Сафари раиси Нэнси Пелосӣ ба Тайван дар системаи саҳнасозишудаи "гегемония"-и Амрико назар ба дипломатияи масъулиятноки давлатӣ ва бо роҳи осоишта ҳал намудани проблемаҳои мураккаби байналмилалӣ бештар ба “занбурӯғи ҳастаӣ” бар сари Ҳиросима ва Нагасакӣ наздиктар аст.
Таваҷҷуҳи байналмилалӣ ба ин сафар дар пайи афзоиши танишҳои низомӣ ва сиёсӣ дар секунҷаи Вашингтон – Пекин - Тайбэй ва пешгӯии густариши амалиёти вижаи Русия дар Украина ба вуҷуд омадааст.
Вилояти Тайван як қисми ҳуқуқӣ ва ҷудонашавандаи ҶМЧ мебошад, ин ҷазираи "давлатӣ" дар СММ намояндагӣ надорад, онро 15 кишвари ҷаҳон эътироф кардааст, вале Иёлоти Муттаҳида дар байни онҳо нест.
Сафари дирӯзаи мансабдори сатҳи сеюм дар сохтори давлатии ИМА Нэнси Пелосӣ ба қаламрави Чин ба мисли лоиҳаи иҷораи амрикоиҳо барои Тайбэй ё изҳороти президенти ИМА Ҷо Байден дар 23 май дар бораи омодагии артиши ИМА иғвоангез ба назар мерасад. Чунин ба назар мерасад, ки Пелосӣ танҳо бо мақсади " оташ задани ҷазира" парвоз кардааст.
Вошингтон девонавор барои Ҷанги сеюми ҷаҳонӣ талош ва дар оғоз кӯшиш мекунад, ки Тайванро "украинизатсия кунад"-у аз иштироки вакилӣ дар муноқишаи мусаллаҳонаи байни Пекин ва Тайбэй суд ба даст орад.
Иёлоти Муттаҳида пойбанди сиёсати "Чини якпорча"-ро эълон мекунад ва ҳамзамон бо назардошти таҷрибаи интиқоли силоҳ ба режими Киев дар ҷараёни дифои низомии Русия ҷазираро фаъолона мусаллаҳ мекунад. Вашингтон ба Тайван ҳавопаймоҳои ҷангии F-16, мушакҳои сершумор, мушакҳои зидди киштӣ ва маълумоти иктишофии ҳарбӣ ваъда медиҳад.
Ин шакли ҳамкорӣ бо Чин метавонад ба оқибатҳои пешгӯинашаванда барои минтақаи Осиё, уқёнуси Ором ва Амрикои Шимолӣ хотима ёбад.
Аммо Вошингтон бархӯрд бо Пекин дар Тайван (ё бо Маскав дар Украина)-ро ҳамчун “поягоҳ”-е дар муборизаи “демократия” ва “авторитаризм” медонад, то худро дар нақши пешини “гегемон” собит кунад. Ба хотири "мақсади бузург" якҷоя бо Пелосӣ барои онҳо ҳайф нест, ки тамоми ҷаҳонро ба ҷанг кашанд.
Ихторҳои чинӣ
Пекин ба беҳтаринҳо умед мебандад, аммо ба бадтаринҳо омодагӣ мегирад. Раҳбари Чин Сӣ Ҷинпин "муттаҳидшавӣ" бо ҷазираи Тайванро санги аслии ҳукмронии худ кард ва дар як суҳбати телефонии ахири худ бо раисҷумҳури Амрико Ҷозеф Байден гуфт: "Онҳое, ки бо оташ бозӣ мекунанд, аз он нобуд мешаванд." Ин таҳдиди бевоситае дар посух ба иғвогариҳост.
Дар пасманзари сафари осиёии раиси палатаи намояндагон Нэнси Пелосӣ як гурӯҳи назарраси нерӯҳои баҳрии ИМА дар наздикии Тайван ташкил ёфт - якчанд ҳавопаймо, даҳҳо киштии мушоият, садҳо ҳавопаймо, аз ҷумла “F-35B Lightning II”.
Бесабаб нест, ки Вазорати корҳои хориҷии ҶМЧ таъкид кард, ИМА фаротар аз чаҳорчӯб по гузошт, вогароён ва шарикони онҳо аз хурдтарин имкони истиклоли Тайван маҳрум мешаванд.
Ду кишти ҳавопаймобари чинӣ ба баҳр андохта шуданд, як минтақаи нав дар Баҳри ҷанубии Чин барои "барои машқҳо" барои 5 рӯз баста шуд. Артиши озодихоҳи мардумии Чин нерӯҳои худро дар ҷанубу шарқи ин кишвар, дар пойгоҳи ҳавоии Лонтян, ки 125 километр дуртар аз соҳили Тайван воқеъ аст, бо ҳавопаймоҳои ҷангии J-11 ва J-16 зиёд ва муҷаҳҳаз кард. “Су-27”, ки аз Русия харидорӣ шудааст, гарм мешавад.
Дар соҳил системаҳои зиддикиштӣ бо мушакҳои мофавқуссадоии ДФ-17 ҷойгир карда шудаанд. Дар соҳилҳои музофоти Футсзяни ба Тайван наздикт (дар масофаи такрибан 130 километр) низомиён ва техникаи ҳарбии зиёди АОМЧ ҷамъ шудаанд.
Қаблан нерӯҳои мусаллаҳи Чин ҳамчун "огоҳии ҷиддӣ" дар баҳр, дар наздикии ҷазираи Тайван як силсила машқҳо анҷом дода буданд. Ҳавопаймоҳои чинӣ дар Баҳри Чини Ҷанубӣ бо мушакҳои гиперсадоӣ ба масофаи то 1500 километр киштии ҳавопаймобари амрикоии “Теодор Рузвелт”-ро ҳадаф қарор дода буданд.
АОМЧ-и думиллионнафарӣ аз ҷиҳати шумораи киштиҳои флоти харбии баҳрӣ дар ҷаҳон аввалин ва аз ҷиҳати шумораи ҳавопаймову болгардҳо Чин дар ҷаҳон ҷои сеюмро ишғол мекунад, бинобар ин онро бо қувваҳои Тайбэй муқоиса кардан мумкин нест. Қӯшунхои ҷазира қариб 300 хазор нафарро ташкил медиҳанд, ки мувофиқи стандартхои Пентагон таълим гирифта ва мусаллаҳ мешаванд.
АОМЧ дар Тайван бо 480 танки амрикоӣ, 2000 зиреҳпӯш, 600 дастгоҳ тӯпхонаии худгард ва 1400 аслиҳаи якдакшуда, 69 чархболи ҳамлавари АН-64Э "Апачи" ва АН-1В "Кобра", 175 чархболи бисёрманзура, системаҳои зиддиҳавоии "Патриот", комплексҳо, аз ҷумла Стингер, инчунин ҳавопаймоҳои амрикоии “F-16 Fighting Falcon”, ҳавопаймоҳои бесарнишин ва мушакҳои зидди киштӣ рӯ ба рӯ мешаванд.
Нерӯҳои хушкигарди Тайбэй аз 35 бригада иборат мебошанд, ки 25 бригадаи пиёдагард, панҷтоаш зиреҳпӯш ва сетоаш механиконида аст. 90 ҳазор нафар дар қувваҳои ҳарбии ҳавой, 32,5 ҳазор нафар дар флоти ҳарбии баҳрӣ хидмат мекунанд. Ғайр аз ин ҳавопаймоҳои НМА фазои ҳавоии назди ҷазираи Тайванро посбонй мекунанд (Украинаро дар хотир доред).
Дар вазъияти муноқишаи низомӣ байни Пекин ва Тайбэй (бо қарз ва иҷора аз Вашингтон) эҳтимол дорад, ки амалиёти махсуси АОМЧ, ки якчанд моҳ давом мекунад. Таҳримҳои ИМА ва сустшавии иқтисоди Чин кафолат дода мешавад. Интихоб душвор аст.
Муттаҳидони аврупоии Пентагон низ аз эҳтимоли вокуниши шадиди Чин, таваҷҷуҳи Амрико ба Тайван ва тела додани Украина ба рӯйдодҳои ҷаҳон нигаронанд.
Ва бадтар аз ҳама таҷовузи музмини Амрико на вокуниши эҳсосии раҳбарони хеле солхӯрдаи ИМА ба баъзе "шикоятҳо" аз Чин (ё Русия) як роҳи ба таври қатъӣ танзимшудаи давлатӣ ба варта аст.
Масалан, Марк Эспер, вазири дифои собиқи Амрико пас аз мулоқот бо раҳбарони баландпоя дар Тайбэй гуфт, ки Иёлоти Муттаҳида бояд аз сиёсати "Чини якпорча" комилан даст кашад, равобит бо Тайван дар заминаи амниятро рӯшан кунад.
Рӯшан аст, ки масъулиятшиносии омма дар Вашингтон аз он ҷо оғоз мешавад, ки беҷазоии Амрико хотима меёбад.