ДУШАНБЕ, 10 мар – Sputnik, Дмитрий Ермаков.Чин дар як сутуни умумӣ ба мисли Туркия аслан рафтанӣ нест. Бо вуҷуди ин Пекин аз чораҳои ҷавобии Ғарб метарсад ва бо Русия хеле эҳтиёткор муносибат мекунад.
Ақаллияти мобақӣ
Феълан 5,5 ҳазор таҳрим эъмол кардаанд, ки нисбат ба Эрон, Сурия ва Кореяи Шимолӣ бештар аст. Ҳама кишварҳои иттиҳод ба ҷуз аз Швейтсария дар ин таҳримҳо саҳм доранд.
Вашингтон талаб мекунад, ки ҳамагӣ ҳамчун фронти ягона амал кунанд, ҳатто аз онҳое, ки дар НАТО нестанд. Виктория Нуланд, муовини вазири умури хориҷии Амрико дар умури сиёсӣ рӯзи 8 март гуфт: "Мо ба ҳар кишваре, ки суҳбат мекунем, фишор меорем, бахусус он давлатҳоеро, ки аз таҳримҳо худдорӣ мекунанд”.
Бо вуҷуди ин ҳатто Аврупо то ҳол кӯшиш намекунад, ки чораҳоро пурзӯр кунад. Ширкатҳо ва ниҳодҳои молии Иттиҳодияи Аврупо даҳсолаҳоро барои рушди бозори Русия сарф кардаанд. Фосила маънои талафоти хеле калонро дорад.
Бисёре аз корпоратсияҳо дар ИМА, Иттиҳоди Аврупо, Канада ва Ҷопон мегӯянд: “Мо намеравем, мо фаъолиятамонро боздоштем. Масалан, IKEA ва “McDonalds” коргаронро ба рухсатии пулакӣ мефиристанд.
Баъзеҳо ҳатто аз тазоҳуроти сиёсӣ худдорӣ карданд - масалан, истеҳсолкунандаи либосҳои ҷопонӣ “Uniqlo”. Президент Тадаши Янай гуфт: "Маҳсулоти мо як ниёзи ҳаётист. Мардуми Русия ба мисли мо ҳуқуқи зиндагӣ доранд." Аммо ин як истиснои нодир ба қоидаҳои умумӣ аст.
Аврупо дар интизори мушкилот
Ашёи хом гарон шуда истодааст ва шарикони Вашингтон кӯшиш мекунанд, ки ба ифрот роҳ надиҳанд. Масъулони Кохи Сафед ва Брюссел ба даст кашидан аз карбогидридҳо аз Русия даъват мекунанд, аммо Иттиҳодияи Аврупо дар ин кор шитоб намекунад.
"Фаронса аз гази Русия он қадар вобаста нест. Аммо агар Маскав интиқоли онро қатъ кунад, пас Аврупо дар зимистони оянда бо мушкилоти зиёд рӯ ба рӯ хоҳад шуд", - гуфт президенти Фаронса Эммануэл Макрон. Олаф Шолтс, садри аъзами Олмон таъкид кард, ки манобеи энержӣ фаротар аз таҳримҳо ҳастанд.
Марк Рютте, нахуствазири Ҳолланд ҳушдор дод: "Дар Аврупо, берун аз он ва дар Украина хатарҳои идоранашаванда ба вуҷуд наоред. Мо бояд бо энержии Русия ҳамкорӣ кунем." Анналена Бербок, вазири умури хориҷии Олмон гуфт, "сеяки воридоти нафти мо аз Русия аст. Агар мо ин корро билофосила иҷро бас кунем, фардо ҳама нақлиёт қатъ мешавад."
Маҷористон, ки қаблан аз хатти генералии Брюссел дур шуда буд, низ барои эмбарго омода нест. "Вусъат додани таҳримҳо ба бахши энержӣ бузургтарин таҳдид барои мардуми маҷорист. Ҳар касе, ки ин корро талаб мекунад, мехоҳад, ки моро барои ин ҷанг пардохт кунем. Давлати Маҷористон дар ҳеҷ як форуми байналмилалӣ аз чунин иқдом пуштибонӣ нахоҳад кард", - гуфт молия.
Сербистон номзад ба узвияти ИА аст. Аммо президент Александр Вучич ба таҳримҳои зидди Русия ҳамроҳ нашуд, ҳарчанд тавре ки ӯ эътироф кард, Ғарб "фишори бесобиқа" меорад.
Аврупо ҳангоми қабули қарорҳо аз ҳад эҳсосотӣ аст ва таҳримҳо як ҳикояест, ки чӣ тавр нешзананда газида мешавад, гуфт Терри Марианӣ, вакили парлумон. "Барои Русия душвор хоҳад буд, аммо дар баъзе соҳаҳо қавитар мешавад. Агар мо боз ҳам бештар ҳаракат кунем ва интиқоли газу нафтро қатъ кунем, ба фалокат дучор мешавем", - ҳушдор дод ӯ. Ва ӯ ёдовар шуд: ашёи хом бо доллар нархгузорӣ мешавад ва евро дар баробари пули ИМА заиф шудааст.
Таъсири даҳшатовар
Туркия ҳеҷ гуна таҳрим намекунад. Гузашта аз ин Раҷаб Тайиб Эрдуғон мехоҳад дар низоъ миёни Русия ва Украина ҳамчун як сулҳҷӯ амал кунад. Ба гузориши “Milliyet”, ӯ худро ташаббускори мулоқоти вазирони корҳои хориҷии Русия ва Украина номидааст, ки қарор аст, 10 март дар форуми Анталия баргузор шавад.
Рӯғани офтобпарастро туркҳо мехаранд, ки нархи он якбора боло рафтааст: таъминкунандагони асосии ин ҷо Русия ва Украина буданд.
Алпарслон Байрактар, муовини вазири энержӣ ва манобеи табиӣ гуфт:
"Ҷойи нафти Русия дар бозори ҷаҳониро гирифтан хеле мушкил аст".
Ба андешаи ӯ, таҳримҳои Ғарб ба ҳама "таъсири даҳшатбор" хоҳанд дошт.
Бо вуҷуди ин Анкара аз баста шудани осмони байни Русия ва Аврупо аллакай манфиат гирифтааст. Истанбул ба маркази асосии авиатсионӣ табдил ёфтааст ва ширкати ҳавопаймоии “Turkish Airlines” яке аз баҳрабардорони асосии маҳдудиятҳои парвозҳо мебошад.
Дӯстони Русия
Дар Чин таҳримҳо алайҳи Русияро маҳкум карданд. Сафири Чин дар СММ Чжан Ҷун аз сиёсати Ғарб изҳори нигаронӣ кард: "Он бо оқибатҳои фалокатбори башардӯстона печида ва ба кишварҳои дигар хисорот меорад".
Ба гуфтаи Ван И, вазири хориҷа Чин, равобит бо Маскав "аз муҳимтарин равобити дуҷониба" аст. Аз тарафи дигар Пекин аз фишор метарсад. Вазири тиҷорати ИМА Ҷина Раймондо аллакай ба он таҳдид кардааст.
Қариб 20 дарсади гардиши тиҷорати хориҷии Русия ба Чин рост меояд. Бо вуҷуди ин аввалин сигналҳои ногувор аллакай вуҷуд доранд. Масалан, ширкати бузурги иҷораи мошин “DiDi Chuxing” хуруҷи худро аз кишвар эълон кард, ҳарчанд баъдтар ин тасмимро бекор кард. Бонки Чин ва бахшҳои оффшори Бонки саноатӣ ва тиҷоратии Чин (ICBC) додани қарзҳоро барои пӯшонидани муомилот бо содиркунандагони ашёи хоми Русия қатъ карданд, менависад “Bloomberg”.
Пекин аллакай таҷрибаи манфии саркашӣ аз маҳдудиятҳои ИМА-ро дошт. Вашингтон барои ҳамкорӣ бо Эрон алайҳи “Huawei Technologies Co” ва ZTE таҳримҳо ҷорӣ кард. Ва директори молии “Huawei” Мэн Ванчжоу ҳатто дар Ванкувер ба ҳабси хонагӣ гирифта шуд.
Янмей Си ва Дан Ванг аз як ширкати таҳлилии “Gavekal Dragonomics” ба рӯзномаи “South China Morning Post” гуфтаанд, "Чин нафрати Русия аз низоми байналмилалии таҳти раҳбарии Амрикоро эҳсос мекунад. Аммо кумаки молии Пекин дар зери таҳримҳои Ғарб ҳадди ақалл хоҳад буд".
Барои Чин, бозори асосии фурӯш ИМА ва Аврупо аст, шарҳ медиҳад коршинос Константин Калачев.
"Пекин таваккал карданӣ нест, пулро дар он ҷо ҳисоб хоҳанд кард. Си Ҷинпин гуфт, ки мехоҳад на ба бозорҳои хориҷӣ, балки ба истеъмоли дохилӣ шартгузорӣ кунад. Аммо то ҳол ин комилан имконнопазир аст, аз ин рӯ Чин хеле эҳтиёткорона амал мекунад", - мегӯяд ӯ.
Ҳамзамон Эрдуғон ба афзалиятҳои муайян дар Қафқоз ва минтақаи баҳри Сиёҳ, ҳадди ақалл таҳкими доираи нуфуз ниёз дорад. "Дар воқеъ, Туркия ҳеҷ гоҳ иттифоқчии Русия набуд," - ба ёд меорад Калачев ва меафзояд, - "Анкара ба пули сайёҳони рус, харидорони амвол ва ҳамчунин нафту газ ниёз дорад. Ва амрикоиҳо дар он ҷо чандон писандида нестанд. Эрдуғон бовар дорад, ки Вашингтон пушти кӯшиши табаддулоти соли 2016 буд”.
"Баёнияи ширкатҳои аврупоӣ ва амрикоӣ дар бораи мутаваққиф шудани фаъолият ё тарки кишвар кардани онҳо танҳо як ишораи садоқат ба курси ИМА ва ИА аст. Дар асл ҳеҷ кас даромади худро аз даст додан намехоҳад", - мегӯяд иқтисоддон Леонид Хазанов.
Ва ӯ меафзояд: масалан, даромади “McDonalds” дар соли 2020 19,2 миллиард долларро ташкил дод, ки тақрибан яку ним миллиарди он аз Русия ба даст омад. “McDonalds” аз ин пул ҷудо намешавад, мисли ин дигар корпоратсияҳо низ.