ДУШАНБЕ, 29 март - Sputnik, Ирина Алкснис. Конфронс, ки даҳҳо пешвоёни ҷаҳон даъват карда мешаванд, мустақиман пахш карда мешаванд.
Ба маъмурияти нав дар Вашингтон бояд офарин хонд: идеяи баргузории чунин чорабинӣ комилан зиракона аст, зеро он барои куштани на ду, балки даҳҳо "нахчир" бо як тир равона шудааст.
Таваҷҷӯҳ ба рӯзномаи иқлим ба демократҳо имкон медиҳад, ки танаффусро бо сиёсати президенти қаблӣ таъкид кунанд, ки ба ҳар тарз нисбати масъалаҳои экологӣ изҳори беэътиноӣ мекард. Пас аз бозгашти ИМА ба Созишномаи иқлими Порис, ки аз он Трамп кишварро берун овард, Ҷо Байден имкон дорад дар нишаст нишон диҳад, ки Иёлоти Муттаҳида омодааст минбаъд пеш равад ва бори дигар нақши пешвои ҷаҳонро дар ин масъала бар дӯш гирад.
Ҳамзамон, масоили иқлим кайҳо ба як мавзӯъи кӯҳнашуда табдил ёфтааст, ки бо кумаки он амрикоиҳо ва урупоиҳо кӯшиш мекунанд, ки рушди рақибони ҳам иқтисодӣ ва ҳам геополитикии худро боздоранд. Гузашта аз ин, дар ҷаҳони муосир, ки Ғарб мавқеи ҳукмронии худро босуръат аз даст медиҳад, мавзӯи экология яке аз мавзӯъҳои камшумор боқӣ мондааст, ки вай то ҳол монополияро нигоҳ медорад ва дар натиҷа саъй мекунад, ки ба ҳадди аксар истифода кунад.
Масалан, соли 2023 ИУ андоз аз карбон барои маҳсулоти воридотӣ бо партоби газҳоро ҷорӣ мекунад. Ба ин, аз ҷумла, нафт, газ, металлҳо, нуриҳои минералӣ, семент - дар маҷмӯъ қисми муҳими содироти Русия дохил мешаванд, ки барои истеҳсолкунандагони ватанӣ мушкилоти ҷиддӣ хоҳад шуд.
Аммо, илова бар ҷанбаҳои дарозмуддати ҷаҳонӣ, нишасти оянда инчунин самтҳои амалиётӣ низ дорад, ки Кохи Сафед мехоҳад аз он манфиати бештар ба даст орад.
Даъвати ширкат дар ин ҳамоиш ба раҳбарони Русия ва Чин дар замоне ирсол шуд, ки на танҳо муносиботи ду кишвар бо Ғарб дар нуқтаҳои пасттарин дар даҳсолаҳои охир қарор дорад.
Ҳеҷ чизи махсусе дар он нест, ки байни давлатҳо оид ба баъзе масъалаҳо ихтилофи шадид ва ҳамкориҳои самарабахш оид ба масъалаҳои дигар вуҷуд дошта бошад. Баръакс, ин комилан муқаррарист. Аммо он чизе, ки ҳоло рух дода истодааст, аз доираи суннатҳои чандинасра хеле берун рафт. Вазири корҳои хориҷии Русия дар шарҳи рӯйдодҳои ахир гуфт, ки Ғарб танҳо "истифодаи дипломатияи классикиро фаромӯш кардааст", яъне "қобилияти гӯш кардани якдигар, қобилияти шунидани якдигар ва қобилияти пайдо кардани тавозуни манфиатҳо".
Ва агар изҳороти аҷиби Ҷо Байден дар бораи президенти Русия дар ҷараёни мусоҳибаро мешавад бо хусусиятҳои инфиродии президенти Амрико шарҳ дод, пас вайрон кардани протокол ва дағалии ошкори котиби давлатии ИМА нисбати Чин дар мулоқоти дуҷониба дар Анкоридҷ наметавонад нисбат ба сиёсати барқасдонаи Вашингтон ба тариқи дигар тафсир карда мешавад.
Вазъият барои Чин тамоман ногувортар аст, зеро бо омадани президенти нав ба Кохи Сафед умедҳо ба коҳиш додан ё ҳадди аққал нарм кардани роҳи зиддиятҳои президенти қаблӣ баста шуданд. Ва худи Ҷо Байден эълом дошт, ки ният дорад аз муноқишаҳои Трамп ба "рақобати ниҳоӣ" дар муносибат бо Пекин гузарад.
Аммо то ҳол вазъ танҳо бадтар шудааст. Гузашта аз ин, агар Трамп асосан дар соҳаи иқтисодӣ, алалхусус бо ҷорӣ кардани боҷи муҳофизатӣ ба молҳои Чин бозӣ мекард, пас демократҳо маҳфили дӯстдоштаи идеологияи ҳақиқиро пушти сар карданд ва боз ҳам мехоҳанд ба дигарон дар бораи демократия, ҳуқуқи инсон ва масъулияти экологӣ дарс диҳанд.
Мавҷи нави айбдоркуниҳо ба Чин зарба зад, ки зарбаи асосӣ ҳоло ба масъалаи уйғурҳо рабт дорад. Пекин қарздор намемонад, ки дар натиҷаи он як чархи нави таҳримҳои тарафайн чарх мезанад - ИМА аз одат чораҳои ҷавобии Чинро беасос номидааст. Гузашта аз ин, оқибатҳои ҷиддитарин ҳатто на ба мансабдороне, ки ба рӯйхати сиёҳ шомил карда шуда буданд, балки ба брендҳое, ки маъракаи зидди Чинро дастгирӣ мекунанд, таҳдид мекунанд. H&M, Nike ва Adidas дар садади аз даст додани бозори азим ҳастанд.
Саммити иқлимӣ, ки дар ин ҷо ташкил карда мешавад, ба дасти Вашингтон бозӣ мекунад, зеро ҳифзи муҳити зист ҷузъи маҷмӯи арзишҳо ва клишаҳои идеологияи либерал-глобалист аст ва бо ин фишанги иловагӣ бар рақибон фароҳам меорад. Мутаносибан, маъмурияти ИМА бо даъвати онҳо ба ин чорабинӣ кӯшиш мекунад, ки мақомоти Русия ва Чинро дар ҳама ҳолатҳо ба вазъи аз дастрафта муаррифӣ кунад.
Агар Путин ва Си Конфронсро нодида гиранд, онҳо метавонанд ба бемасъулиятӣ, беэътиноӣ ба манфиатҳои башарият ва кишварҳои худ ва дар айни замон тарсончакӣ айбдор карда шаванд: онҳо мегӯянд, онҳо ҷуръат накарданд дар ин чорабинӣ ширкат варзанд, зеро онро Штатхои Муттахида ташкил кардаанд.
Агар роҳбарони Русия ва Чин дар ин ҳамоиш ширкат варзанд, бешубҳа, амрикоиҳо барои нишон додани бартарии худ ва фароҳам овардани вазъи таҳқиромез барои Маскав ва Пекин кӯшиш мекунанд. Пас аз музокироти ҷанҷолӣ дар Аляска, танҳо ба риояи протоколи дипломатӣ аз ҷониби давлатҳо умед бастан лозим нест ва формати онлайн бо пахши мустақим ба Вашингтон, ҳамчун ташкилкунанда, имкониятҳои зиёде фароҳам меорад.
Аммо, дар нақшаи маккоронаи худ Иёлоти Муттаҳида як ҷанбаи хеле муҳимро аз даст дод. Ғарб бо амалҳои охирини худ таҳкими эътилофи Русияву Чинро таъмин кард. Сафари ахири Сергей Лавров ба Чин инро то ҳадди имкон равшан нишон дод.
Ҳамин тавр, Русия ва Чин ба ҳама гуна фитнаҳо ва домҳои Вашингтон дар якҷоягӣ муқобилат хоҳанд кард, ки метавонанд барои худи амрикоиҳо сюрпризҳои ногуворро ба бор оранд.