ДУШАНБЕ, 25 май — Sputnik, Виктор Звантсев. Се километр то хатти ҷабҳа тирпаронӣ давом дорад. Дар бораи вазъи шаҳр ва рӯҳияи сокинони он гузориши РИА “Новости”-ро мутолеа кунед.
"Минтақаи замоне муътабар"
Хиёбони Победителей, ки дар охири солҳои чилум аз тарафи асирони ҳарбии олмонӣ ва итолиёӣ сохта шуда буд, аз рӯи замин қариб тамоман нест карда шуда буд. Фақат ҳайкали ёдгории сарбозҳои Қасри пионерон боқӣ мондааст.
- Ин яке аз ноҳияҳои бонуфузтарин буд, - мегӯяд сокини маҳаллӣ Татяна, - хонаҳои барҳаво, шифтҳои баланд, боғ, сабзаҳои зиёд дошт. Ва ҳоло харобаҳое мавҷуданд, ки дар байни онҳо сагу гурбаҳои гумшуда давида истодаанд. Чанде аз онҳо аз ноҳияи панҷаҳояшон захм бардоштаанд. Мо талош мекунем, онҳоро ғизо диҳем ва табобат намоем.
Дар кӯчаи ҳамсояи Хмелниский, дар ҳавлӣ кабӯтархона мавҷуд аст, ки ба таври муъҷиза наҷот ёфт. "Пеш аз ҷанг ман 150 мурғ доштам, ҳоло бошад, ҳамагӣ як-дуто”, — мегӯяд нафақахӯр Валентина нонро реза карда. “Чанде пеш, вақте ба онҳо хӯрок медодам, чизе аз тарафи Украина парвоз карда омад. Фурсат ёфтам биҷаҳам, порае аз муҳимот болои сарам ҳуштак кашид ва ҳатто ба кулоҳам расид”, - афзуд ӯ.
Даҳ метр дуртар панҷ қабри тоза мавҷуд аст. Дар яке аз онҳо чор нафар хобидаанд: ду кӯдаки 10 ва 11-сола, як мард ва як зани солхӯрда. Кӯдакони мурдаро танҳо модарашон калон карда буд. Дар нимаи моҳи апрел вай ба обкашӣ рафта, аз ҳамсояҳо хоҳиш кард, ки онҳоро нигоҳубин кунанд. Дере нагузашта минтақаро тирборон карданд, хумпора мустақим ба хонаи онҳо исобат кард. Дигар ҳамсояҳо аллакай қабр мекофтанд ва ҷасадҳоро мебурданд.
- Модар ҳеҷ гоҳ барнагаштааст, - илова мекунад Олеся аз ҳамон хона, - дар бораи сарнавишти ӯ ҳанӯз чизе маълум нест. Ба эҳтимоли зиёд вай низ зери гулӯлаборони тӯпхона мондааст.
Аксари аҳолии шахр ба Старобелски хамсоя рафтанд ва дар он ҷо барои гурезаҳо макони муваққат ташкил карданд. Баъзеҳо ба деҳаҳои ҳамсоя кӯчиданд, то дар назди дӯстону хешовандон зиндагӣ кунанд.
Геннадий, сокини Рубежное мегӯяд: "Дар вақти задухӯрд афсарони украинӣ маро танҳо аз хона ронданд ва дар онро нуқтаи оташфишонӣ карданд. Онҳо ноутбукамро гирифтанд ва гуфтанд, ки эҳтимол ман тирандози русҳо шавам, ҳатто дуздӣ карданд, аммо ман фикр мекунам, ин як ғоратгарии оддӣ буд".
Мавқеъҳои матрука
Дар хиёбони Победителей, дар бинои Хадамоти оташнишонии собиқ як қисми нерӯҳои мусаллаҳи Украина ҷойгир буданд. Саҳни барҳаво аз техникаи ҷангии сӯхта пур шудааст. Нисфи бинои дуошёнаи хиштӣ хароб шудааст.
Дар шафати даромадгоҳи асосӣ паноҳгоҳест, ки аз халтаҳои рег сохта шудааст. Дар деворҳои ошёнаи якум галереяи портретии "каҳрамонони миллӣ" боқӣ монда. "Китоби дуои як ҷанговари православӣ" ва брошюраи "Шахс, мубориз, роҳнамо" дар ҳамон ҷо хобидаанд, ки дар бораи Степан Бандера мебошанд.
Дар зери замин як паноҳгоҳ аз бомб аст, ки дорои бисёре аз долон, хона, душ, ҳоҷатхона, анбор, хобгоҳ, хонаҳои ёрирасон аст. Дар рӯи фарш қуттихои кушода бо москҳои зиддигазии боқимонда аз шӯравӣ, инчунин ампулахои дорои заҳр — кислотаи гидротсианӣ гузошта шудаанд. Санаи додашуда соли 1961 гуфта шудааст. Дар ҳама ҷо хӯроку либос ба назар мерасад, ки мушаххас аст, ки тамоми рӯзҳои ахири ақибнишиниро дар ҳамин ҷо гузаронданд, аммо пас аз баромадан аз ин ҷо баромадгоҳҳоро минакорӣ кардаанд.
Долонҳои зеризаминӣ, аз афташ, аз қисми ҳарбӣ, аз ҷумла аз ҳудуди комбинати кимиёи "Красител" хеле дур мегузаранд.
— Дар Рубежное якчанд корхонаҳои калони саноатӣ мавҷуданд, — шарҳ медиҳад як сокини маҳаллӣ Андрей, — ва дар зер ҳар кадоми онхо лабиринт доранд. Масалан, аз заводи "Заря" ба чангали берун аз шаҳр гурехтан мумкин аст.
Тирпаронӣ ба сӯйи аҳолии осоишта
Ин “Заря” буд, ки охирин минтақаи мустаҳками нерӯҳои Украина дар Рубежное гардид. Ҳоло онҳо дар Северодонетск, ки аз ин ҷо се километр дур аст, мебошанд. Мавқеъҳо дар теппа мебошанд. Шаҳр аз он ҷо ба таври комил ба назар мерасад.
- Онҳо ба сӯйи шаҳрвандон низ тир меандозанд, - қайд мекунад Андрей, - чаро? Ин комилан барои ман нофаҳмо аст, ман ҳатто метарсам, ки барои об дусад метр роҳ равам, ҳоло куҷо истад дарёфти кумаки башардӯстона.
Дар маҳаллаи 7-ум кумаки башардӯстонаро тақсим мекунанд. Маҳсулотро танҳо аз он ҷо гирифтан мумкин аст, мағозаҳо кайҳо баста шудаанд.
Тирпаронӣ бас намешавад. Дар давоми ҳафтаҳои охир бисёриҳо, аз ҷумла кӯдакон фавтиданд. Қариб ҳар рӯз шаҳрвандони осоишта маҷруҳ мешаванд.
Рӯзи дигар як пора мина ба манзили Борис, ки дар наздикӣ зиндагӣ мекунад, парвоз кард.
"Инфиҷор дар миёни ҳавлӣ рух дод. Ҳарчанд низомиён муддати тӯлонӣ ба ин ҷо наомадаанд. Аммо нерӯҳои низомии Украина, аз афташ, парвое надоранд", - мегӯяд ӯ
Як блоки биноҳои хусусии ин маҳалла аз ҷониби артиллерияи Украина комилан хароб карда шуд. Дар он ҷо, ба гуфтаи Борис, бисёре аз ғайринизомиён низ кушта шуданд.
Сарфи назар аз вазъияти душвор ба Рубежное торафт бештар кумаки башардӯстона меояд. Сокинони шахр оҳиста-оҳиста бармегарданд. Онҳо мегӯянд, ки хона беҳтар аст. Ва мегӯянд, ки мушкилтарин қисмат тамом шуд.