https://sputnik.tj/20251101/mehmonon-bonufuz-pul-kalon-oktyabr-tojikiston-khotirmon-1072590098.html
Меҳмонони бонуфуз ва пули калон: моҳи октябр дар Тоҷикистон бо чӣ хотирмон буд
Меҳмонони бонуфуз ва пули калон: моҳи октябр дар Тоҷикистон бо чӣ хотирмон буд
Sputnik Тоҷикистон
Моҳи гузашта бо як қатор вохӯриҳои калони байналмилалӣ дар Душанбе, инчунин тамосҳои ғайриоддӣ бо Кобул ва комёбиҳои ҷавонони тоҷик дар Баҳрайн хотирмон гардид
2025-11-01T10:52+0500
2025-11-01T10:52+0500
2025-11-01T11:14+0500
дар тоҷикистон
https://cdnn1.img.sputnik.tj/img/07e9/0a/09/1071893152_406:719:2611:1959_1920x0_80_0_0_993f8aea5bfb1ed6875ee95ddeb2aacb.jpg
ДУШАНБЕ, 1ноя - Sputnik. Моҳи октябр пойтахти Тоҷикистон ба макони муҳими музокирот байни роҳбарони ИДМ, бахусус мулоқоти Эмомалӣ Раҳмон ва Владимир Путин табдил ёфт. Дар Душанбе инчунин якчанд ҳамоишҳои муҳими сармоягузорӣ ва иқтисодӣ баргузор шуданд, ки натиҷаашон имзои созишномаҳои бисёрмиллиарддолларӣ гардид. Бидуни сафари роҳбарони ИДМ, як мақоми баландпояи Толибон* аз пойтахт боздид кард ва бо раиси Кумитаи давлатии амнияти миллӣ мулоқот кард, ки ин як ҳодисаи хеле ғайриоддӣ бо назардошти нобоварӣ байни Душанбе ва Кобул аст. Ин ва дигар рӯйдодҳои муҳими моҳи гузашта дар гузориши Sputnik Тоҷикистон инъикос ёфтаанд. Сафари Путин ба Душанбе Нахустин сафари давлатии президенти Русия Владимир Путин ба Тоҷикистон 9 октябр баргузор шуд. Ҳадаф тақвияти шарикии стратегӣ байни Маскав ва Душанбе ва ҳамоҳангсозии талошҳои ҳамкорӣ дар соҳаҳои тиҷоратӣ, иқтисодӣ, сармоягузорӣ ва башардӯстона буд. Ба ғайр аз музокироти дуҷониба, рӯзномаи мулоқот баррасии масъалаҳои амниятӣ, лоиҳаҳои инфрасохторӣ ва долонҳои логистикӣ дар Осиёи Марказиро дар бар мегирифт. Сафар бо маросими гулчанбаргузорӣ дар пояи муҷассамаи Исмоил Сомонӣ оғоз ёфт, бо иқдоми рамзӣ, ки эҳтиром ба таърихи миллии Тоҷикистонро таъкид мекард. Пас аз ин, Путин бо президент Эмомалӣ Раҳмон аввал дар шакли маҳдуд ва сипас дар шакли васеъ музокирот анҷом доданд. Пас аз мулоқот, ҷонибҳо афзоиши устувори тиҷорати дуҷонибаро қайд карданд: Маскав бузургтарин шарики тиҷоратии Душанбе боқӣ мемонад ва ҳаҷми тиҷорати мутақобила дар соли 2024 7% ва дар аввали соли 2025 17% афзоиш ёфтааст. Президентҳо ба мувофиқа расиданд, ки дар ҳисоббаробаркуниҳои мутақобила асъори миллиро фаъолтар истифода баранд, ҳамкорӣ дар соҳаи энергетика ва нақлиётро густариш диҳанд ва шароити мусоид барои муҳоҷирати меҳнатии шаҳрвандони Тоҷикистон ба Русия фароҳам оваранд. Путин таъкид кард, ки Душанбе иттифоқчии боэътимоди Маскав дар минтақа ва шарики муҳим дар масъалаҳои амниятӣ, бахусус дар заминаи тақвияти марзҳои ҷанубии СПАД аст. Раҳмон, дар навбати худ, саҳми назарраси Русияро дар навсозии иқтисоди Тоҷикистон қайд карда, ба рушди минбаъдаи ҳамкорӣ изҳори боварӣ кард. Саммитҳои Душанбе ва ҷаласаи Шӯрои сарони кишварҳои ИДМБаъди музокироти Путин ва Раҳмон, дар Душанбе ду чорабинии бузург баргузор шуданд: саммити “Осиёи Марказӣ-Русия” ва ҷаласаи Шӯрои сарони давлатҳои ИДМ. Дар ин ҷаласа, ки 9 октябр баргузор шуд, роҳбарони ҳамаи кишварҳои Осиёи Марказӣ ҷамъ омаданд, ки дар изҳороти ниҳоии худ дастгирӣ аз тартиботи ҷаҳонии бисёрқутбӣ, зарурати "амнияти тақсимнашаванда" ва рушди муштараки иқтисодҳо, технологияҳо, инфрасохтор ва долонҳои нақлиётӣ тасдиқ карданд. Раисҷумҳурон нақшаи муштараки амалро барои солҳои 2025-2027 қабул карданд, ки чораҳои гузариш ба асъори миллӣ дар пардохтҳо, рушди тиҷорати рақамӣ, татбиқи технологияҳои камкарбон ва технологияҳои обу энержӣ ва тақвияти ҳамкорӣ дар соҳаи амният, терроризм, экстремизм ва қочоқи маводи мухаддирро дар бар мегирад. Дар ин нишаст нақши афзояндаи Осиёи Марказӣ ҳамчун маркази фароминтақавӣ барои ҳамкории логистикӣ ва саноатӣ бо Русия таъкид карда шуд. Рӯзи дигар, таҳти раёсати Раҳмон ҷаласаи сарони давлатҳои ИДМ баргузор шуд. Яке аз қарорҳои калидии он ташаббуси таъсиси формати "ИДМ+" буд, ки ба густариши ҳамкорӣ бо давлатҳои хориҷӣ ва созмонҳои байналмилалӣ нигаронида шудааст. Масалан, бо СҲШ, чунон ки Дабири кулли ИДМ Сергей Лебедев эълон кард. Ғайр аз ин, барномаи ҳамкорӣ барои мубориза бо терроризм ва экстремизм то соли 2028, барномаи панҷсолаи тақвияти амнияти марзӣ, консепсияи ҳамкории низомӣ то соли 2030 ва эъломия оид ба амнияти энергетикии минтақавӣ тасдиқ карда шуданд. Ҳамчунин қарор қабул карда шуд, ки раёсати ИДМ дар соли 2026 ба Туркманистон интиқол дода шавад. Ҳарду чорабинӣ як қадами муҳим дар таҳкими ҳамкории сиёсӣ, иқтисодӣ ва инфрасохторӣ байни кишварҳои ИДМ буданд ва Душанбе рамзи орзуҳои кишварҳои Осиёи Марказӣ ва Русия барои ҳамкории бештар, сохтани долонҳои нав ва таҳкими низоми амниятии умумӣ гардид. Музокирот бо ҳокимони АфғонистонМоҳи октябри соли 2025, сиёсати хориҷии Тоҷикистон фаъолона "самти Афғонистон"-ро қабул кард, ки дар он Душанбе кӯшиш мекунад, ки нобоварии қаблии худро ба Толибон* бо зарурати ба назар гирифтани воқеиятҳои иқтисодии марбут ба ҳамсояаш ба мувозинат дарорад. 13 октябр, тибқи гузоришҳои расонаҳои Афғонистон, сухангӯи ҳукумати Толибон* Забиҳуллоҳ Муҷоҳид изҳор дошт, ки марзҳои Афғонистон амнанд ва марз бо Тоҷикистон барои Кобул аҳамияти хоса дорад. Коршиносон ин суханонро ҳамчун паёми дӯстона ба Душанбе тафсир карданд. Рӯзи 23 октябр бошад, ба гуфтаи мақомоти Афғонистон, роҳбари вулусволии Балх Юсуф Вафо ҳатто ба пойтахти Тоҷикистон ташриф овард, ки дар он ҷо бо раиси Кумитаи давлатии амнияти миллӣ Саймумин Ятимов ва фармондеҳии нерӯҳои марзбонӣ музокирот анҷом дод. Дар мулоқотҳо тақвияти ҳамкорӣ дар соҳаи иктишоф ва амният, инчунин хатарҳои фаромарзии марбут ба ноустуворӣ дар Афғонистон ва таъсири эҳтимолии он ба Тоҷикистон баррасӣ шуданд. Вафо даъват кард, ки муносибатҳои расмии дипломатӣ байни кишварҳо барқарор карда шаванд. Ҳарчанд мақомоти Тоҷикистон ин сафарро тасдиқ накардаанд, худи ташриф нишон медиҳад, ки Душанбе омода аст на танҳо масъалаҳои амниятӣ, балки масъалаҳои иқтисодӣ ва логистикиро бо Кобул низ ҳал кунад. Аммо, дар баробари ин ҷараёни "дипломатӣ" дар охири моҳи октябр дар марзи Тоҷикистону Афғонистон даргириҳои нав ба амал омаданд. Аз ҷумла , тирпарронӣ байни марзбонони тоҷик ва як воҳиди Толибон * дар ноҳияи Шаҳри Бузурги вулусволии Бадахшон рух дод. Ин ҳодиса эҳтимолан бо маҷрои Амударё ва истихроҷи тилло дар минтақаи марзӣ алоқаманд буд. Форуми сармоягузорӣ ва конфронси зеҳни сунъӣМоҳи октябри соли 2025 дар Душанбе ду форуми калоне баргузор шуданд, ки барои тақвияти ҷолибияти сармоягузорӣ ва технологии Тоҷикистон тарҳрезӣ шуда буданд. Инҳо форуми байналмилалии Dushanbe Invest 2025 ва конфронси AI Conf 2025 оид ба зеҳни сунъӣ буданд. Форуми Dushanbe Invest 2025 таҳти сарпарастии Ҳукумати Тоҷикистон ва бо иштироки мақомоти шаҳрдории Душанбе ташкил карда шуд. Мавзӯъи он "Сармоягузориҳои сабз: Имкониятҳои имрӯза барои ояндаи устувор" буд ва ба гуфтаи мақомоти давлатӣ, давоми ин чорабинӣ тақрибан 4,1 миллиард доллар ҷалб карда шуд. Байни вазорати саноати Тоҷикистон ва ширкати GBI Innovation, ки ҳадафи он таъсиси як халқаи пурраи таъминоти волфрам, аз ҷумла коркарди кони Майхура дар камарбанди маъдании Тиёншон, ёддоште ба имзо расид. Лоиҳа истихроҷ, коркард ва истеҳсоли маҳсулоти тайёр, тақвияти занҷираи стратегии таъминот ва мусоидат ба саноатикунонии ҷумҳуриро дар бар мегирад. Интизор меравад, ки дар он солона 4000 тонна консентрати волфрам бо дараҷаи 1% истеҳсол карда шавад, ки панҷ маротиба аз сатҳи миёнаи ҷаҳонӣ баландтар аст. Тоҷикистон барои дастгирии ин лоиҳа беш аз 200 имтиёзи сармоягузорӣ ва андозӣ пешниҳод мекунад. Форуми зеҳни сунъӣ дар Душанбе ҳамчун як ҷамъомади байналмилалии беш аз 100 роҳбар аз беш аз 20 кишвар муаррифӣ шуд, ки ҳадафи он нишон додани нақши Тоҷикистон ҳамчун маркази саноатии рӯ ба инкишоф дар Осиёи Марказӣ буд. Дар ҳақиқат, ташкилкунандагон тавонистанд бозигарони асосии бозорро ба монанди Oracle Corporation ва NVIDIA ҷалб кунанд ва барномаи форум дарсҳои омӯзишӣ, намоишҳои стартапҳо ва намоишҳои мустақимро дар бар мегирифт. Дар доираи ин чорабинӣ, Тоҷикистон бо ширкати Perplexity AI, ки моделҳои забониро таҳия мекунад, ҳамкориро оғоз кард. Ҳадаф эҷоди роҳҳои ҳалли автоматӣ барои аҳолии тоҷикзабон ва ҳамгироии онҳо ба экосистемаҳои ҷаҳонии зеҳни сунъӣ мебошад. Ғайр аз ин, Вазорати саноат бо Presight, як ширкате, ки дар таҳлили маълумоти калон ва зеҳни сунъӣ тахассус дорад, ёддошти тафоҳум имзо кард. Ин созишнома барои рушди инфрасохтори зеҳни сунъӣ дар Тоҷикистон, аз ҷумла шаҳрҳои интеллектуалӣ, энергетика ва амнияти киберӣ нигаронида шудааст. Дар конфронс инчунин оғози лоиҳаи муштараки бунёди аввалин маркази "сабз"-и ҷумҳурӣ дар ноҳияи Дарвоз эълон карда шуд. Ин лоиҳа аз ҷониби ширкати тоҷикии darya.ai, ки дар самти технологияҳои зеҳни сунъии устувор тахассус дорад, ва ширкати ҳиндустонии Yotta Data Services Private Limited, бузургтарин таҳиягари маркази додаҳо дар Ҳиндустон ва узви гурӯҳи Hiranandani, амалӣ карда мешавад. Бо як сархатВазири энергетикаи Тоҷикистон Далер Ҷумъа пас аз мулоқот бо муовини сарвазири Русия Александр Новак изҳор дошт, ки Русия метавонад 22 кони нафтро дар Тоҷикистон коркард кунад. Кишварҳо имсол дар бораи лоиҳаҳои муштарак қарор қабул мекунанд ва татбиқи он метавонад аз соли 2026 оғоз шавад. Федератсияи футболи Тоҷикистон пас аз барканории Гела Шекиладзе ва ҳайати мураббиёни ӯ пас аз натиҷаҳои ғайриқаноатбахш дар Ҷоми миллатҳои CAFA-2025 ва бозиҳои интихобии Ҷоми Осиё-2026, мураббии навро барои дастаи миллии Тоҷикистон таъин кард. Мутахассиси сербӣ Горан Стеванович сармураббии тими миллӣ таъин шуд. Шартномаи мураббии 58-сола то 31 марти соли 2026 мӯҳлат дорад. Ӯ қаблан мураббии дастаи миллии Гана буд, ки бо он дар Ҷоми миллатҳои Африқо ширкат карда буд ва инчунин дастаи ҷавонони Сербияро тамрин медод. Итиҳоди Аврупо се бонки Тоҷикистон - Dushanbe City Bank, "Спитамен Бонк" ва “Коммерсбонк”-и Тоҷикистонро ба бастаи нави 19-уми таҳримҳои зидди Русия шомил кардааст. Ин қарор аз 12 ноябр эътибор пайдо мекунад. Дар Бозиҳои Осиёии ҷавонон дар Баҳрайн дастаи миллии Тоҷикистон 19 медал ба даст овард: 2 тилло, 2 нуқра ва 15 биринҷӣ. Размикорони ҷавони муҳорибаҳои омехта махсусан муваффақ буданд. Баҳрайн инчунин Чемпионати Осиё оид ба самборо мизбонӣ кард, ки дар он варзишгарони тоҷик натиҷаҳои аъло нишон доданд ва 27 медал ба даст оварданд ва дар ҳисоби умумидаставӣ ҷои сеюмро ишғол карданд.* - созмон барои фаъолиятҳои террористӣ таҳти таҳримоти СММ қарор дорад
https://sputnik.tj/20251010/sukhanroni-purra-putin-dushanbve-video-1071951680.html
https://sputnik.tj/20251014/korshinos-safari-putin-nishastho-dushanbe-ruydodi-tarikhi-1072088597.html
https://sputnik.tj/20251024/voi-balkh-saymumin-yatimov-muloqot-1072408409.html
https://sputnik.tj/20251027/tojikiston-mintaqa-makhsus-zehn-suni-tasis-1072460408.html
https://sputnik.tj/20251024/bmt-sabab-tahrimot-bonkho-tojikiston-1072412022.html
Sputnik Тоҷикистон
info@sputnik.tj
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2025
Sputnik Тоҷикистон
info@sputnik.tj
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Хабарҳо
tg_TJ
Sputnik Тоҷикистон
info@sputnik.tj
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik Тоҷикистон
info@sputnik.tj
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
меҳмонон бонуфуз пули октябр тоҷикистон хотирмон
меҳмонон бонуфуз пули октябр тоҷикистон хотирмон
ДУШАНБЕ, 1ноя - Sputnik. Моҳи октябр пойтахти Тоҷикистон ба макони муҳими музокирот байни роҳбарони ИДМ, бахусус мулоқоти Эмомалӣ Раҳмон ва Владимир Путин табдил ёфт.
Дар Душанбе инчунин якчанд ҳамоишҳои муҳими сармоягузорӣ ва иқтисодӣ баргузор шуданд, ки натиҷаашон имзои созишномаҳои бисёрмиллиарддолларӣ гардид.
Бидуни сафари роҳбарони ИДМ, як мақоми баландпояи Толибон* аз пойтахт боздид кард ва бо раиси Кумитаи давлатии амнияти миллӣ мулоқот кард, ки ин як ҳодисаи хеле ғайриоддӣ бо назардошти нобоварӣ байни Душанбе ва Кобул аст. Ин ва дигар рӯйдодҳои муҳими моҳи гузашта дар гузориши Sputnik Тоҷикистон инъикос ёфтаанд.
Нахустин сафари давлатии президенти Русия Владимир Путин ба Тоҷикистон 9 октябр баргузор шуд. Ҳадаф тақвияти шарикии стратегӣ байни Маскав ва Душанбе ва ҳамоҳангсозии талошҳои ҳамкорӣ дар соҳаҳои тиҷоратӣ, иқтисодӣ, сармоягузорӣ ва башардӯстона буд. Ба ғайр аз музокироти дуҷониба, рӯзномаи мулоқот баррасии масъалаҳои амниятӣ, лоиҳаҳои инфрасохторӣ ва долонҳои логистикӣ дар Осиёи Марказиро дар бар мегирифт.
Сафар бо маросими гулчанбаргузорӣ дар пояи муҷассамаи Исмоил Сомонӣ оғоз ёфт, бо иқдоми рамзӣ, ки эҳтиром ба таърихи миллии Тоҷикистонро таъкид мекард.
Пас аз ин, Путин бо президент Эмомалӣ Раҳмон аввал дар шакли маҳдуд ва сипас дар шакли васеъ музокирот анҷом доданд. Пас аз мулоқот, ҷонибҳо афзоиши устувори тиҷорати дуҷонибаро қайд карданд: Маскав бузургтарин шарики тиҷоратии Душанбе боқӣ мемонад ва ҳаҷми тиҷорати мутақобила дар соли 2024 7% ва дар аввали соли 2025 17% афзоиш ёфтааст.
Президентҳо ба мувофиқа расиданд, ки дар ҳисоббаробаркуниҳои мутақобила асъори миллиро фаъолтар истифода баранд, ҳамкорӣ дар соҳаи энергетика ва нақлиётро густариш диҳанд ва шароити мусоид барои муҳоҷирати меҳнатии шаҳрвандони Тоҷикистон ба Русия фароҳам оваранд.
Путин таъкид кард, ки Душанбе иттифоқчии боэътимоди Маскав дар минтақа ва шарики муҳим дар масъалаҳои амниятӣ, бахусус дар заминаи тақвияти марзҳои ҷанубии СПАД аст. Раҳмон, дар навбати худ, саҳми назарраси Русияро дар навсозии иқтисоди Тоҷикистон қайд карда, ба рушди минбаъдаи ҳамкорӣ изҳори боварӣ кард.
Саммитҳои Душанбе ва ҷаласаи Шӯрои сарони кишварҳои ИДМ
Баъди музокироти Путин ва Раҳмон, дар Душанбе ду чорабинии бузург баргузор шуданд: саммити “Осиёи Марказӣ-Русия” ва ҷаласаи Шӯрои сарони давлатҳои ИДМ.
Дар ин ҷаласа, ки 9 октябр баргузор шуд, роҳбарони ҳамаи кишварҳои Осиёи Марказӣ ҷамъ омаданд, ки дар изҳороти ниҳоии худ дастгирӣ аз тартиботи ҷаҳонии бисёрқутбӣ, зарурати "амнияти тақсимнашаванда" ва рушди муштараки иқтисодҳо, технологияҳо, инфрасохтор ва долонҳои нақлиётӣ тасдиқ карданд.
Раисҷумҳурон нақшаи муштараки амалро барои солҳои 2025-2027 қабул карданд, ки чораҳои гузариш ба асъори миллӣ дар пардохтҳо, рушди тиҷорати рақамӣ, татбиқи технологияҳои камкарбон ва технологияҳои обу энержӣ ва тақвияти ҳамкорӣ дар соҳаи амният, терроризм, экстремизм ва қочоқи маводи мухаддирро дар бар мегирад.
Дар ин нишаст нақши афзояндаи Осиёи Марказӣ ҳамчун маркази фароминтақавӣ барои ҳамкории логистикӣ ва саноатӣ бо Русия таъкид карда шуд. Рӯзи дигар, таҳти раёсати Раҳмон ҷаласаи сарони давлатҳои ИДМ баргузор шуд.
Яке аз қарорҳои калидии он ташаббуси таъсиси формати "ИДМ+" буд, ки ба густариши ҳамкорӣ бо давлатҳои хориҷӣ ва созмонҳои байналмилалӣ нигаронида шудааст. Масалан, бо СҲШ, чунон ки Дабири кулли ИДМ Сергей Лебедев эълон кард.
Ғайр аз ин, барномаи ҳамкорӣ барои мубориза бо терроризм ва экстремизм то соли 2028, барномаи панҷсолаи тақвияти амнияти марзӣ, консепсияи ҳамкории низомӣ то соли 2030 ва эъломия оид ба амнияти энергетикии минтақавӣ тасдиқ карда шуданд. Ҳамчунин қарор қабул карда шуд, ки раёсати ИДМ дар соли 2026 ба Туркманистон интиқол дода шавад.
Ҳарду чорабинӣ як қадами муҳим дар таҳкими ҳамкории сиёсӣ, иқтисодӣ ва инфрасохторӣ байни кишварҳои ИДМ буданд ва Душанбе рамзи орзуҳои кишварҳои Осиёи Марказӣ ва Русия барои ҳамкории бештар, сохтани долонҳои нав ва таҳкими низоми амниятии умумӣ гардид.
Музокирот бо ҳокимони Афғонистон
Моҳи октябри соли 2025, сиёсати хориҷии Тоҷикистон фаъолона "самти Афғонистон"-ро қабул кард, ки дар он Душанбе кӯшиш мекунад, ки нобоварии қаблии худро ба Толибон* бо зарурати ба назар гирифтани воқеиятҳои иқтисодии марбут ба ҳамсояаш ба мувозинат дарорад.
13 октябр, тибқи гузоришҳои расонаҳои Афғонистон, сухангӯи ҳукумати Толибон* Забиҳуллоҳ Муҷоҳид изҳор дошт, ки марзҳои Афғонистон амнанд ва марз бо Тоҷикистон барои Кобул аҳамияти хоса дорад. Коршиносон ин суханонро ҳамчун паёми дӯстона ба Душанбе тафсир карданд.
Рӯзи 23 октябр бошад, ба гуфтаи мақомоти Афғонистон, роҳбари вулусволии Балх Юсуф Вафо ҳатто ба пойтахти Тоҷикистон ташриф овард, ки дар он ҷо бо раиси Кумитаи давлатии амнияти миллӣ Саймумин Ятимов ва фармондеҳии нерӯҳои марзбонӣ музокирот анҷом дод.
Дар мулоқотҳо тақвияти ҳамкорӣ дар соҳаи иктишоф ва амният, инчунин хатарҳои фаромарзии марбут ба ноустуворӣ дар Афғонистон ва таъсири эҳтимолии он ба Тоҷикистон баррасӣ шуданд. Вафо даъват кард, ки муносибатҳои расмии дипломатӣ байни кишварҳо барқарор карда шаванд.
Ҳарчанд мақомоти Тоҷикистон ин сафарро тасдиқ накардаанд, худи ташриф нишон медиҳад, ки Душанбе омода аст на танҳо масъалаҳои амниятӣ, балки масъалаҳои иқтисодӣ ва логистикиро бо Кобул низ ҳал кунад.
Аммо, дар баробари ин ҷараёни "дипломатӣ" дар охири моҳи октябр дар марзи Тоҷикистону Афғонистон даргириҳои нав ба амал омаданд. Аз ҷумла , тирпарронӣ байни марзбонони тоҷик ва як воҳиди Толибон * дар ноҳияи Шаҳри Бузурги вулусволии Бадахшон рух дод. Ин ҳодиса эҳтимолан бо маҷрои Амударё ва истихроҷи тилло дар минтақаи марзӣ алоқаманд буд.
Форуми сармоягузорӣ ва конфронси зеҳни сунъӣ
Моҳи октябри соли 2025 дар Душанбе ду форуми калоне баргузор шуданд, ки барои тақвияти ҷолибияти сармоягузорӣ ва технологии Тоҷикистон тарҳрезӣ шуда буданд. Инҳо форуми байналмилалии Dushanbe Invest 2025 ва конфронси AI Conf 2025 оид ба зеҳни сунъӣ буданд.
Форуми Dushanbe Invest 2025 таҳти сарпарастии Ҳукумати Тоҷикистон ва бо иштироки мақомоти шаҳрдории Душанбе ташкил карда шуд. Мавзӯъи он "Сармоягузориҳои сабз: Имкониятҳои имрӯза барои ояндаи устувор" буд ва ба гуфтаи мақомоти давлатӣ, давоми ин чорабинӣ тақрибан 4,1 миллиард доллар ҷалб карда шуд.
Байни вазорати саноати Тоҷикистон ва ширкати GBI Innovation, ки ҳадафи он таъсиси як халқаи пурраи таъминоти волфрам, аз ҷумла коркарди кони Майхура дар камарбанди маъдании Тиёншон, ёддоште ба имзо расид. Лоиҳа истихроҷ, коркард ва истеҳсоли маҳсулоти тайёр, тақвияти занҷираи стратегии таъминот ва мусоидат ба саноатикунонии ҷумҳуриро дар бар мегирад.
Интизор меравад, ки дар он солона 4000 тонна консентрати волфрам бо дараҷаи 1% истеҳсол карда шавад, ки панҷ маротиба аз сатҳи миёнаи ҷаҳонӣ баландтар аст. Тоҷикистон барои дастгирии ин лоиҳа беш аз 200 имтиёзи сармоягузорӣ ва андозӣ пешниҳод мекунад.
Форуми зеҳни сунъӣ дар Душанбе ҳамчун як ҷамъомади байналмилалии беш аз 100 роҳбар аз беш аз 20 кишвар муаррифӣ шуд, ки ҳадафи он нишон додани нақши Тоҷикистон ҳамчун маркази саноатии рӯ ба инкишоф дар Осиёи Марказӣ буд. Дар ҳақиқат, ташкилкунандагон тавонистанд бозигарони асосии бозорро ба монанди Oracle Corporation ва NVIDIA ҷалб кунанд ва барномаи форум дарсҳои омӯзишӣ, намоишҳои стартапҳо ва намоишҳои мустақимро дар бар мегирифт.
Дар доираи ин чорабинӣ, Тоҷикистон бо ширкати Perplexity AI, ки моделҳои забониро таҳия мекунад, ҳамкориро оғоз кард. Ҳадаф эҷоди роҳҳои ҳалли автоматӣ барои аҳолии тоҷикзабон ва ҳамгироии онҳо ба экосистемаҳои ҷаҳонии зеҳни сунъӣ мебошад.
Ғайр аз ин, Вазорати саноат бо Presight, як ширкате, ки дар таҳлили маълумоти калон ва зеҳни сунъӣ тахассус дорад, ёддошти тафоҳум имзо кард. Ин созишнома барои рушди инфрасохтори зеҳни сунъӣ дар Тоҷикистон, аз ҷумла шаҳрҳои интеллектуалӣ, энергетика ва амнияти киберӣ нигаронида шудааст.
Дар конфронс инчунин оғози лоиҳаи муштараки бунёди аввалин маркази "сабз"-и ҷумҳурӣ дар ноҳияи Дарвоз эълон карда шуд. Ин лоиҳа аз ҷониби ширкати тоҷикии darya.ai, ки дар самти технологияҳои зеҳни сунъии устувор тахассус дорад, ва ширкати ҳиндустонии Yotta Data Services Private Limited, бузургтарин таҳиягари маркази додаҳо дар Ҳиндустон ва узви гурӯҳи Hiranandani, амалӣ карда мешавад.
Вазири энергетикаи Тоҷикистон Далер Ҷумъа пас аз мулоқот бо муовини сарвазири Русия Александр Новак изҳор дошт, ки Русия метавонад 22 кони нафтро дар Тоҷикистон коркард кунад. Кишварҳо имсол дар бораи лоиҳаҳои муштарак қарор қабул мекунанд ва татбиқи он метавонад аз соли 2026 оғоз шавад.
Федератсияи футболи Тоҷикистон пас аз барканории Гела Шекиладзе ва ҳайати мураббиёни ӯ пас аз натиҷаҳои ғайриқаноатбахш дар Ҷоми миллатҳои CAFA-2025 ва бозиҳои интихобии Ҷоми Осиё-2026, мураббии навро барои дастаи миллии Тоҷикистон таъин кард. Мутахассиси сербӣ Горан Стеванович сармураббии тими миллӣ таъин шуд. Шартномаи мураббии 58-сола то 31 марти соли 2026 мӯҳлат дорад. Ӯ қаблан мураббии дастаи миллии Гана буд, ки бо он дар Ҷоми миллатҳои Африқо ширкат карда буд ва инчунин дастаи ҷавонони Сербияро тамрин медод.
Итиҳоди Аврупо се бонки Тоҷикистон - Dushanbe City Bank, "Спитамен Бонк" ва “Коммерсбонк”-и Тоҷикистонро ба бастаи нави 19-уми таҳримҳои зидди Русия шомил кардааст. Ин қарор аз 12 ноябр эътибор пайдо мекунад.
Дар Бозиҳои Осиёии ҷавонон дар Баҳрайн дастаи миллии Тоҷикистон 19 медал ба даст овард: 2 тилло, 2 нуқра ва 15 биринҷӣ. Размикорони ҷавони муҳорибаҳои омехта махсусан муваффақ буданд. Баҳрайн инчунин Чемпионати Осиё оид ба самборо мизбонӣ кард, ки дар он варзишгарони тоҷик натиҷаҳои аъло нишон доданд ва 27 медал ба даст оварданд ва дар ҳисоби умумидаставӣ ҷои сеюмро ишғол карданд.
* - созмон барои фаъолиятҳои террористӣ таҳти таҳримоти СММ қарор дорад
