Машқҳои сеҷониба дурнамои фаъолияти террористии Толибон* ва дигар гурӯҳҳои ифротгаро дар кишварҳои Осиёи Марказиро пешбинӣ мекунанд.
Машқҳои Русия, Тоҷикистон ва Ӯзбекистон дар тамрингоҳи Ҳарбмайдон рӯзи 5 август шурӯъ шуда, фронти умумии зиддитеррористӣ дар марз бо Афғонистонро тавсеа бахшиданд.
Дар машқҳо беш аз 2500 хизматчиёни низомӣ ва тақрибан 500 адад техникаи ҳарбӣ ҷалб шудаанд.
Дастаи низомиёни Русия асосан аз қисми пойгоҳи 201, беш аз 1800 мутахассис ва то 420 адад техникаи ҳарбӣ иборат аст.
Қаблан ба фурудгоҳи Ҳисори Тоҷикистон ҳавопаймои Су-25, чархболҳои Ми-24 ва Ми-8-и Ҳавзаи марказии низомии Русия (CVD) фиристода шуда буданд.
Ҳамзамон, воҳидҳои вижаи Русия ва Ӯзбекистон дар ақибгоҳи душмани шартӣ дар қаторкӯҳҳои Ӯзбекистон дар Тирмиз машқҳо анҷом медиҳанд. Машқҳои муштараки Русияву Ӯзбекистон барои рафъи таҳдидҳои эҳтимолӣ 2 август оғоз шуданд.
Дар машқҳо дар марз бо Афғонистон чаҳор бомбаандози дурпарвози интиқолдиҳандаи мушакҳои ТУ-22М3, ки аллакай ба фурудгоҳи амалиётии вилояти Саратов кӯчиданд, ширкат мекунанд.
Барои ҳамкорӣ бо гурӯҳи заминии нерӯҳо, экипажҳои Ту-22М3 ба машқгоҳи Тирмиз парвоз мекунанд ва лагерҳои тақлидшудаи ҷангиён ва анборҳои лавозимоти ҷангиро бомбаборон мекунанд.
Дар рафти машқҳои сеҷониба равишҳои умумии артишҳои миллӣ ба амалиёти ҷангӣ дар самти стратегии ҷануб таҳия карда мешаванд. Аҳамияти машқҳои муштарак аз омадани вазири дифои Русия Сергей Шойгу ба Округи марказии ҳарбӣ ва ҳузури сардори ситоди генералии Русия Валерий Герасимов дар тамрингоҳи Ӯзбекистон дар Тирмиз таъкид мекунад.
Вазъи низомӣ-сиёсӣ дар Афғонистон ҳамсояи ниҳоят мураккаб, пуршиддат ва пешгӯинашаванда боқӣ мемонад. Толибон* дар даҳҳо музофот меҷанганд ва ба ҷони президенти қонунии кишвар Ашраф Ғанӣ таҳдид мекунанд.
Рӯзи 3 август ҷангҷӯён бераҳмона ба хонаи вазири дифоъ Бисмиллоҳ Хон Муҳаммадӣ ҳамла карданд, ки дар манзаил Аҳмад Масъуди хурдӣ низ буд. Шояд ҳадафи асосӣ писари қаҳрамони миллии Афғонистон буд.
Толибон* амалан сарҳадро бо панҷ давлати ҳамсоя - Эрон, Тоҷикистон, Туркманистон, Чин ва Покистон пурра назорат мекунанд. Ва ният дорад, шоҳроҳҳои нақлиётиро дар байни шаҳрҳои бузург забт кунад.
Кобул даъват мекунад, ки ҷаласаи изтирории Шӯрои Амнияти СММ барои таҳқиқи қатли оммаи мардуми осоишта аз ҷониби Толибон* ва "пешгирии фалокати башарӣ" даъват карда шавад. Вокуниш нест, амалҳои посдори сулҳи СММ дар хоки Афғонистон бефоидаанд.
Қаблан Департаменти давлатӣ таҳдид карда буд, ки ҷунбиши Толибон* эътирофи байналмилалиро нахоҳад гирифт ва дар сурати кӯшиши бо зӯр ба даст овардани қудрат дар Афғонистон ба лағви таҳримҳо ноил нахоҳад шуд.
Сафоратхонаҳои ИМА ва Бритониё дар Кобул Толибонро* дар куштори беш аз 100 ғайринизомӣ дар вилояти Қандаҳор айбдор карданд: "Роҳбарияти Толибон* барои ҷиноятҳо бояд ҷавоб гӯянд ... Агар шумо ҳоло ҷангҷӯёни худро назорат карда натавонед, ҷои шумо дар ҳокимият нест". Далелҳои минбаъда дар баҳс хеле пешгӯишавандаанд.
Омодагии Толибон* ба ҳалли осоиштаи муноқишаро метавон беэҳтиётии ҷунбиши низомӣ-мазҳабӣ дар иҷрои шартҳои Созишномаи Доҳа, ки моҳи феврали соли 2020 аз ҷониби намояндагони Иёлоти Муттаҳида ва Толибон* имзо шуда буд, арзёбӣ кард.
Ин созишнома хуруҷи нерӯҳои хориҷиро аз Афғонистон дар тӯли 14 моҳ ва оғози муколамаи байни афғонҳоро пешбинӣ мекунад.
Ҷангҷӯён аз зиндон озод шуда, бар хилофи ӯҳдадориҳои худ зуд силоҳ мегиранд. Ҷанги беохир идома дорад. НАТО ба нерӯҳои дифоъ ва амнияти Афғонистон, ки босуръат таъсирашонро аз даст медиҳанд, тақрибан 70 миллион доллар хайрия ҷамъ мекунад.
Омодагии ҷангии Нерӯҳои Ҳавоии Афғонистон ҳатто пеш аз хуруҷи нерӯҳои ИМА ва НАТО ба таври назаррас коҳиш ёфт - қисми зиёди ҳавопаймо дар моҳи июн аз кор баромад.
Масалан, ҳавопаймои сабуки ҳамлаи А-29 Супер Тукано (истеҳсоли Бразилия) "аспи" асосии амалиётҳои зарбавӣ аст, аммо мушкилоти нигоҳдории мавҷудияти парки ҳавопаймоҳои ин навъи 63% коҳиш доданд. Парки чархболҳои бисёрҳадафаи UH-60 Black Hawk то 39% афтод.
Қувваҳои бисёрҷониба
Ташаббуси Туркия оид ба муҳофизати фурудгоҳи Кобул ба таври чашмрас пеш намеравад. Аммо ҷараёни паноҳандагони афғон афзоиш меёбад, ки Анқара онҳоро қабул карданӣ нест. Охир Туркия бо 3,7 миллион суриягиҳое, ки қаблан аз кишварашон фирор карда буданд, мушкилоти кофӣ дорад.
Дар навбати худ, Берлин ҳам суолгузорӣ мекунад: "Бо даҳҳо ҳазор гурезаҳои нави афғон, ки ба Аврупо меоянд, бояд чӣ кор кард? Таназзули босуръати вазъият дар Афғонистон боиси хушбинӣ нест. Иёлоти Муттаҳида ва НАТО дар Афғонистон ягон механизми кориро боқӣ намонданд, ки қодир аст кишварро аз бесарусомонии ҷанги нави шаҳрвандӣ нигоҳ дорад.
Муҳаммад Ҳаниф Атмар, вазири умури хориҷии Афғонистон, рӯзи 3 август қайд кард, ки Кобули расмӣ омода аст бо Толибон* ҳамкорӣ кунад: "Мо омодаем, ки онҳоро ба ҳукумат гирем, барои сулҳ бо онҳо омодаем қудратро тақсим кунем ... Ҳукумати мо омода аст Толибон* -ро ҳамчун воҳидҳо ба шарте қабул мекунад, ки онҳо дастгирии терроризмро бас кунанд".
Худи Толибон* омода нестанд, ки қудратро бо "хоинони миллӣ" тақсим кунанд ва инро мустақим эълон мекунанд. Толибон* барои ба эътидол овардани вазъият ягон иқдоми воқеӣ накардаанд ва майл ба созиш надоранд. Ваъдаҳои "дафтари сиёсӣ" - мубориза бо қочоқи маводи мухаддир ва таҳдид накардан ба давлатҳои ҳамсоя - арзон аст.
Дар Афғонистон хабари хуш низ ҳаст. Маршал Абдулрашид Дӯстум 5 август баъди табобат дар Туркия ба Мазори Шариф баргашт. Дӯстум ният дорад роҳбарии амалиёти зидди Толибонро* дар зодгоҳаш Ҷузҷон ва дигар вилоятҳои шимоли кишвар идома диҳад. Аксари афғонҳо умедворанд, ки бозгашти маршал амниятро беҳтар мекунад.
Раисиҷумҳури Афғонистон Ашраф Ғанӣ рӯзи 5 август бо ҳамтои эронии худ Иброҳим Раисӣ музокирот анҷом дод, ки аз ҳукумати қонунии Афғонистон ва нақшаи сулҳ ҷонибдорӣ кард.
Худи ҳамон рӯз сардори Ситоди генералии Қувваҳои Мусаллаҳи Федератсияи Русия Валерий Герасимов бо сафари расмӣ ба Ӯзбекистон омад, ки дар он ҷо масъалаҳои ҳамкориҳои низомӣ байни Маскав ва Тошканд баргузор мешаванд. Илова бар ин, генерали артиш Герасимов рафти машқҳои Русияву Ӯзбекистонро дар наздикии марз бо Афғонистон назорат хоҳад кард.
Рӯзномаи чинии Global Times қайд мекунад, ки Русия ва Чин ният доранд бо ифротгароён якҷоя муқовимат кунанд, бар зидди бесарусомониҳое, ки ИМА ба суботи Осиёи Марказӣ ва Ҷанубӣ таҳдид мекунад, мубориза баранд. Ин тамаркузи тамринҳои муштарак аст, ки рӯзҳои 9-13 август дар машқгоҳи Тсинтунся дар шимолу ғарби Чин ба нақша гирифта шудааст.
* - гурӯҳи террористие, ки дар Русия, Тоҷикистон ва дигар кишварҳо мамнӯъ аст.