10 лаҳзаи таърихии Ассамблеяи СММ дар тӯли 80 сол

Нахустин иҷлосияи Маҷмаи Умумии Созмони Милали Муттаҳид дар Қасри Вестминстери Лондон дар соли 1946 ифтитоҳ шуда буд, ки он замон 51 кишвар узви созмон буданд.

Чор сессияи минбаъда дар Квинс (як махаллаи шаҳри Нью-Йорк) барпо гардид. Яке аз хусусиятхои ба худ хоси мубоҳисаҳо тартиби нишастан аст, ки ҳар як сессия тағйир меёбад: ки дар қатори якум, дар тарафи рост менишинад, бо рохи қуръакашии Котиби Генералӣ муайян карда мешавад.

Масалан, дар давоми сессияи 80-ум Нигер аввал (ҳам дар толор ва ҳам дар кумитаҳои асосӣ), пас аз он ҳама кишварҳои дигар бо тартиби алифбои англисӣ менишинанд.

Ҳоло Маҷмаи Умумии Созмони Милали Муттаҳид 193 кишвари ҷаҳонро дар бар мегирад, яъне дар ҷаласаҳои он ҳамасола беш аз 190 сарони давлатҳо, ҳукуматҳо ва вазирони корҳои хориҷӣ аз саросари ҷаҳон ширкат мекунанд.

Дар ин ҷо баҳсҳо, ки ба масъалахои асосии имрӯза дахл мекунанд ва қарорҳое қабул карда мешаванд, ки ба рафти таърих таъсир мерасонанд.

Дар баробари ҷиддияти томи созмон лаҳзаҳои хандаовар низ ҳастанд, ки онҳоро Sputnik Тоҷикистон дар гузориши аксӣ бароятон гирд овардааст.

1 / 10

Тӯлонитарин суханронӣ

26 сентябри соли 1960 раҳбари Куба Фидел Кастро дар таърихи Ассамблеяи Генералӣ тӯлонитарин суханрониро пешкаш кард, ки он 269 дақиқа ё тақрибан чаҳоруним соат давом кард. Махз баъди суханронии у дар минбар чароғи махсус гузошта шуд. Вақте ки баландгӯяк аз ҳадди вақти 15 дақиқа зиёд мешавад, он фурӯзон мешавад.

2 / 10

Аз ҳуш рафтан зимни суханронӣ

Тӯлонтарин суханронӣ дар таърихи Шӯрои Амнияти Созмони Милал 23 январи соли 1957 баргузор шуд. Дипломати Ҳинд Кришна Менон ҳашт соат пай дар пай суханронӣ карда, аз ҳуқуқи Ҳинд барои назорат бар музофоти баҳсбарангези Кашмир бо Покистон дифоъ кард. Ӯ то бемадор шуданаш сухан гуфт ва ахиран афтид. Дипломат баъд аз он дар бемористон бистарӣ шуд, аммо рӯзи дигар баргашт ва як соати дигар таҳти назорати табибон суханрониашро анҷом дод.

3 / 10

Ханда дар толор

Дар соли 2018, президенти ИМА Доналд Трамп аз минбари СММ изҳор дошт, ки дар ду сол аз ҳама маъмурияти қаблии ИМА бештар кор кардааст. Тамошобинон бо ханда ҷавоб доданд. Сардори Кохи Сафед, бепарво буд: "Ин вокунишест, ки ман интизор набудам, аммо ин хуб нест" гуфт ӯ.

4 / 10

Аввалин ва ягона кӯшиши хориҷшавӣ аз СММ

20 январи соли 1965 Индонезия тасмими худро дар бораи баромадан аз созмон эълон кард, ки "дар ин марҳила ва дар ин шароит" - сабаби ба Шӯрои Амнияти СММ интихоб шудани Малайзия мебошад. Дар сурат: Байрақи Индонезия (дар мобайн) 22 январи соли 1965 дар назди қароргоҳи СММ дар Нью-Йорк, сарфи назар аз қарори аз СММ баромадани мамлакат расман огоҳ карда шуда буд. Парчами Эрон дар тарафи чап ва парчами Ҳиндустон дар тарафи рост. Вай дар телеграммаи аз 19 сентябри соли 1966 фиристодаи худ карори худро дар бораи аз нав давом додани ҳамкорӣ бо СММ ва дар фаъолияти он пурра иштирок кардан" эълон кард.

5 / 10

Навзод дар СММ

Соли 2018 ҷавонтарин иштирокчии вохӯрӣ кӯдаки семоҳа - духтари сарвазири Зеландияи Нав Ҷасинда Ардерн буд. Дар акс: Шавҳари Ҷасинда Ардерн, Кларк Гейфорд, духтари худ Неверо дар ассамблеяи генералии СММ 27 сентябри соли 2018 дар Ню Йорк рӯи даст гирифтааст.

6 / 10

Аввалин нишасти онлайн

Мубоҳисаҳои Ассамблеяи Генералӣ чун анъана шахсан гузаронда мешаванд. Гап на танҳо дар бораи нутҷҳо аз минбар — онҳо ҳамеша дар ҳузури шумораи сершумори шунавандагон гузаронида мешаванд, ки баъзан аз нутқҳо дар толор муҳиманд. Аммо, дар соли 2020, бинобар пандемияи COVID-19, Ассамблеяи Генералӣ бори аввал дар таърих онлайн баргузор шуд. Аз раҳбарон хоҳиш карда шуд, ки изҳороти худро пешакӣ сабт кунанд, ки баъдан дар Толори Ассамблеяи Генералӣ мустақиман пахш карда шуд. Аз 193 кишвари узви СММ фақат як дипломатӣ ҳуқуқи ширкат дошт.

7 / 10

Суханронӣ ба хотири дифоъ аз Кока

Дар иҷлосияи 61-уми Маҷмаи Умумии СММ 19 сентябри соли 2006 раисиҷумҳури Боливия Эво Моралес пешниҳод кард, ки кока аз феҳристи маводи мухаддири СММ хориҷ карда шавад. Барои исботи фикри худ, раҳбари Боливия ҳатто баргҳои кокаро дар назди омма хоидааст.

"Агар ин маводи мухаддир бошад, пас маро ба зиндон фиристед", - гуфт Моралес ва ба таври намоишкорона баргҳои кокаро хоид.

8 / 10

Шохаи зайтуни Арафот

Соли 1974 роҳбари Ташкилоти озодибахши Фаластин Ёсир Арафот бори аввал дар Ассамблеяи Генералй баромад кард. Суханони ӯ, ки "Имрӯз ман дар як даст шохаи зайтун ва дар дасти дигар силоҳи муборизи озодӣ ба ин ҷо омадаам. Нагузоред, ки шохаи зайтун аз дастам афтад", - дар саросари ҷаҳон ёдовар мешаванд. Дар аксе, ки 13 ноябри соли 1974, раҳбари Фаластин Ёсир Арафот ҳангоми суханронӣ ба Маҷмаи Умумии Созмони Милали Муттаҳид дар қароргоҳи Созмони Милали Муттаҳид дастонаш болои сараш баста буд, ба назар мерасад, ки гӯё аз куртааш як қуттии таппонча берун баромадааст. Бино ба гузоришҳо, яке аз муҳофизони Арафот ба хабарнигор гуфтааст, ки ин таппонча аст.

9 / 10

Ҳикояи як болға

Соли 1952 Исландия ба Ассамблеяи Генералй як болғаи чӯбӣ ҳадя кард, ки президент онро барои кушодан ва пӯшидани сессияҳо истифода мебарад. Ин рамзи Ассамблея соли 1960 вақте шикаст, ки президент, дипломати ирландӣ Фредерик Боланд Никита Сергеевич Хрущевро ором карданӣ шуд. Баъдтар Исландия як занҷири нав ҳадя кард, аммо он соли 2005 ба таври мармуз нопадид шуд ва бояд иваз карда шавад.

10 / 10

Афсона дар бораи пойафзоли Хрушёв.

12 октябри соли 1960 яке аз сессияхои пурҷӯшу хурӯши Ассамблеям Генералии СММ баргузор шуд, Қаҳрамони руз Котиби Якуми КМ КПСС Никита Сергеевич Хрушёв нутқи бағоят ҳаяҷоновар эҷод кард. Китобхонаи Созмони Милали Муттаҳид ҳеҷ гуна сабти расмӣ дар бораи гӯё дар Ассамблеяи Генералӣ ба рӯйи миз задани пойафзоли Хрушёв мавҷуд нест, аммо суханронии ӯ фаромӯшнашаванда буд. Ба гуфтаи як роҳбалади СММ, сайёҳони кишварҳое, ки дар ҳайати ИҶШС буданд, ҳамеша хоҳиш мекунанд, ки ҳангоми ташриф ба Ассамблеяи Генералӣ мизеро бубинанд, ки роҳбари ҳайати шӯравӣ дар он ҷо бо кафш ва ё мушти худ мезад. Ва нутқи ӯ дар пленуми Ассамблеяи Генералй дар соли 1960 дар байни се нутқи дарозтарин, ки 140 дақиқа давом кард, сабт шудааст.

Пойафзоли Хрушёв ва зайтуни Арафот: 10 лаҳзаи таърихии Ассамблеяи СММ тӯли 80 сол - акс