ДУШАНБЕ, 19 авг — Sputnik. Чаро миллатпарастӣ дар сатҳи давлатӣ рушд кард ва чӣ гуна ҳуқуқи аҳолии русзабон поймол ва радикалҳо дастгирӣ мешаванд? Посух ба ин суолҳо дар маводи Sputnik.
Мафҳуми "на Русия" боиси бӯҳрон шуд
Геворг Мирзаян, дотсенти кафедраи коммуникатсияи оммавӣ ва тиҷорати ВАО -и Донишгоҳи молиявии назди Ҳукумати Русия таъкид мекунад, ки тӯли 30 сол Украина чун давлат таъсис нашуд.
Сабаби ин формати бениҳоят бадбахтии сохтани давлат, консепсияи сунъии "Украина Русия нест" мебошад, ки ба муқовимати Русия дар ҳама ҷанба нигаронида шудааст.
Пас аз пош хӯрдани Иттиҳоди Шӯравӣ, танҳо панҷ ҷумҳурии собиқ дар доираи сарҳадҳои ишғолкардаи худ таърихи тӯлонии давлатдорӣ доштанд: Русия, Арманистон, Гурҷистон, Литва ва Молдова.
Дигари ҷумҳуриҳои шӯравӣ дар замони Иттиҳоди Шӯравӣ мутобиқ карда шуда буданд ва яке аз онҳо Украина аст.
"Имкон дошт, ки давлатдориро тавре, ки белорусҳо ва қазоқҳо бунёд карданд, бо шартҳои як миллати шаҳрвандӣ бунёд кунанд, зеро онҳо комилан дарк мекарданд, ки дар қаламрави намояндагони миллату мазҳаб ва забонҳои гуногун зиндагӣ мекунанд. Ба ҷои сохтани давлати сермиллат, украинҳо ба эҷоди давлати зидди русия ва русҳо пардохт", тахкид мекунад коршинос.
Таърихи он дубора навишта шуд, ки дар он ҷо Украина ҳамчун як мавзӯи алоҳидаи муносибатҳои байналмилалӣ вуҷуд дошт, мегӯяд сиёсатшинос. Дар натиҷа, ин танҳо ҷомеаи Украинаро ба русзабонон ва ғайрирусҳо тақсим кард.
"Пас аз Майдан, мақомоти Украина танҳо шиддати ин сиёсати нодурустро пурзӯр карданд. Онҳо аллакай ба сохтани "на чун Русия", балки ба гуфти Владимир Путин, ки комилан дуруст қайд кардааст, "Анти-Русия ", шурӯъ карданд.
Ба андешаи ӯ, натиҷаи чунин сиёсат возеҳ аст: Украина ба ҷанги шаҳрвандӣ, бӯҳрони иқтисодии доимӣ дучор мешавад.
Генотсиди русҳо
Эъломия дар бораи соҳибихтиёрии давлатии Украина бобе дорад, ки дар он гуфта мешавад, ки Украинаи Шӯравӣ баробариро дар назди қонун барои ҳамаи шаҳрвандон, новобаста аз миллат, маълумот, забон, ақидаҳои сиёсӣ, ҷои истиқомат ва ғайра таъмин мекунад.
Бо вуҷуди ин, дар асл, ин вазъият комилан фаромӯш шудааст, мегӯяд раиси Иттифоқи синамогарони Донбасс Роман Разум.
"Ҳуқуқи аҳолии русзабонро поймол мекунанд. Кӯдакони рус наметавонанд дар мактаби русӣ таҳсил кунанд ва забони модарии худро омӯзанд. Намоиши филмҳо ва сурудҳои русӣ манъ карда шудаанд. Ҳатто пеш аз соли 2014 тахмин кардан мумкин буд, ки баробарӣ риоя шудааст, аммо пас аз табаддулот ва ҷанги шаҳрвандӣ, ҳама чиз бадтар шуд", - гуфт манбаи Sputnik.
Соли 2020 дар Украина қонун дар бораи таҳсилоти миёна қабул карда шуд.
Тибқи ин санад, украинҳои қавми украинзабон ва намояндагони "қавмҳои бумӣ" (дар асл танҳо тоторҳо, караитҳо ва кримчакҳои Қрим) ҳақ доранд 100% вақти дарсиро бо забони модарии худ омӯзанд; суханварони "забонҳои кишварҳои ИА" - то 40% вақти таҳсил; ба русҳо ва русзабонон иҷозат дода мешавад, ки на бештар аз 20% -ро бо забони модарии худ омӯзанд.
Илова бар ин, Прокуратураи генералии Украина ба таври методӣ қарорҳои мақомоти маҳаллиро дар бораи мақоми минтақавии забони русӣ, ки дар асоси ба истилоҳ "Қонуни Кивалов-Колесниченко" қабул шудааст, бекор мекунад.
Онҳо мехостанд, ки қонунро фавран пас аз пирӯзии "майдончиён" барҳам диҳанд ва ниҳоят онро дар моҳи марти соли 2018 "ғайриконститутсионӣ" эътироф карданд.
Моҳи июли соли 2021, бо пешниҳоди президент Владимир Зеленский, лоиҳаи қонун дар бораи мардуми бумӣ қабул карда шуд, ки русҳо, ба гуфтаи Киев, ба он тааллуқ надоранд.
"Воқеаро, ки рӯй дода истодааст, метавон наслкушии аҳолии русзабон номид. Гузашта аз ин, русҳо дар Украина ба таври ҷисмонӣ нест карда мешаванд. Аз сабаби ҷанги шаҳрвандӣ шумораи зиёди одамон кишварро тарк карданд". - мегӯяд Разум.
Тибқи иттилои дастгоҳи президенти Русия, аз соли 2016 то 2020 қариб як миллион шаҳрванди Украина шаҳрвандии Русияро гирифтаанд. Тибқи омори Вазорати корҳои дохилии Русия, дар соли 2020 - аз миёни хориҷиёне, ки шиносномаи русӣ гирифтаанд, 62 дарсадашон шаҳрвандони Украина мебошанд.
Маҳалчигӣ
Илова бар ин, дар воқеъиятҳои муосири Украина, муқаррароти конститутсионӣ дар бораи роҳ надодани табъиз "вобаста ба ҷои зист" ба сокинони Донбасс татбиқ намегардад. Аз 1 декабри соли 2014, мувофиқи фармони президент Петр Порошенко, ин минтақа дар бунбасти иқтисодӣ қарор дорад.
Барои гирифтани нафақа ва кӯмакпулиҳои лозимӣ, сокинони маҳаллӣ бояд ба "қаламрави назоратшаванда" сафар кунанд, ки ин аксаран аз ҷиҳати ҷисмонӣ ғайриимкон аст.
"Ба мо иҷоза надоданд, ки дар интихоботи президентӣ дар Украина раъй диҳем. Ва умуман нафақахӯрон ба табақаи мушкилтарини аҳолии мо табдил ёфтаанд", - шарҳ медиҳад Разум.
Миллатгароён қаҳрамонони миллӣ шуданд
Украинаи имрӯза кишварест, ки дар он ҷинояткорони фашистӣ ба мақоми қаҳрамонони миллӣ бароварда мешаванду ва табъизи қавмӣ, забонӣ ва минтақавӣ як ҷузъи сиёсати давлат шудааст.
Онҳое, ки идеологияи фашистиро дар Украина таблиғ мекунанд, ҳатто аз ҳифзи нерӯҳои амниятӣ баҳра мебаранд.
Геворг Мирзаян бар ин бовар аст, ки миллатгароӣ, сиёсати "зидди Русия" аст. Маҳз амниятиҳо ба "фишори оммавӣ ба ҳамаи онҳое, ки то ҳол ҳувияти русии худро нигоҳ медоранд" машғуланд.
"Лату кӯби оммавии пулисҳои русзабон ба обрӯи ҷамъиятии Украина таъсир мерасонад. Ва ҷангҷӯёни фашистӣ ва миллатгароёни радикалӣ метавонанд ин корро барои худ анҷом диҳанд. Онҳо шахсони боэътимод ҳастанд - онҳое, ки бо сабабҳои ахлоқӣ ё обрӯмандӣ мақомоти Украина наметавонанд дар доираи чаҳорчӯби сиёсати "Анти - Русия"-ро пеш барад - шарҳ медиҳад сиёсатшинос.
Ба гуфти коршинос, чунин сиёсат боиси таназзули минбаъдаи ҷомеа, давлатдории Украина, мушкилоти системавӣ ва мутаносибан ба парокандагии ҳудудии Украина хоҳад шуд.