ДУШАНБЕ, 5 сен — Sputnik. Чин имкони бунёди иншооти нави низомиро дар хориҷа, аз ҷумла дар Осиёи Марказиро меомӯзад. Ҳамин тавр, метавонад пойгоҳи Артиши халқии озодии Чин дар Тоҷикистон пайдо шавад. Дар ин бора дар гузориши нави солонаи Пентагон, ки ба қудрати низомии ЧИН бахшида шудааст, омадааст.
"Тахминҳо дар бораи пойгоҳи Чин дар Тоҷикистон чанд сол боз идома дорад. Расонаҳои амрикоӣ ду сол қабл навишта буданд, ки дар Помир дар наздикии долони Вахон аллакай як пойгоҳи Чин мавҷуд аст. Аммо Душанбе ин иттиҳомотро дар сатҳи вазоратифоъ борҳо рад кардааст ва мавқеи расмӣ ин аст, ки пойгоҳ вуҷуд надорад "гуфт Грозин дар мусоҳиба бо Sputnik Тоҷикистон.
Номбурда шарҳ дод, ки Чин бо мувофиқаи тарафайн бо Душанбе посгоҳҳои марзӣ месозад. Чин ба мисли Русия ва кишварҳои НАТО ба Тоҷикистон дар муҷаҳҳаз кардани зерсохтҳои марзӣ, пеш аз ҳама дар марз бо Афғонистон, кӯмак мекунад.
"Аммо, аз ҷиҳати назариявӣ, ҳеҷ чизро истисно кардан мумкин нест, агар тарафҳо дар бораи чунин пойгоҳ ба мувофиқа расанд, онро имконпазир ва зарурӣ мешуморанд, пас дар ниҳоят ин кори Тоҷикистону Чин аст ва албатта на Пентагон", - афзуд сиёсатшинос.
Ӯ ёдовар шуд, ки Иёлоти Муттаҳида ҳузури тақрибан ҳазор иншооти низомии худро дар қаламрави дигар давлатҳо ба расмият мешиносад.
"Албатта, Иёлоти Муттаҳида нуфузи худро дар Осиёи Марказӣ аз даст медиҳад ва дарк мекунад, ки имкониятҳои он дар минтақа коҳиш меёбанд. Онҳо мехоҳанд ин вазъро барқарор кунанд, аммо, зоҳиран, намедонанд, ки чӣ гуна", - қайд кард коршинос.
"Гузашта аз ин, бо назардошти он, ки муқовимати ИМА ва Чин рӯ ба афзоиш аст, маълум аст, ки ин тактика нест, балки аллакай стратегия аст", таъкид кард ӯ.
Ба гуфтаи Грозин, Иёлоти Муттаҳида ҳоло Чинро ҳамчун давлате баррасӣ мекунад, ки дар ояндаи наздик тамоми имконотро барои иваз кардани ИМА ба ҳайси пешвои ҷаҳонӣ дорад.
"Албатта, Тоҷикистон як кишвари муҳим аз ҷиҳати иқтисодӣ ва сиёсӣ барои ҶМЧ аст, аммо, ба эътиқоди амиқи ман, Русия барои Чин як кишвари нисбатан муҳимтар аз Тоҷикистон аст. Пекин муносибаташро бо Маскав барои манфиатҳои тактикии кӯтоҳмуддат зери хатар нахоҳад гузошт", - мегӯяд Грозин.
Ба андешаи ӯ, агар чунин пойгоҳ пайдо шавад, ин натиҷаи созишномаҳои тарафайн бо Кремл дар сатҳи олӣ хоҳад буд.
"Мо гуфта метавонем, ки даври нави тақсимоти нуфуз дар минтақа оғоз меёбад. Ин раванд ҳеҷ гоҳ қатъ нашудааст, ё суст ва ё дубора авҷ гирифтааст. Бо таваҷҷӯҳ ба афзоиши рақобати ИМА ва Чин дар минтақаҳои мухталиф, амрикоиҳо манфиатдоранд, ки мавқеи Чинро дар Осиёи Марказӣ халалдор кунанд", - шарҳ дод коршинос.
Пентагон дар нахустин гузориши солонаи худ дар соли 2000 артиши ҶХЧ-ро "ба қадри кофӣ фарсуда" тавсиф кард.
Аммо, ИМА ҳоло Чинро ба тарзи дигар тавсиф мекунад. Дар ин гузориш гуфта мешавад, ки дар тӯли 5 соли оянда, ҶМЧ шумораи мушакҳои баллистикии заминияшро ба 200 адад хоҳад расонд, ки эҳтимолан Иёлоти Муттаҳида таҳдид мекунад. Чинҳо инчунин нақша доранд, ки киштии дуввуми ҷангии обии худро то соли 2023 ба кор андозанд. ИМА интизор аст, ки чинҳо дар даҳсолаи оянда захираҳои ҳастаиро ҳадди аққал дучанд кунанд.
Қайд карда мешавад, ки Пекин дар 10 соли охир хароҷотро барои бахши мудофиа ду баробар афзоиш додааст. Дар соли 2019 ин 174 миллиард долларро ташкил дод.