ДУШАНБЕ, 11 июн - Sputnik, Никита Чикунов, Мария Науменко. Украина мавзӯи асосии мусоҳиба бо президенти Русия, Владимир Путин дар арафаи нишасти НАТО ва гуфтушунид бо президенти ИМА, Ҷо Байден шуд.
Ба гуфти коршиносон, раҳбари Русия барои мақомоти Киев ва НАТО хати сурх кашид, ки убури он на танҳо дар сиёсат оқибатҳои ҷиддӣ хоҳад овард.
На таҳдиди хаёлӣ
Вуруди Украина ба Эътилофи Атлантикаи Шимолӣ барои Русия маънои таҳдиди мустақим ба амният, убур аз "хати сурх" хоҳад буд. Ин ғоя аз идеяҳои асосии Владимир Путин дар мусоҳиба бо шабакаи телевизионии "Россия 1" буд.
Раҳбари Русия ёдовар шуд, ки пайвастани Лаҳистон ва Руминия ба НАТО бо ҷойгиркунии системаҳои зиддимушакии Амрико дар ин кишварҳо хотима ёфт, ки онҳо метавонанд барои зарбазанӣ истифода шаванд. Дар ин ҳолат, вақти тахминии парвози мушакҳо ба Маскав 15 дақиқа хоҳад буд.
"Биёед тасаввур кунем, ки Украина узви НАТО мешавад, вақти парвоз аз Харков, ё Днепропетровск ба қисмати марказии Русия, ба Маскав, то 7-10 дақиқа кам мешавад Оё ин барои мо "хати сурх" нест?", - суолгузорӣ кард президент.
Имрӯз кафолати вуруди Украина ба ин эътилоф вуҷуд надорад, афзуд Владимир Путин. Вай хотиррасон кард, ки раванди густариши НАТО ба сардӣ ё гармшавии муносибатҳои Русия ва Ғарб, ки аз соли 1999 оғоз ёфтааст, вобаста нест.
"Ин вақте рух дод, ки Қрим набуд. Муносибатҳои байни Русия ва Ғарб бо Иёлоти Муттаҳида ҳатто агар ҳамкорӣ надоштанд, хеле қобили қабул буданд. Бо вуҷуди ин, ҳама ташвишҳои мо сарфи назар карда шуд", - таъкид кард президент.
Аммо, НАТО ва Украина, ки мехоҳанд муттаҳид шаванд, бояд аз вокуниши Маскав огаҳ бошанд, ки амнияти худро мувофиқан месозад, гуфт раҳбари Русия.
Владимир Путин инчунин изҳороти Кохи Сафедро дар бораи он, ки Киев суханони президенти ИМА Ҷо Байденро дар бораи идеяи пайвастани Украина ҳангоми сӯҳбат бо раҳбари Украина нодуруст шарҳ додааст, тавзеҳ дод.
"Онҳо дар онҷо дар бораи чӣ сӯҳбат мекарданд? Онҳо чӣ мувофиқа карданд? Мо намедонем. Аммо ин доду фарёд аз он сӯи уқёнус ба сӯи президенти Украина, ба назари ман, ҳеҷ маъное надорад. Аммо мо бояд инро дар назар дошта бошем. Ва албатта, бо назардошти ин, бояд муносибатҳои худро дар соҳаи амният бо шарикони худ дуруст ба роҳ монем", - афзуд роҳбари Федератсияи Русия.
Ба гуфти коршиноси ҳарбӣ Алексей Леонков, суханони Владимир Путин бояд Ғарбро "ҳушёр кунад", зеро онҳо тоқ шудани тоқати Русияро нишон медиҳанд.
"Маскав дигар хомӯшона ба пешрафти НАТО наменигарад. Он давраҳо паси сар шуданд. Давраи гузаштҳо ба охир расид, зеро ҷое барои ақибнишинӣ намонд, вагарна ҳама чиз бо аз даст додани соҳибихтиёрии мо хотима хоҳад ёфт. Вазъияти кунунӣ ба хати сурх расидааст. Суханони Путин бояд ҳамчун охирин ҳушдори Русия қабул карда шавад ", - мегӯяд мусоҳиби Sputnik.
Телаи Киев ба НАТО
Дар мусоҳибаи худ, президенти Русия иқрор шуд, ки моил нест, музокиротро дар бораи вуруди Украина ба Паймони Атлантикаи Шимолӣ ҳамчун бесарусомонӣ баррасӣ кунад. Эҳтимоли тавсеаи созмон аз ҳисоби Киев воқеан боқӣ мондааст, тасдиқ мекунад муовини роҳбари Институти кишварҳои ИДМ Владимир Жарихин.
"Мушкилоти асосӣ на дар худи эътилоф, балки дар он аст, ки Иёлоти Муттаҳида эҳтимолан танҳо Украинаро ба НАТО" тела дода", бидуни ҳеҷ гуна кафолати амниятӣ мемонад. Дар ин робита, Киев такягоҳи хатарноки Амрико аст, тавре ки Владимир Путин гуфт ", - шарҳ медиҳад ӯ.
Қабули Украина ба НАТО ногузир ба муносибатҳои паймон бо Русия шиддати иловагӣ меорад. Аммо шиддат гирифтан - ҳама муноқишаҳои мустақими ҳарбӣ - ба манфиатҳои имрӯзаи Ғарб ҷавобгӯ нестанд, гуфт Леонков.
"Киев бо Русия ҷанг эълон мекунад. Дар айни замон, дар НАТО Паймони Вашингтон амал мекунад, ки сархати панҷуми он амалҳои ҷавобӣ алайҳи давлатеро, ки ба яке аз аъзои эътилоф таҳдид мекунад, бояд ба ҷанг ҳамроҳ шавад. Яъне дар сурати даркорӣ НАТО бояд ба ҷанг ҳамроҳ шавад. Ҳеҷ кас дар он ҷо чунин рушдро намехоҳад", - мегӯяд коршинос.
Зарари эҳтимолӣ аз тавсеаи эътилоф аз ҳисоби Украина аз фоидаҳо зиёдтар аст, мегӯяд розшинос сиёсатшинос Ростислав Ищенко.
"Барои қабули Украина бояд рӯйдодҳои гуногун ва тақрибан ғайриимкон ба ҳам рост оянд. Ҷонибдорони он ҳадди аққал бояд ҳамзамон дар Иёлоти Муттаҳида, Фаронса ва Олмон сари қудрат оянд (ин ду кишвар дар соли 2008 пешниҳоди нақшаи амалиётро барои узвият дар НАТО барои Украина ва Гурҷистон манъ карданд)", - шарҳ дод коршинос.
Ҳамзамон, сиёсатшинос қайд мекунад, ки бар хилофи эътиқоди маъмул, дар Паймони Вашингтон ягон муқаррароте мавҷуд нест, ки монеъи вуруди иттиҳодияи кишварҳо бо ихтилофоти ҳудудии ҳалношуда бошад. Ҳамин тариқ, байни Туркия ва Юнон, ки ҳанӯз соли 1952 ба НАТО пайваста буданд, баҳсҳои мунтазам ба миён меоянд.
Несткунии ҷомеаи Русия
Мавзӯи дигари муҳиме, ки Президенти Русия ба миён гузошт, лоиҳаи қонуни резонансӣ "Дар бораи мардуми бумии Украина" буд, ки моҳи майи соли равон Владимир Зеленский ба парлумон пешниҳод кард.
Тибқи ин санад, ҷомеаҳое, ки берун аз қаламрави Украина маълумоти давлатӣ надоранд, масалан, тоторҳои Қрим, Караитҳо ва Кримчакҳо ҳамчун мардуми бумӣ тасниф карда мешаванд. Русҳо, ки мувофиқи барӯйхатгирии соли 2001 - 17,2% аҳолии кишварро ташкил медиҳанд, ба ин рӯйхат дохил карда намешаванд.
Владимир Путин дар шарҳи ташаббуси ҳамтои украинии худ онро зарбаи қавӣ барои тамоми мардуми Русия номид. Вай қайд кард, ки чунин тақсимоти шаҳрвандони як кишвар таҷрибаи Олмони фашистиро ба хотир меорад.
"Ҳеҷ кас намехоҳад, ки одамони дуюмдараҷа бошад, ман ҳатто дар бораи табъиз дар забон ва ҷузъҳои дигари зиндагии муқаррарии инсон ҳарф намезанам, аммо ин боиси он мегардад, ки садҳо ҳазор ва ҳатто миллионҳо нафар маҷбур мешаванд, ки заминашонро ё тарк кунанд ё худро бо ягон тарзи дигар муаррифӣ намоянд", - гуфт Владимир Путин.
Воқеан, сохторҳои гуногуни сотсиологии Украина тағирёбии шахсияти аҳолиро аз "рус" ба "украин" дар солҳои истиқлол сабт кардаанд.
Александр Асафов мегӯяд, арзёбии Владимир Путин аз таҳдидҳо одилона аст. Қонуни Зеленский заминаи қабули санадҳои минбаъдаи маҳдудкунандаи ҳуқуқи русҳо дар Украина хоҳад шуд, меафзояд ӯ.
"Боварӣ дорам, ки ин санадҳо қаблан барои қабули нақша пешбинӣ шудаанд. Онҳо ба чӣ дахл хоҳанд дошт? Пеш аз ҳама, кор дар мақомоти давлатӣ. Русҳо ба он ҷо роҳ дода намешаванд. Бештар - онҳо ба маҳдуд кардани ҳуқуқҳои оддӣ шурӯъ хоҳанд кард. Дар ин робита, Киев "муаллимон" дорад - Давлатҳои назди Балтика, ки дар он ҷо шиносномаҳои "бегонагон" дода мешуданд. Он ҷо, дар соҳаи ҳуқуқӣ, мақоми шахсони "дараҷаи дуюм" мустаҳкам карда шуд. Украина ҳам ба ин самт ҳаракат дорад", - мегӯяд коршинос.
Александр Асафов мутмаин аст, ки ҳукумати Украина оқибатҳои қабули лоиҳаро аслан ба назар намегирад:
"Ин дастури Вашингтон бо ҷидду ҷаҳди зиёд иҷро хоҳад шуд. Вазифаи асосӣ хароб кардани ҳама робитаҳо бо Русия мебошад. Чӣ муносиботи оилавӣ, тиҷорӣ ва ётаърихӣ".
Қабули лоиҳаи қонун раванди хароб кардани ҷамъияти русҳо дар Украинаро метезонад, бовар дорад Богдан Безпалко, узви Шӯрои муносибатҳои байни миллатҳои назди Президенти Русия.
"Ин санад ба таври худкор русҳоро ҳамчун мардуми ғайрибумӣ муаррифӣ мекунанд. Давлат аслан аз чунин ашхос рӯй мегардонад. Ҳамаи ин раванди нобудшавии этноси русро метезонад. Ҳатто на этнос, балки ҷамоаҳо. Байни русҳо ва украинҳо фарқияти этникӣ ва фарқияти антропологӣ, фарҳангӣ ва рӯҳӣ вуҷуд надорад.Тафовут танҳо сиёсӣ аст, ки ҳанӯз дар замони шӯравӣ бар зидди мардум таҳмил шуда буд", - афзуд коршинос.
Ба гуфти ходими ҷамъиятӣ, чунин қонунҳои табъизомез метавонанд шаҳрвандони русзабонро, ки беш аз нисфи аҳолии Украинаро ташкил медиҳанд, маҷбур кунанд, ки кишварро тарк кунанд.
"Оё элитаи Украина хавфҳоро ба назар гирифтааст? Фикр мекунам, не. Умуман, ба ӯ фарқ надорад. Ин чунин тасмимҳоро худ қабул намекунад. Набудани истиқлолият ва соҳибихтиёрӣ ду омилест, ки қабули пешниҳоди Зеленскийро ногузир мекунад”, - хулоса мекунад Богдан Безпалко.