ДУШАНБЕ, 17 янв — Sputnik, Алексей Стефанов. Аз 1 январ, бо сабаби таҳдиди таъқиби ҷиноӣ, кормандони маҷалла маҷбур шуданд, ки фаъолияташонро дар Sputnik Эстония ва МИА “Россия сегодня” қатъ кунанд.
Роҳбари нашрия Елена Черишева, корманди пешини Sputnik Александр Лукьянов, мушовири Бюрои Парлумони Аврупо Яна Тоом ва муҳаррири собиқи RusDelfi Маргарита Корнышева барои баррасии вазъи кунунӣ дар канали русии ETV + даъват карда шуданд. Ба сифати мухолиф корманди Институти хотираи таърихӣ, ҳуқуқшинос Сергей Метлев, коршиноси робитаҳои стратегӣ Илмар Рааг, роҳбари Маркази иттилоот оид ба амният ва дифоъ Григорий Сенков баромад карданд.
Аввал манъ кунед баъд омухта бароед
"Ҷазои сиёсиву иқтисодӣ алайҳи рӯзноманигорон сензура аст. Сензура дар Эстония манъ аст. Sputnik Эстония воситаи ахбори омма аст, ки як бахши хабаргузории Русия “Россия сегодня” аст ва дар ҳеҷ гуна таҳримот қарор надорад", - гуфт Елена Черышева.
Вай қайд кард, ки дар як номаи департаменти полис ва сарҳадбон гуфта шудааст, ки “Россия сегодня” таҳти роҳбарии Дмитрий Киселев аст, зеро ӯ имзо мегузорад".
"Ман дар ягон ҳуҷҷати молиявӣ имзои Дмитрий Киселевро надидаам. Ман соле ду бор имзои ӯро дар лавҳаи табрикотӣ - Соли Нав ва Рӯзи байналмилалии занон мебинам", - гуфт Черишева.
Маргарита Корнышева гуфт, ки вай дар ҳуҷҷатҳои Иттиҳоди Аврупо таърифи масъулиятро пайдо кардааст. Аммо вай мутмаин аст, ки Дмитрий Киселев ба ҳеҷ яке аз ин меъёрҳо нарасидааст.
"Ду маҳдудият татбиқ мешавад - манъи вуруд ва манъи ин манбаъҳо ва ашёҳое, ки ба вай фоида меоранд. Агар мо журналистонро ҳамчун захираҳо дар Эстония баррасӣ кунем, пас ман саволе дорам, ки оё ин маҳдудият ба фаъолияти касбии журналистон аст", - қайд кард Маргарита Корнышева.
Ман нахондаам, аммо медонам
Як корманди Пажӯҳишгоҳи хотираи таърихӣ Сергей Метлев гуфт, ки кормандони агентиро журналист намеҳисобад. Илмар Раг, ҳамоҳангсози иртиботи стратегӣ ва пешгирии паҳншавии маълумоти нодуруст илова намуд, ки вай ба бастани портал розӣ нест.
"Бо вуҷуди ин, шумораи ками одамон онҳоро дар Эстония мехонданд ва, ба андешаи ман, онҳо метавонанд кор кунанд", - гуфт ӯ.
Ва баъдтар гуфт, ки ӯ ҳамчун муаллим баъзе мақолаҳои тасодуфии Sputnik Эстонияро таҳлил мекард ва қайд кард, ки маводҳо аксар вақт баҳои объективӣ надоранд, зеро рӯзноманигорон танҳо тавзеҳоти яктарафа медиҳанд.
Елена Черишева хотиррасон кард, ки кормандони Sputnik аз рӯзи аввал дар муқоиса бо ҳамкасбони дигар ВАО - мақомоти давлатӣ, сиёсатмадорон аз шарҳ додан ё мусоҳиба кардан бо ин оҷонсӣ худдорӣ мекарданд.
Александр Лукянов пурсид, ки кадоме аз мақолаҳояш дар тӯли ҳашт моҳи кори дар портал, ки шумораи онҳо 100-120 ташкил медиҳад, кори журналистӣ нест ва дар онҳо таблиғот дар куҷост? Ҳеҷ касе аз ҳозирон наметавонист чизе аниқ бигӯяд.
Ба ҷои ин, Метлев гуфт, "мавқеи мутахассисони полис ва ҳуқуқшиносон дар он аст, ки шумо ҳуқуқ надоред дар ин кишвар фаъолиятро дар ин шакл идома диҳед. Агар ба шумо маъқул набошад, ба суд муроҷиат кунед. Судҳо дар Эстония хеле мустақиланд. Агар шумо дар он ҷо пирӯз шавед мо ба шумо қарсак мезанем, агар не шумо боз маҳдудтар мешавед".
Елена Черишева қайд кард: "Мо таваққуф кардем, аммо фаъолияти худро қатъ накардем".
Илмар Раг низ ҳайрон шуда гуфт, ки портал кор мекунад. Черишева ва Корнышева боз бояд шарҳ диҳанд, ки чаро портал баста нашудааст, аммо Sputnik Эстония аз соли нав корманд надорад ва худи портал дар ҳолати фавқулодда кор мекард.
"Агар шумо бодиққат мақолаи 93-ро хонед, як диққат диҳед, ки мо ҳақ надорем, ки ягон коре кардатавонем. Ҳатто аз хонаи худ аз компютери шахсӣ чизе наметавонем кард", - гуфт Елена Черишева.
Вақте ки баҳсҳо ба поён расид
Григорий Сенков, роҳбари Маркази иттилоот оид ба амният ва мудофиа гуфт, ки "роҳбарияти Sputnik Эстония натавонист мушкилоти иқтисодӣ ва молиявии худро ҳаллу фасл кунад ва инро зери ибораи озодии сухан пинҳон мекунад".
Мушкилоти сунъӣ дар асл буданд. Бонкҳо ҳисобҳои кормандони Sputnik Эстонияро бастаанд. Иҷорадиҳанда, таҳти фишор, маҷбур шуд, дигар бинояшро ба редаксия иҷора диҳад.
"Дар Эстония портал вазн надорад, аммо изҳороти Sputnik тавассути васоити ахбори омма вазни зиёд доранд. Дарҳол ба хотир меояд, ки амали Sputnik, ки қаблан фош карда шуд, ҳангоми як хидмат як бача маҷрӯҳ шуд ва сипас Sputnik кӯшиш кард, ки гӯё онҳо дар артиши Эстония русҳо буданд. Ва бубинед, ки дар онҷо чӣ мешавад - онҳо тир мепартоянд ё тир мепарваранд. Чунин риштаи таблиғот дар атрофи ин давр мезанад", - Метлев гуфт.
Баранда Андрей Титов баромадкунандаро боздошта, ба хотир овард, ки гуфтаҳои ӯ ҳақиқат надоранд ва ин мавзӯъ аллакай дар студияи ӯ муҳокима шудааст.
Дар омади гап, Титов, як далели дигари ҷолибро ба ёд овард. Соли гузашта, фаъолони блоги Propastop, ки бо паҳн кардани таблиғот ва маълумоти бардурӯғ дар бораи Эстония машғул буданд, ба ҷамъоварии имзоҳо шурӯъ карданд, ки ба парлумон дар бораи баста шудани порталҳои Sputnik Эстония ва Baltnews шурӯъ карданд.
"Ва бояд ҳазорҳо имзо ҷамъ овардан лозим буд. Аввал онҳо як мӯҳлат гузоштанд, сипас онро як моҳ дароз карданд, сипас онро то охири сол тамдид карданд. Дар ниҳоят, онҳо 573 имзо ба даст оварданд - ҳатто ҳазор нафар ҳам имзо накард. Ҳеҷ кас ба ин аҳамият намедиҳад", - гуфт Титов.
Дар фарҷоми муҳокима, маълумоти ду овоздиҳӣ, ки дар вақти пахши мустақим баргузор шуданд, эълон карда шуд. Боздоштани фаъолияти Sputnik Эстония аз ҷониби 90% тамошобинони телефон ва 57% корбароне, ки дар Facebook овоз додаанд, сензура дониста шуд.