовар дорад, ки то охири моҳи феврал марокашиҳо боз 1,2 млн бушка хоҳанд харид. Таҳлили бозор тамоюлҳои шабеҳро дар Алҷазоир ва Миср нишон медиҳад. Тунис, ки саноати кимиёи мутараққӣ дорад, навъҳои гуногуни полиэтилен, пластмасса ва пластмасса бар асоси нафт тавлид мекунад, дар моҳи январ 2,8 млн ва дар моҳи феврал 3,1 млн баррели дигар нафти тавлиди Русия харид.
Ногаҳон маълум шуд, ки Русия на танҳо флоти танкерии худро (ҳарчанд хурд бошад ҳам), балки киштиҳои нафтии кишварҳои дӯст низ дорад, ки аз бандарҳои Балтика ба соҳилҳои Африқои Шимолӣ назар ба Чин ва Сингапур хеле наздиктаранд.
Яъне, умеде, ки фурӯш ба Осиё китфи логистикиро ба таври қобили мулоҳиза дароз мекунад ва онро боз ҳам зиёновар мегардонад, ба ноумедии бузурги ҷомеаи хориҷӣ, ки як сол боз фурӯпошии Русияро бебарор интизор буд, ғарқ кард.
Зарур аст, ки аз Bloomberg-и амрикоӣ низ ба тасвири умумӣ илова карда шавад. Онҳо гузориш медиҳанд, ки мубориза бо нафти Русия тақрибан дар ҳама ҷабҳаҳо шикаст хӯрдааст ва дар ин на танҳо русҳо, балки шарикони кӯҳна низ гунаҳкоранд, ки ҳамарӯза ба вафодории ногузир ба Вашингтон қасам мехӯранд.
Рӯзноманигорони нашрия таҳқиқоти ҳамаҷониба анҷом дода, ба хулосае омаданд, ки нақшае дар фазои баҳр ва уқёнус сохта шудааст ва то ҳадди имкон кор мекунад, ки тибқи он нафти Русия бо дигар кардани ҳуҷҷатҳои нақлиётӣ аз як танкер ба танкери дигар мерезад.
Ду чунин "фабрика" шабонарӯзӣ дар соҳилҳои Юнон ва Амрикои Шимолӣ кор мекунанд ва ба шарофати ноустувории истисноии дасту коғаз, нафти Русия ба бозорҳои анъанавӣ дар ҷараёни васеъ рехта мешавад.
Мушкили дигар – даҳшатноктарин ва пинҳоншуда – он аст, ки Аврупо ба ҳама вайронкунандагони эмбарго хашмгинона ангушт мезанад, худаш воридоти нафту мазут ва бензини Русияро идома медиҳад.
Махсусан барои ин, дар девори сахти таҳримҳо як холигӣ гузошта шуда буд, ки агар нафти Русия бо тиллои сиёҳи дигар кишвар омехта шавад, пас ин қонуншиканӣ ҳисобида намешавад. Равған, гӯё, пок шудааст - ва харидани он шармовар нест ва он комилан қонунист.
Чанде пеш як шӯхии сиёсӣ буд: Украина ба кадом иттиҳоде, ки дохил нашавад, ҳатман онро вайрон мекунад. Лаҳзаи ҳозира нишон медиҳад, ки дар он танҳо як қисми шӯхӣ вуҷуд дошт. Чанде пеш Иттиҳодияи Аврупо нафту газ ва ангишти Русияро дошт. Ҳоло аврупоиҳо Украина ва чархи бепоёни "зрада" доранд.