Кони аметист - Селбурро геологҳои тоҷик ҳанӯз соли 1966 кашф кардаанд. Ин воқеа баъд аз якчанд даҳсолаҳои ташкили экспедитсияи геологии Помир руй дод, ки ба тараққиёти саноати маъдани кӯҳии ҷумҳурӣ боис шуд.
Дар тӯли асрҳои зиёд дар кӯҳҳои тоҷик конҳои сангҳои киматбаҳо ба таври тасодуфӣ кашф мешуданд ва ҷустуҷӯи онҳо дар ғафсии ҷинс танҳо дар ҳамон ҷойҳое, ки аз рӯи онҳо сангҳои ранга пайдо кардан мумкин буд, бо усулҳои ибтидоӣ гузаронида мешуд.
Дар охири асри ХIХ, вақте геологҳои рус бо иштироки сокинони маҳаллӣ ба ҷустуҷӯи ашёи хоми нимқиматбаҳо дар кӯҳсори Тоҷикистон шуруъ карданд, кори ҷустуҷӯӣ ва истихроҷи сангҳои ранга ба таври куллӣ тағйир ёфт.
Асбобҳои ҳунарии сангрезиро мошинҳои пармакунӣ, ки аз Русия ва Аврупо оварда шудаанд ва мошинҳои гуногуни коркарди ганҷҳо иваз карданд.
Ва аллакай дар даврони шӯравӣ бо таъсиси экспедитсияи геологӣ-иктишофии Помир дар охири солҳои 30-юми асри ХХ корҳои бузурги иктишофӣ оғоз гардид.
Дар харитаҳои геологии Тоҷикистон даҳҳо кони сангҳои нимқиматбаҳо ва ороишӣ – фирӯза, гранат, лазурӣ, кварси садбарг, авентурин, булӯри сангӣ, аметист пайдо шуданд. Яке аз манбаъҳои асосии истихроҷи аметист кони Селбур буд, ки дар акси ин мавод нишон дода шудааст.