Ҳавопаймои ҷангии амрикоии F-35 “Lightning II” дар охири моҳи январ ҳангоми нишаст ба киштии ҳавопаймобари USS “Carl Vinson” дар баҳри Чини Ҷанубӣ суқут кард. Халабон аз он ба берун ҷаҳид, ҳавопаймои беш аз 80-миллиондолларӣ ғарқ шуд (кофтуков бенатиҷа буд). Дар ҳамин ҳол 7 тан аз ҳайати экипажи киштӣ ҷароҳат бардошта, ба бемористони Филиппин интиқол дода шуданд.
Ҳодиса ба охир нарасидааст. Пас аз бархӯрди ҳавопаймои F-35C ба болои киштии ҳавопаймобари “Карл Винсон”, системаҳои навигатсия ва иртибот осеб диданд, киштӣ натавонист вазифаҳои таъйиншударо дар баҳри Чини Ҷанубӣ иҷро кунад, яъне ноком шуд. Ин киштӣ корпуси 331-метрӣ, паҳнои саҳни парвози 77-метрӣ, якҷоя бо ҳайати экипажи зиёда аз 6000 маллоҳ, тақрибан 90 ҳавопаймо ва болгард ва зиёда аз 3000 тонна лавозимоти ҳарбӣ дошт.
Ин зарбаи нави халокатовар ба обрӯю Флоти ҳарбии баҳрии ИМА мебошад.
Дар нимаи дуюми соли 2021 гурӯҳи зарбазании интиқолдиҳанда, ки ба он киштии ҳавопаймоии ҳастаии USS “Carl Vinson” роҳбарӣ мекунад, бори аввал дар таърих ҷангандаҳои ҳамгирошудаи F-35C, EA-18G “Growlers”-ро муттаҳид кард. Фармондеҳии нерӯҳои баҳрии ИМА интизор дошт, ки истифодаи "ноаён" дар баробари ҷанги электронии интиқолдиҳанда ва ҳавопаймоҳои AWACS "марговарӣ ва шароити зинда мондан"-и гурӯҳи зарбазанро меафзояд ва имкон медиҳад, васоили истихборот, алоқа ва равобити байни ҷангандаҳои душаман барҳам зада шавад. Аммо воқеияти замони осоишта ин гуна нақшаҳоро ислоҳ кард.
Киштии ҳавопаймобари атомӣ ҳамроҳ бо дигар киштиҳо воситаи боэътимоди мубориза буда, аммо дар амалиёти баҳрӣ хеле осебпазир мебошанд. "Ноаён"-ҳо хуб парвоз намекунанд ва зуд-зуд меафтанд.
Ҳавопаймои F-35A-и нерӯҳои ҳавоии Кореяи Ҷанубӣ дар 4 январи соли 2022 бо сабаби аз кор баромадани дастгоҳи фурудоияш ба сурати изтирорӣ ба замин нишаст. Рӯзи 17 ноябр як ҳавопаймои ҷангии F-35B аз қаноти ҳавоии киштии ҳавопаймобари HMS “Queen Elizabeth”-и нерӯи дарёии Бритониё ба баҳри Миёназамин афтод.
Моҳи декабр дар Ҳоккайдо як ҳавопаймои F-35A-и нерӯҳои дифоии Ҷопон аз радарҳо дар Баҳри шарқии Чин нопадид шуд.
Ин ҳодисаҳо норозигии Пентагонро афзоиш медиҳанд. Ҳавопаймо барои истеҳсоли оммавӣ иҷозат дода нашудааст ва харидорони эҳтимолии F-35 дар бозори ҷаҳонӣ коҳиш меёбанд. Масалан, Юнон дигар бо нархи ин "ноаён" (бештар аз 80 миллион доллар барои як воҳид) қонеъ нест. Имороти Муттаҳидаи Арабӣ харидории ҳавопаймоҳои F-35-ро мутаваққиф ва дар моҳи декабр барои харидани 80 ҷангандаи фаронсавии “Rafale” қарордод имзо кард.
Таваҳҳумоти зангорбаста
Иёлоти Муттаҳида аз он метарсад, ки технологияи махфии F-35, аз ҷумла пӯшиши пинҳонӣ ба Чин меравад, ки қодир аст, онро аз қаъри баҳр ба даст орад ва дар таҳаввулоти худ татбиқ кунад. Ба гумонам, амрикоиҳо аз чизи нодуруст метарсанд. Дафъаи дигар “Lightning” метавонад бомбаи термоядроии B61-12-ро ба саҳни киштӣ партояд.
Ҳатто бадтар аз ин он ҳолатест, ки мушаки болдори чинии “Dongfeng 21D”, ки расонаҳои ғарбӣ онро аллакай "қотили ҳавопаймобар" унвон кардаанд, аз болои USS “Carl Vinson” парвоз кунад. “Сиркон”-и мовафқуссавти русӣ низ қодир аст, як киштии 1,4-миллиарддоллариро ғарқ кунад.
Сарпӯши пинҳонии ҳавопаймои ғарқшудаи F-35 бинобар дар об мондан тамоми хусусиятҳои худро гум мекунад. Пештар "чизҳои ноаён" дар зарфи чанд моҳ, хатто аз ҳавои нами баҳр дар саҳни киштии "Карл Винсон" занг мезаданд ва ин боиси ташвиши халабонҳои амрикоӣ гардида буд.
“Military Watch” қайд мекунад: "Ҷангандаҳои F-35C дар соли 2019, пас аз солҳои тӯлонӣ такмил дода шуданд ва то ҳол беш аз 800 мушкилоти техникӣ, қобилиятҳои маҳдуд доранд. Ҳавопаймоҳо дар набардҳои дорои шиддати миёна ва баланд қобили истифода нестанд. Дар ҳақиқат, ин ҷо масъалаи "маргу зиндагӣ" матраҳ аст".
Дар ҳамин ҳол машқҳои моҳи марти НАТО “Ҷавоби сард-2022” эълон шуданд, ки дар Норвегия ва баҳри Норвегия баргузор мешаванд. Дар ёд дорам, ки машқҳои мушобеҳи “Trident Juncture 2018” дар баҳри Норвегия барои киштии ҳавопаймобари ҳастаии “Гарри С.Трумэн” аз нерӯи баҳрии ИМА бо хиҷолати зиёд анҷом ёфта буданд.
Ман боварӣ дорам, ки дар моҳи март "компютерҳои парвозкунанда"-и F-35C дар манёврҳои “Ҷавоби сард-2022” танҳо дар саҳни киштӣ ях хоҳанд кард ва ин бори дигар беамалии сиёсати хориҷии Амрико ва ақибмонии Иёлоти Муттаҳидаро дар робита ба аслиҳаи дорои технологияи хуб собит мекунад.
Сарфи назар аз модернизатсияи гаронарзиши ҳавопаймоҳо дар Ғарб дар бораи бартарияти ояндаи F-35 “Lightning II” дар ҷаҳони авиатсияи ҷангӣ хеле муболиға шудааст.
Ба канали шореҳи низомӣ Александр Хроленко дар "Telegram" пайвандед.